Με το… αριστερό αναμένεται να μπει το φθινόπωρο για τις
εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών και τα πρατήρια καυσίμων, καθώς αναμένεται νέα
υποχώρηση της ζήτησης σε μια περίοδο που ήδη μεγάλο μέρος του κλάδου έχει
φτάσει –ή και έχει… ξεπεράσει- τα όριά του.
Αν και επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως η
πτώση στη ζήτησης για καύσιμα κατά την τελευταία διετία προσεγγίζει το 25%.
Ειδικότερα, για το α΄ εξάμηνο, ο διευθύνων σύμβουλος της Revoil, κ.
Γεώργιος Ρούσσος μιλά για μια υποχώρηση γύρω στο 15%, ενώ πολύ κοντά (στο -14%)
βρίσκεται και εκτίμηση της διοίκησης της ΕΛΙΝΟΪΛ.
Πέραν αυτού, όμως, ακόμη χειρότερες είναι οι προοπτικές για την πορεία της
ζήτησης μέσα στους επόμενους μήνες. Από τη μια πλευρά η συνεχιζόμενη μείωση του
διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και από την άλλη η αναμενόμενη εξίσωση
του φόρου μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, προβλέπεται να
επιδράσουν αρνητικά.
Σύμφωνα μάλιστα με τη διοίκηση της Revoil, «Η πτώση στην κατανάλωση δεν
αναμένεται να ανακοπεί άμεσα καθώς το διαθέσιμο εισόδημα με την επιβολή των
αυξημένων φόρων βαίνει συνεχώς μειούμενο, ενώ η ανεργία καταγράφει νέα υψηλά.
Παράλληλα, οι πωλήσεις το β΄ εξάμηνο του 2012 θα επηρεαστούν από την αντίδραση
της αγοράς στην επικείμενη εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο
θέρμανσης, που αναμένεται από τον Οκτώβριο να επιφέρει αύξηση στην τελική
τιμή του προϊόντος.
Τα πιθανά μέτρα για παροχή επιδόματος θέρμανσης από την
πολιτεία θα πρέπει να συνυπολογιστούν στην πορεία των πωλήσεων».
Μάλιστα, ενόψει της επικείμενης εξίσωσης των δύο φόρων, πολλά νοικοκυριά έχουν
ήδη σπεύσει (από το α΄ εξάμηνο) να φουλάρουν τις δεξαμενές των κατοικιών τους
προκειμένου να επωφεληθούν. Επιπλέον, διαρροή ζήτησηςαναμένεται προς
όφελος των ηλεκτρικών θερμαστρών, των κλιματιστικών, των ξύλων κ.λπ.
Επιτόκια και επισφάλειες
Η μείωση της κατανάλωσης έχει συρρικνώσει δραστικά τα περιθώρια κέρδους στον
κλάδο, πλην όμως ο μεγαλύτερος ίσως κίνδυνος προέρχεται από την αύξηση του
κόστους χρηματοδότησης και από τον κίνδυνο επισφαλειών.
Ενδεικτικά, η Cyclon επιβαρύνθηκε φέτος με επιτόκιο υψηλότερο
κατά 250 μονάδες βάσηςστο ομολογιακό της δάνειο, επειδή σταμάτησε να τηρεί
κάποιους από τους συμβατικούς όρους του δανείου (covenants), ενώ το αυξημένο
κόστος δανεισμού της επικαλείται και η ΕΛΙΝΟΪΛ στις λογιστικές της
καταστάσεις του α΄ εξαμήνου.
Η Cyclon ενέγραψε στο πρώτο μισό του 2012 –για λόγους
συντηρητικότητας- κάτι παραπάνω από 1 εκατ. ευρώ ως προβλέψεις για
επισφαλείς απαιτήσεις. Με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Revoil, Κ.
Γεώργιο Ρούσσο, να προβλέπει για κλείσιμο άλλων χιλίων πρατηρίων βενζίνης,
είναι φυσικό πως το σύνολο των εμπορικών εταιρειών του κλάδου έχει θορυβηθεί.
Έτσι, ένας από τους βασικότερους στόχους της Cyclon για το β΄ εξάμηνο
είναι «να προβεί σε ενέργειες για την, εί δυνατόν, πλήρη εξασφάλισή της έναντι
των πιστώσεων που παρέχονται στους πελάτες και ιδίως των καυσίμων, με τη λήψη
πρόσθετων μέτρων».
