Πρόκειται για ένα διαχρονικό ερώτημα το οποίο διχάζει τα
κορυφαία στελέχη των πετρελαϊκών, τους αναλυτές και τους οικονομολόγους. Με
βάση τα τελευταία στοιχεία του ΙΕΑ, η κατανάλωση βρίσκεται σήμερα κοντά στα 91
εκατ. βαρέλια ανά ημέρα, συμπεριλαμβανόμενης της παραγωγής συμβατικού και μη
συμβατικού πετρελαίου. Οι ιστορικές τάσεις συνηγορούν υπέρ του να «σπάσει» το
φράγμα των 100 εκατ. βαρελιών στις επόμενες δεκαετίες, αλλά την ίδια στιγμή
υπάρχουν και σημαντικοί ανασταλτικοί παράγοντες.
Ο μεγαλύτερος από αυτούς είναι η ίδια η οικονομία. Τα
τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι φωνές που κάνουν λόγο για “
peak
everything”, δηλαδή ότι
φτάνουμε ή έχουμε φτάσει στην κορύφωση της κατανάλωσής μας σε μια σειρά από
αγαθά και εμπορεύματα, όπως το νερό, τα μέταλλα, οι υδρογονάνθρακες και ούτω
καθεξής. Με άλλα λόγια, οι υπέρμαχοι αυτής της θεωρίας υποστηρίζουν ότι σαν
είδος έχουμε αγγίξει το μέγιστο όριο εκμετάλλευσης του πλανήτη που μπορούμε να
έχουμε και κατά συνέπεια δεν γίνεται να πάμε σε υψηλότερα νούμερα. Στην
περίπτωση του πετρελαίου, αυτό σημαίνει ότι η ίδια η παγκόσμια οικονομία δεν θα
είναι σε θέση στο εξής να απαιτήσει παραγωγή της τάξης των 100 εκατ.
βαρελιών, καθώς δεν θα είναι απαραίτητη.
Από εκεί και πέρα, υπάρχει η πιο συγκεκριμένη θεωρία του
peak
oil, που λέει ότι η ανακάλυψη
κάθε νέου βαρελιού στο υπέδαφος της Γης είναι μια υπόθεση ολοένα και πιο
δύσκολη, ολοένα και πιο δαπανηρή, με αποτέλεσμα από ένα σημείο και μετά να
περιοριστεί σημαντικά η παραγωγή λόγω των γεωλογικών/οικονομικών περιορισμών.
Με την άποψη αυτή συντάσσεται και ο γνωστός για τις τολμηρές θέσεις του,
διευθύνων σύμβουλος της
Total,
Κριστόφ ντε Μαρτζερί, ο οποίος προέβλεψε πριν από μερικά χρόνια ότι η
ανθρωπότητα «ποτέ δεν θα καταφέρει να ξεπεράσει τα 100 εκατ. βαρέλια στο
πετρέλαιο».
Άλλος ένας σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας είναι η
διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Ήδη στην Ευρώπη η τάση αυτή έχει
αρχίσει να εκτοπίζει τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας και στις επόμενες
δεκαετίες θα επεκταθεί και στον τομέα των μεταφορών όπου παραδοσιακά κυριαρχεί
το πετρέλαιο. Αν μάλιστα το παράδειγμα της Ε.Ε. ακολουθήσουν και άλλες μεγάλες
χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, τότε μιλάμε για έναν περιοριστικό παράγοντα που θα
μειώσει σημαντικά την ανάγκη για περισσότερο πετρέλαιο.
Στον αντίποδα των απόψεων αυτών υπάρχει η αισιοδοξία που
κυριαρχεί στις ΗΠΑ με αιχμή το
shale
gas
και τις αντίστοιχες διαδικασίες παραγωγής στο πετρέλαιο. Οι υπέρμαχοι των
μεθόδων αυτών υποστηρίζουν ότι θα «ξεκλειδώσουν» πολύ μεγαλύτερες ποσότητες στο
υπέδαφος, έναντι ενός οικονομικά χαμηλού ανταλλάγματος. Κατά συνέπεια, η
οικονομία δεν θα χρειαστεί να επιβαρυνθεί ιδιαίτερα για το καινούριο πετρέλαιο
και με τη σειρά της θα αναπτυχθεί αρκετά ώστε να απαιτήσει μεγαλύτερη παραγωγή.
Στο ιδεατό αυτό σενάριο για τις πετρελαϊκές, η παραγωγή όντως θα μπορούσε να
ξεπεράσει τα 100 εκατ. βαρέλια, καθώς το μη συμβατικό πετρέλαιο θα ξεπερνούσε
τις απώλειες στο συμβατικό πετρέλαιο.
Για να είμαστε όμως ειλικρινείς, υπάρχουν σημαντικά εμπόδια
και στο
shale. Επίσης,
δεν είναι σαφές στην παρούσα φάση αν η παραγωγή μη συμβατικού πετρελαίου θα
μπορούσε να αποτελέσει ένα φαινόμενο και σε χώρες εκτός των ΗΠΑ. Την ίδια
στιγμή, τα μεγάλα κοιτάσματα της Σαουδικής Αραβίας έχουν φτάσει πλέον στο μισό
της διάρκειας ζωής τους και οι ελπίδες στρέφονται στο γειτονικό Ιράκ για νέα
παραγωγή.