Η συνεχής ανακάλυψη του…τροχού θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί εθνικό σπορ. Μονίμως, πέφτουμε από τα σύννεφα για διάφορες καταστάσεις. Είτε είναι η έλλειψη χρημάτων στα ταμεία του κράτους, είτε είναι, εσχάτως, το έλλειμμα ρευστότητας στην ενεργειακή αγορά. Και τρέχουμε να προλάβουμε την τελευταία στιγμή να λύσουμε προβλήματα χρόνων και με παθολογικά χαρακτηριστικά. Η λέξη προνοώ δεν συμπεριλαμβάνεται στο λεξιλόγιο μας. Αντίθετα, λειτουργούμε με τη βεβαιότητα, «εντάξει βρε αδελφέ, θα τα καταφέρουμε».
Όμως, όπως συνέβη και με την οικονομία της χώρας, το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με την ενεργειακή αγορά. Τα προβλήματα της είναι γνωστά εδώ και καιρό. Το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ το γνώριζαν έγκαιρα οι αρμόδιοι κυβερνητικοί φορείς. Και αντί να το λύσουν άμεσα, απλά το διαιώνιζαν, περιμένοντας, προφανώς, τον από μηχανής θεό να δώσει λύση. Αμ, δε! Και φθάσαμε στο απροχώρητο. Η ΔΕΠΑ να απειλεί με διακοπή της προμήθειας φυσικού αερίου στους πελάτες της που δεν πληρώνουν και η χώρα να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο blackout. Tragic, για να αντιγράψουμε τη γνωστή διαφήμιση.
Ο ΔΕΣΜΗΕ είχε φθάσει να έχει ένα σοβαρό έλλειμμα περί τα 200 εκατ. ευρώ στα τέλη του 2011, εξαιτίας κυρίως της μη καταβολής των υποχρεώσεων από προμηθευτές. Οι απόψεις που αναπτύσσονται για το ζήτημα αυτό διίστανται. Οι εκπρόσωποι της αγοράς ΑΠΕ θεωρούν ότι δεν οφείλεται στις ΑΠΕ το έλλειμμα το λογαριασμού που τις αφορούν. Η υπόθεση μοιάζει σαν το γνωστό δίλημμα. Η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα. Και ως συνήθως, η αλήθεια είναι κάπου στη μέση.
Γεγονός παραμένει ότι ο ΔΕΣΜΗΕ επιβαρύνθηκε από τα φέσια των δύο εταιριών προμήθειας που έφυγαν πρώτες από την αγορά, δηλαδή, της Energa και της Hellas Power, επιβαρύνθηκε και από άλλους προμηθευτές, όπως η βουλγαρική Vivid και δύο ακόμη μικρές εταιρίες, που επίσης στερήθηκαν πρόσφατα της άδεια δραστηριοποίησης τους.
Αυτό το πρόβλημα σε συνδυασμό με μια σειρά στρεβλώσεων που αφορούν σε όλη την ηλεκτροπαραγωγή, συμπεριλαμβανομένης και της ΔΕΗ, ήταν γνωστά στις ηγεσίες του ΥΠΕΚΑ από το 2009 και μετά. Και τι έκαναν για να το λύσουν; Έδιναν ασπιρίνες σε μια βαριά ασθένεια. Κανείς δεν είχε την τόλμη να δώσει ριζικές λύσεις, να άρει στρεβλώσεις χρόνων και να αναλάβει και το πολιτικό κόστος. Και τα προβλήματα αντί να λύνονται συσσωρεύονταν.
Το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ κληρονόμησε ο ΛΑΓΗΕ, κάτι ανεπίτρεπτο, για το οποίο φώναζαν όλοι οι παίκτες της αγοράς. Σε ώτα μη ακουόντων.
Ήρθε και η οικονομική κρίση, η ΔΕΗ δεν μπορούσε να εισπράξει λογαριασμούς, ο ΛΑΓΗΕ δεν είχε χρήματα να πληρώσει τους ηλεκτροπαραγωγούς, οι τελευταίοι δήλωναν αδυναμία να αποπληρώσουν τη ΔΕΠΑ και το μπαμ έγινε. Η ΔΕΠΑ απειλεί να κόψει το φυσικό αέριο σε όσους ηλεκτροπαραγωγούς δεν πληρώνουν και την ίδια στιγμή αναζητά λύση μέσω του ταμείου του…ΔΕΣΦΑ. Νέο μπάχαλο. Ο ΔΕΣΦΑ προσφεύγει με καταγγελία στη ΡΑΕ και η υπηρεσιακή κυβέρνηση, που ορίσθηκε για να προετοιμάσει τη χώρα για τις εκλογές της 17ης Ιουνίου, βρέθηκε με μια καυτή πατάτα στα χέρια, ως μη όφειλε, και προσπαθεί να την πετάξει. Ναι, αλλά σε ποιόν;
Απίστευτες καταστάσεις, πέραν κάθε λογικής. Τώρα, λέει, ο ΛΑΓΗΕ αγωνίζεται να εξασφαλίσει δάνειο 350 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, περίπου, δηλαδή, όσο το έλλειμμα της αγοράς, προκειμένου να αποπληρώσει ηλεκτροπαραγωγούς και αυτοί τη ΔΕΠΑ, ώστε να μην τρέχουμε και δεν φτάνουμε με ενεργειακό κραχ.
‘Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν η επίσημη πολιτεία έγκαιρα προχωρούσε στις αναγκαίες τομές στην αγορά και έδινε οριστική λύση στο έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ. Είναι δυνατόν να περιμένουμε από μια υπηρεσιακή κυβέρνηση να λύσει προβλήματα χρόνων στην ενεργειακή αγορά; Το τραγικό θα είναι εν μέρει να τα καταφέρει.
Η κυβέρνηση που, ελπίζουμε, θα αναδειχθεί από τις κάλπες του Ιουνίου θα πρέπει να αντιμετωπίσει όλα τα ανοικτά ζητήματα της αγοράς με τόλμη και καμία καθυστέρηση. Τα ψέματα τελείωσαν. Ο κάθε κατεργάρης θα πρέπει να πάει στον πάγκο του.