Με ανάλογο τρόπο αναφέρεται στο ίδιο ζήτημα και η διοίκηση της ΕΛΙΝΟΪΛ,
καθώς η εταιρεία «συνεχίζει την ίδια προσεκτική εμπορική πολιτική με έμφαση
στις υγιείς συνεργασίες, τον περιορισμό της πιστωτικής έκθεσης και την
ελαχιστοποίηση του κινδύνου επισφαλειών».
Η γενικότερη δυσχέρεια στην αγορά φαίνεται να έχει παγώσει σε μεγάλο βαθμό την
προϋπάρχουσα κινητικότητα για αύξηση του αριθμού των συνεργαζόμενων πρατηρίων.
Έτσι, κατά το πρώτο εξάμηνο η Revoil αύξησε τον αριθμό των
συνεργαζόμενων πρατηρίων της μόλις κατά ένα, ενώ η Cyclon μείωσε τον
αριθμό των πρατηρίων της κατά τέσσερα μέσα στο πρώτο μισό του έτους.
Η τράπουλα της αγοράς ξαναμοιράζεται
Αναμφίβολα, η κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά ακόμη και τις επιδόσεις των
ισχυρότερων εταιρειών του κλάδου, ωστόσο κατά κανόνα περισσότερο φαίνεται να
πλήττει αρκετές από τις μικρότερες εταιρείες. Κάποιες από αυτές πιθανολογείται
πως θα αναγκαστούν σε κάποια μελλοντική στιγμή να αποχωρήσουν από την αγορά.
Ενδεικτικό της όλης κατάστασης είναι οι αναδιανομές μεριδίων που λαμβάνουν χώρα
στην αγορά. Για παράδειγμα, η Revoil όταν είχε εισέλθει στο Χ.Α. είχε
μερίδιο αγοράς κάτω του 5% και σήμερα το μερίδιό της έχει υπερβεί το 10%.
Μάλιστα, κατά το α΄ εξάμηνο του 2012, ενώ η αγορά υποχρεώθηκε σε μια πτώση του
όγκου των πωλήσεων κατά περίπου 15%, η Revoil ανέβασε τους δικούς της
όγκους κατά 5,19%!
Πορεία σαφώς καλύτερη από το μέσο όρο της αγοράς σημείωσε κατά το α΄ εξάμηνο
και η ΕΛΙΝΟΪΛ, η οποία είδε τον όγκο των πωλήσεών της να μειώνεται κατά πολύ
μικρότερο ποσοστό στο εξάμηνο (-4,4%), σε σχέση με αυτό της αγοράς.
Καλύτερα από τον μέσο όροτης αγοράς φαίνεται να πηγαίνουν και οι δύο
βασικότεροι «παίκτες» της αγοράς, τα Ελληνικά Πετρέλαια (ελέγχουν την
BP και την ΕΚΟ) και η Motor Oil (κατέχει το 100% των Shall και Avin, ενώ
ελέγχει και το 26,71% της συγγενικής Cyclon).
O όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων (μέσω των ΕΚΟ και bp) πούλησε στην εσωτερική
αγορά κατά το α΄ φετινό εξάμηνο 1,767 εκατ. μετρικούς τόνους, έναντι 2,05 εκατ.
κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο (-13,8%). Σύμφωνα με τη διοίκηση των ΕΛΠΕ,
και οι δύο θυγατρικές εταιρείες κατάφεραννα βελτιώσουν τα μερίδια αγοράς
τουςσε όλα τα βασικά καύσιμα.
Από την πλευρά της η Motor Oil δείχνει να βλέπει «ζεστά» το θέμα
της αγοράς λιανικής, καθώς αναφέρει πως «μετά και την απόκτηση του 26,71% της Cyclon,
ο όμιλος επιδιώκει την περαιτέρω καθετοποίησή του και την εξεύρεση συνεργιών
στον τομέα λιανικής υγρών καυσίμων».
Σε ό,τι αφορά στην πορεία του α΄ τριμήνου, εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς
φέρουν την πτώση του όγκου των πωλήσεων στο «σύστημα» AVIN-Shell να κυμαίνεται
κοντά στο 6%-7%, δηλαδή κοντά στο μισό της ποσοστιαίας απώλειας που
κατάγραψε η αγορά.