Η απελευθέρωση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος θα
είχε νόημα και περιεχόμενο σε μια απελευθερωμένη αγορά, όπου θα λειτουργούσε ο
ανταγωνισμός. Δηλαδή, θα υπήρχαν και άλλοι, πλην της ΔΕΗ, προμηθευτές, με
ανάλογο, ή εν πάσει περιπτώσει αντιπροσωπευτικό, χαρτοφυλάκιο μονάδων, ώστε να
λειτουργούν ως αντίρροπη δύναμη σε οποιαδήποτε καταχρηστική συμπεριφορά θα
επιχειρούσε μία και μόνον Επιχείρηση στην αγορά.
Σήμερα, τα τιμολόγια υψηλής και μέσης τάσης έχουν απελευθερωθεί,
με τη ΔΕΗ να έχει απομείνει ο μοναδικός, σχεδόν, προμηθευτής, ενώ επίκειται από
τον Ιούνιο και η απελευθέρωση στη χαμηλή τάση, που συγκεντρώνει και το
μεγαλύτερο αριθμό πελατών. Μιλάμε λοιπόν για την απελευθέρωση των τιμολογίων,
χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει την ύπαρξη υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά, με
συνέπεια να καθίσταται (η απελευθέρωση) κενό γράμμα. Καλή και άγια η
απελευθέρωση ως προς το διαδικαστικό κομμάτι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει
διασφαλισθεί και η ουσία της, που είναι το όφελος του τελικού καταναλωτή. Με
άλλα λόγια, ο οποιοσδήποτε καταναλωτής, σήμερα της υψηλής και μέσης τάσης και
αύριο της χαμηλής, δεν διαθέτει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα σε
εναλλακτικούς προμηθευτές, οι οποίοι μπορούν να διαμορφώνουν ελεύθερα τα
τιμολόγια τους, ανάλογα με τη ζήτηση, όπως έγινε και στις τηλεπικοινωνίες.
Για το λόγο αυτό θεωρούμε ότι η απελευθέρωση των τιμολογίων
αποτελεί κενό γράμμα. Είτε ορίζονται από τη ΔΕΗ, είτε από το ΥΠΕΚΑ (προ
απελευθέρωσης) καταλήγει να έχει το ίδιο αποτέλεσμα, όσο κι αν αυτό ακούγεται
υπερβολικό. Στη μία περίπτωση, όταν οριζόταν από το ΥΠΕΚΑ και ήταν ρυθμιζόμενα,
λαμβανόταν υπόψη το κόστος παραγωγής της Δημόσιας Επιχείρησης. Μα και τώρα,
ελλείψει ανταγωνισμού, η ΔΕΗ το ίδιο ακριβώς θα κάνει και χωρίς να χρειάζεται
την έγκριση του υπουργείου.
Ήδη, μια ιδέα πήραμε με τις προθέσεις της που ανακοίνωσε
πρόσφατα, να επιβαρύνει από 1/1/2013 τα τιμολόγια υψηλής και μέσης τάσης με το
κόστος του CO2. Και μπορεί προς ώρας να μην γνωρίζουμε ακόμη το ύψος της
επιβάρυνσης, ωστόσο, αυτό φαίνεται αναπόφευκτο, δεδομένης της απελευθέρωσης των
τιμολογίων της συγκεκριμένης κατηγορίας. Είχε προηγηθεί αύξηση της τάξης του
15-20% στους βιομηχανικούς πελάτες της από 1/2/2012, με την απελευθέρωση των
τιμολογίων της μέσης τάσης, χωρίς καμία διαπραγμάτευση.
Η έλλειψη ανταγωνισμού, πέραν του γεγονότος ότι στερεί από
τους καταναλωτές τη δυνατότητα επιλογής προμηθευτή, έχει και ένα ακόμη
παρατράγουδο. Δίνει τη δυνατότητα στη ΔΕΗ να ξεκινήσει την τιμολόγηση με βάση
την ΟΤΣ, καρπούμενη η ίδια τη διαφορά από το εγγενές κόστος της (λιγνίτες,
νερά, μεταβλητό κόστος, κλπ). Αν σήμερα το τελευταίο υπολογίζεται περίπου σε 53
ευρώ και η ΟΤΣ κατά μέσο όρο στα 60 ευρώ, η Δημόσια Επιχείρηση μπορεί κάλλιστα
να πει ότι ξεκινάω με την ισχύουσα Οριακή Τιμή και να ωφεληθεί τη διαφορά των 7
ευρώ, την οποία θα περάσει στην κατανάλωση.
Άρα, απελευθέρωση τιμολογίων χωρίς τη δημιουργία συνθηκών
ανταγωνισμού στην αγορά θα λειτουργήσει και πάλι υπέρ της κυρίαρχης
Επιχείρησης, ακυρώνοντας παράλληλα και το περιεχόμενο της απελευθερωμένης
αγοράς. Μοιάζει και πάλι να ξεκινάμε ανάποδα, πρώτα το κάρο και μετά το άλογο.
Επί της ουσίας, αυτό που πετυχαίνουμε είναι να απελευθερωθεί η δυνατότητα
καταχρηστικής συμπεριφοράς της ΔΕΗ, η οποία δεν έχει δείξει ως τώρα καμία
διάθεση διαπραγμάτευσης τιμολόγησης με τους βιομηχανικούς πελάτες της. Αν αυτό
δεν συνιστά καταχρηστική συμπεριφορά, ειδικά υπό τις παρούσες δύσκολες
οικονομικές συνθήκες, τότε τι είναι; Και άντε, να υποθέσουμε ότι οι
βιομηχανικοί πελάτες έχουν τη δυνατότητα αντίδρασης, με προσφυγές και
καταγγελίες, ένας απλός οικιακός καταναλωτής, όταν θα έρθει και η ώρα
απελευθέρωσης των τιμολογίων αυτής της κατηγορίας, πώς μπορεί να αμυνθεί όταν η
ΔΕΗ θα εκτινάξει τα τιμολόγια χαμηλής τάσης από τον Ιούνιο και μετά;
Γι αυτό κρίνεται ως επιτακτική και αδήριτη ανάγκη να
αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός στην ενεργειακή αγορά, μέσω αρχικά των δημοπρασιών
ενέργειας, χωρίς καμία καθυστέρηση, σε συνδυασμό με την άρση όλων των
υφιστάμενων στρεβλώσεων. Για να αναπτυχθούν και άλλοι εναλλακτικοί προμηθευτές
στην αγορά και να μπορεί ο κάθε καταναλωτής να επιλέγει αυτόν που τον συμφέρει.
Όλα τα άλλα είναι συζητήσεις άνευ ουσίας και εκ του πονηρού.