Το εθνικιστικό παραλήρημα Μπερίσα περί «Μεγάλης Αλβανίας»
από το Νότιο Μαυροβούνιο μέχρι την ... Πρέβεζα δεν αποτελεί μεμονωμένο
περιστατικό ούτε ένα συγκυριακό γεγονός λόγω καθυστέρησης στην ευρωπαϊκή
προοπτική της γείτονος. Αντίθετα, πρόκειται για μία νέα σελίδα στην εθνική
αφύπνιση του αλβανικού παράγοντα στα Βαλκάνια μετά το τέλος του Ψυχρού
Πολέμου.
Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '80 το αλβανόφωνο Τέτοβο
- στην νυν ΠΓΔΜ - βρισκόταν σε αναβρασμό, ενώ ορόσημο ήταν, φυσικά, η
«ανθρωπιστική επέμβαση» του ΝΑΤΟ στο Κόσσοβο το 1999 κατά παράβασιν του Χάρτη
του ΟΗΕ και κάθε έννοιας Διεθνούς Δικαίου. Αλλά και η ίδια η ηγεσία του
αλβανικού κράτους στρεφόταν από τότε προς τη ρητορική της «Μεγάλης Αλβανίας» -
η οποία εκαλλιεργείτο και επί Χότζα, ενώ το όραμα αυτό διδάσκεται και σήμερα
επίσημα στα σχολεία της Αλβανίας. Το σωβινιστικό αυτό όραμα δεν έχει μόνο
εδαφική μορφή- δηλαδή την ένωση όλων των Αλβανών σε ένα μεγάλο εθνικό κράτος -
αλλά διατυπώνεται και με τη μορφή της ενοποίησης των αλβανικών πληθυσμών στη Αλβανία
και τις όμορες με αυτήν χώρες και με τον τρόπο αυτό «εκμοντερνίζεται», καθώς
εθνικιστικοί αλβανικοί κύκλοι πιστεύουν ότι μπορεί να υλοποιηθεί αν η «Χώρα των
Αετών» και οι γειτονικές της μπουν στην Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό η πρόσφατη
εξαγγελία Μπερίσα για απόδοση ιθαγένειας στους απανταχού Αλβανούς θα πρέπει να
ειδωθεί ως προάγγελος έγερσης μειονοτικών ζητημάτων στις γύρω χώρες (και, στην
περίπτωση της Ελλάδος, σε συνδυασμό με την έγερση του ανύπαρκτου «τσάμικου
ζητήματος»).
Στην χώρα μας συχνά ακούμε για ρατσιστικά εγκλήματα εναντίον
μεταναστών από ακραίες ομάδες. Οι καταδικαστέες αυτές περιπτώσεις
αναδεικνύονται έντονα – και ορθότατα. Τι γίνεται, όμως, με την καταπάτηση
δικαιωμάτων του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, που όχι μόνο είναι γηγενής στα
χώματά του, αλλά συνιστά και το παλαιότερο κομμάτι του Έθνους μας; Ποιος
διαμαρτυρήθηκε π.χ. για το εξόφθαλμα ρατσιστικό έγκλημα εναντίον του ομογενούς
μας Αριστοτέλη Γκούμα στην Χιμάρα, που φονεύθηκε μόνο και μόνο επειδή μιλούσε τη μητρική του
γλώσσα, την ελληνική;
Η αλβανική πολιτική ελίτ μετά το Κόσσοβο θεώρησε πως οι ΗΠΑ
την στηρίζουν στα αλυτρωτικά ή και σωβινιστικά της σχέδια και σε άλλες περιοχές
της Βαλκανικής. Η διαρκώς τεταμένη κατάσταση στην ΠΓΔΜ είναι ενδεικτική του
κλίματος αυτού.
Συχνές, όμως, είναι και οι εκδηλώσεις ανθελληνισμού στην
γείτονα και, μάλιστα, από επίσημες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Πότε με την
κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών ως προς την εθνική τους
ταυτότητα, την εκπαίδευση και την περιουσία. Πότε με δράση εθνικιστικών κύκλων
που θέτουν ανύπαρκτα ζητήματα «Τσαμουριάς». Πότε με προσβλητικές εκδηλώσεις
οργανωμένης ασχημίας σε βάρος της μνήμης των πεσόντων μας κατά το Έπος του ’40.
Πότε με τις ενέργειες σωβινιστικών κύκλων, που πέτυχαν την έκδοση της απόφασης
του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας για ακύρωση της ελληνοαλβανικής συμφωνίας του
2009 για τα θαλάσσια ύδατα – προς τέρψιν και της Άγκυρας …
Και η Ελλάδα τι κάνει;
Αντί άλλης απάντησης, θα θυμίσουμε την εν εξελίξει
διπλωματική «καντρίλια» της εξωτερικής μας πολιτικής, που συνδέει, ως μοχλό
πίεσης προς τα Τίρανα, την ενεργοποίηση της συμφωνίας του 2009 με την στήριξη
από την Αθήνα του πρότζεκτ του αγωγού φυσικού αερίου του ΤΑΡ. Μία τέτοια
σύνδεση, αν δεν στηριχθεί με επιμονή, αλλά και αντίσταση στις όποιες πιέσεις, μπορεί
να γίνει «μπούμερανγκ» για τα ελληνικά συμφέροντα. Δηλαδή, και ο ΤΑΡ να διέλθει
από το αλβανικό έδαφος, και η Αλβανία να εξασφαλίσει (σε αντίθεση με την
Ελλάδα) ποσότητες φυσικού αερίου για τις δικές της ανάγκες, και να
καταστεί «ενεργειακός κόμβος», ανοίγοντας, μελλοντικά τον δρόμο για τον ΙΑΡ (Ionian
Adriatic Pipeline) κατά μήκος της Αδριατικής, αλλά και να μην καταφέρουμε την
πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας του 2009 – χάνοντας την ευκαιρία να δημιουργήσουμε
ένα νομικό προηγούμενο για την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και στο Αιγαίο …
Κι όλα αυτά τη στιγμή που, εξαιτίας του αποθηριωμένου σωβινισμού
στη γείτονα, τα Τίρανα δεν μπόρεσαν να διεξαγάγουν ούτε καν μία αξιοπρεπή
απογραφή πληθυσμού, που να διασφαλίζει τα στοιχειώδη δικαιώματα των
Βορειοηπειρωτών. Αλλά για το ζήτημα αυτό δε θυμόμαστε να προχώρησε το ελληνικό
ΥΠΕΞ σε κάποια θεαματική διπλωματική κίνηση …