Η επιτυχία και η μακροημέρευση αυτής της κυβέρνησης θα
εξαρτηθεί από τις παρεμβάσεις της στον ενεργειακό τομέα. Μπορεί να ακούγεται
υπερβολική αυτή η θέση, αλλά δεν είναι. Και θα εξηγήσουμε γιατί.
Η ενεργειακή αγορά έχει όλες τις χαρακτηριστικές παθογένειες
της ελληνικής οικονομίας:
- Υπερτροφική παρουσία του δημόσιου τομέα (μέσω της ΔΕΗ), που
ποδηγετεί την ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού.
- Παλαιάς κοπής συνδικαλισμό, που φρενάρει κάθε προσπάθεια
ανανέωσης και εκσυγχρονισμού.
- Επείγοντα προβλήματα ρευστότητας που ακινητοποιούν τη
λειτουργία της αγοράς.
- Χρόνιες στρεβλώσεις, που οφείλονται στην πολιτική ατολμία.
- Πληγωμένο επενδυτικό κλίμα, που αποθαρρύνει κάθε νέα
επιχειρηματική πρωτοβουλία.
- Αποσπασματικές παρεμβάσεις που δημιουργούν σύγχυση και
μεροληπτικές μεταχειρίσεις.
- Αναξιοποίητο δυναμικό εγχώριων πηγών που θα μπορούσαν να
λειτουργήσουν ως ατμομηχανή ανάπτυξης.
- Έλλειψη μακροχρόνιου σχεδιασμού και απουσία εκμετάλλευσης
της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας, στη βάση επωφελών συμμαχιών και συμπράξεων.
Η κυβέρνηση, μέσω του αρμόδιου υπουργείου ΠΕΚΑ, καλείται να
ασχοληθεί με πολλές καυτές πατάτες συγχρόνως, από τη διαχείριση των οποίων θα
δώσει κρίσιμα μηνύματα για την αποτελεσματικότητα της και εντέλει θα πείσει ότι
έχει και την πολιτική βούληση, αλλά και την ικανότητα να αντιμετωπίσει χρόνιες
παθογένειες, ώστε ο ενεργειακός τομέας να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για
την έξοδο από την οικονομική κρίση.
Ήδη, ένα πρώτο δείγμα κρίνεται ικανοποιητικό. Ο διαγωνισμός
για την ανάθεση ερευνών σε τρεις περιοχές της χώρας, τα Ιωάννινα, τον Πατραϊκό
Κόλπο και το Κατάκολο, δεν εγκαταλείφθηκε, δεν μετατοπίσθηκε, δεν
επανεξετάσθηκε. Η υποβολή των προσφορών έγινε στις αρχικές προθεσμίες και τα
ονόματα που ανακοινώθηκαν εγγυώνται με σοβαρότητα τη συνέχιση της διαδικασίας.
Τα σχήματα που συμμετέχουν, συμπεριλαμβανομένων και ελληνικών εταιριών,
δείχνουν ότι υπάρχει ακόμη εμπιστοσύνη απέναντι στην ελληνική πολιτεία, παρά το
γεγονός ότι δεν έχει να επιδείξει και πολλές επιδόσεις ειδικά τα τρία τελευταία
χρόνια. Το επόμενο στοίχημα είναι στην ανάθεση για σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο
και τη νότια Κρήτη και βεβαίως, στην αντιμετώπιση, με ριζικό και μακροπρόθεσμο ορίζοντα των προβλημάτων
ρευστότητας που αντιμετωπίζει η αγορά ηλεκτρισμού. Από κοντά, φυσικά, και οι
προθέσεις της κυβέρνησης για τις αποκρατικοποιήσεις στον ενεργειακό τομέα.
Η ενεργειακή αγορά ζητά από την κυβέρνηση υπεύθυνη, σταθερή
και μακροπρόθεσμη πολιτική, που θα επιτρέψει, στους θεσμικούς φορείς να
ανταποκριθούν στο ρόλο τους, χωρίς παρεμβάσεις ή υποδείξεις, στη ΔΕΗ να
λειτουργήσει επί ίσοις όροις με όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά και στους
ιδιώτες παραγωγούς να αναλάβουν την ευθύνη και το κόστος που τους αναλογεί,
χωρίς δίχτυ προστασίας. Η αγορά χρειάζεται κανόνες κοινά αποδεκτούς και έγκαιρα
σχεδιασμένους, που θα κατατείνουν να εξυπηρετούν ένα στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης
με μετρήσιμους στόχους. Μετά από τόσα χρόνια λαθών και παραλείψεων,
δοκιμασμένων λύσεων και αποτυχημένων μοντέλων, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί
ότι δεν γνωρίζει. Όπως, άλλωστε, συμβαίνει και με την οικονομία της χώρας. Τα
προβλήματα είναι γνωστά, οι λύσεις υπάρχουν, αλλά το πολιτικό κόστος είχε πάντα
μεγαλύτερο βάρος στη ζυγαριά της αντιμετώπισης.
Σε αυτό το πλαίσιο η νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ οφείλει με
αποφασιστικότητα και τόλμη να αδράξει μια χρυσή ευκαιρία. Να αναμορφώσει και να
εκσυγχρονίσει τη σκουριασμένη ενεργειακή αγορά, να της δώσει νέα πνοή ανάπτυξης
προς όφελος όχι μόνον των συμμετεχόντων σε αυτήν, αλλά και των καταναλωτών, να
αποκαταστήσει το επενδυτικό κλίμα σε αυτήν και να βγάλει την ίδια τη χώρα από
την ενεργειακή απομόνωση στην οποία τείνει να περιπέσει. Δύσκολος στόχος, αλλά
όχι ακατόρθωτος. Αρκεί μόνον η βούληση.