«Το Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια», λέει ο
σοφός λαός και δεν έχει άδικο. Τα μπάνια του λαού τέλειωσαν και τώρα όλοι
καλούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Ο Σεπτέμβριος, που θεωρείται κομβικός μήνας για ξεκινήματα,
θα είναι κρίσιμος σε πολλά επίπεδα. Επιστροφή της τρόϊκας και αναμονή για την
περίφημη έκθεση της από την οποία θα κριθεί το μέλλον της επόμενης δόσης των 31
δισ. ευρώ και βέβαια η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αποσαφήνιση του νέου πακέτου
μέτρων από την κυβέρνηση συνεργασίας που θα δοκιμάσουν την κοινωνική συνοχή,
συνεδρίαση του Eurogroup στις 14 Σεπτεμβρίου και ενδιάμεσα η συνεδρίαση, μέσα
στην εβδομάδα, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τις αγορές ομολόγων,
παρέμβαση που θα προσδιορίσει την προσφυγή ή μη της Ισπανίας στον Ευρωπαϊκό
Μηχανισμό Στήριξης. Κερασάκι στην τούρτα οι ολλανδικές εκλογές στις 12 του
μηνός και την ίδια ημέρα αναμονή για την απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού
Δικαστηρίου για τη συνταγματικότητα του μόνιμου μηχανισμού στήριξης στην
Ευρωζώνη.
Η εγχώρια, τώρα, αγορά ενέργειας αναμένει τη δεύτερη δέσμη
μέτρων του ΥΠΕΚΑ για τις ΑΠΕ, προκειμένου να βελτιωθεί η ρευστότητα του ΛΑΓΗΕ
και να αρχίσει να πληρώνει, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένουν τα μέτρα για τη
συνολική αναδιοργάνωση της, με βάση τις σχετικές προτάσεις της ΡΑΕ. Μέσα στην
εβδομάδα, εξάλλου, αναμένεται να ανακοινωθεί και ο ανάδοχος ή οι ανάδοχοι για
τις σεισμικές έρευνες σε Ιόνιο και Κρήτη, κίνηση από την οποία προσδοκάται να
δοθεί ένα θετικό μήνυμα για το επενδυτικό κλίμα της χώρας.
Κοινή πεποίθηση με όποιον μιλήσει κανείς στην αγορά είναι
ότι ο πολιτικός χρόνος είναι αργός. Κινείται με ρυθμούς ράθυμου δημοσίου. Πολλά
πράγματα έπρεπε ίσως να τρέξουν μέσα στο καλοκαίρι, ώστε να είμαστε έτοιμοι να
αντιμετωπίσουμε τώρα πιο αποφασιστικά τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Ας
όψονται τα μπάνια του λαού. Κανείς πολιτικός και καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε
στα μεταπολιτευτικά χρόνια να τα διαταράξει. Ο οικονομικός, όμως, χρόνος δεν
περιμένει. Τρέχει με ταχείς ρυθμούς και τιμωρεί όποιον μένει πίσω. Και κυρίως,
όποιον δημιουργεί φενάκη ευφορίας και ωχαδελφισμού. Και σε αυτό, αν θέλουμε να
είμαστε ειλικρινείς, είμαστε υπόλογοι όλοι. Τώρα, όμως, αρχίζουν τα δύσκολα.
Και πρέπει να αλλάξουν όλα συθέμελα. Και σε επίπεδο κρατικής μηχανής, αλλά και
πολιτικού πολιτισμού και συμπεριφοράς των ίδιων των πολιτών. Εξακολουθούμε όλοι
να θεωρούμε ότι ο θεός της Ελλάδας ως άλλος από μηχανής θεός θα βάλει το χεράκι
του και θα μας σώσει. Αμ, δε! Τα ψέματα τελείωσαν προ πολλού. Απλά δεν θέλουμε
να το δούμε και να το αντιμετωπίσουμε. Και αν οι πολιτικοί και η πολιτική έχουν
μεγάλο μερίδιο ευθύνης, το κράτος είμαστε κι εμείς. Και όσο θεωρούμε ότι μέσα
στο γενικό μπάχαλο επιτρέπονται παρανομίες και παραβάσεις μεγάλες και μικρές,
τόσο θα διαιωνίζεται ο φαύλος κύκλος.
Φυσικά, το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Καμία αμφιβολία. Αλλά
δεν μπορούμε να απαιτούμε μόνον χωρίς να είμαστε συνεπείς με τις υποχρεώσεις
μας. Δεν μπορούμε να επαιτούμε επιδοτήσεις και εγγυήσεις του δημοσίου, χωρίς να
αναλαμβάνουμε το ρίσκο που μας αναλογεί.
Εν τέλει η σωτηρία της χώρας δεν μπορεί να έρθει μόνον μέσα
από οριζόντια μέτρα βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα. Χρειάζονται τομές και
ριζοσπαστικές παρεμβάσεις χωρίς τον υπολογισμό του πολιτικού κόστους. Ας δώσουν
η κυβέρνηση και οι πολιτικοί το καλό παράδειγμα και είναι βέβαιο ότι θα
ακολουθήσει και η κοινωνία. Ημίμετρα σαν αυτά που λαμβάνονται τα τελευταία τρία
χρόνια δεν απέδωσαν και ούτε πρόκειται να αποδώσουν. Ας μην επιτρέψουμε το
μούδιασμα που διαπερνά τον κοινωνικό ιστό, την απελπισία της ανεργίας και τη
αβεβαιότητα για το μέλλον να αποτελέσουν μοχλό διαφυγής του πιο ενεργητικού και
παραγωγικού πληθυσμού της χώρας. Η αγορά απαιτεί αναπτυξιακά μέτρα και όχι
περαιτέρω εξαθλίωση. Ή τώρα ή ποτέ.