Η έναρξη του καινούριου χρόνου βρίσκει την αγορά ενέργειας
μπροστά σε σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες προδιαγράφουν τη ριζική αλλαγή του
τοπίου. Υπό αυτήν την έννοια το 2013 θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως έτος βάσης,
το οποίο θα υπογραμμίσει και θα προσδιορίσει τις εξελίξεις στην εγχώρια
ενεργειακή αγορά.
Πολλοί λόγοι στοιχειοθετούν αυτήν την άποψη. Πρώτα-πρώτα,
υπό διαμόρφωση βρίσκεται η αναδιοργάνωση της ηλεκτρικής αγοράς, η οποία
αναμένεται να οδηγήσει σε συνθήκες ουσιαστικής απελευθέρωσης και ενίσχυσης του
ανταγωνισμού. Η σχετική πρόταση της ΡΑΕ βρίσκεται στα χέρια του ΥΠΕΚΑ και ο
λόγος περνά πλέον στην πολιτική εξουσία. Από το πώς θα επιλέξει να κινηθεί το
αρμόδιο υπουργείο από εδώ και μπρος προκειμένου να αποκτήσει σάρκα και οστά η
πρόσβαση των ανεξάρτητων παραγωγών σε φθηνά καύσιμα, να αναθεωρηθεί η
χονδρεμπορική αγορά και να πραγματοποιηθούν οι δημοπρασίες ενέργειας, θα κριθεί
εν πολλοίς το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, συμπεριλαμβανομένης και της
λιανικής. Η τελευταία έχει υποστεί πολλά πλήγματα κατά τα τελευταία δύο χρόνια
και επί της ουσίας είναι ανύπαρκτη, όσο οι ανεξάρτητοι παραγωγοί δεν διαθέτουν
χαρτοφυλάκιο μονάδων. Από το πώς θα λειτουργήσει το μοντέλο των δημοπρασιών θα φανεί αν τελικά θα
πάει στις καλένδες, έστω και προσωρινά, η πώληση μονάδων της ΔΕΗ, που επιθυμεί
η τρόϊκα, αλλά αποτελεί το μόνιμο σημείο τριβής με τους συνδικαλιστές της
ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ.
Σε εκκρεμότητα, επίσης, βρίσκεται το σχέδιο νόμου για τις ΑΠΕ,
το οποίο έχει συγκεντρώσει τα πυρά του συγκεκριμένου τομέα της αγοράς. Το
υπουργείο έχει ολοκληρώσει τις επαφές με τους εκπροσώπους της αγοράς ΑΠΕ και
αυτό που μένει να δούμε είναι αν θα επέλθουν τροποποιήσεις στις ρυθμίσεις που
περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου, προκειμένου να ψηφισθεί από τη Βουλή. Το είδος
και το εύρος των τροποποιήσεων θα δώσει
εν τέλει το στίγμα της πολιτείας για το πώς εννοεί την πράσινη ανάπτυξη, η
οποία έχει κατασυκοφαντηθεί, δεδομένου του άναρχου τρόπου με τον οποίο έχει
προωθηθεί ως τώρα. Κυρίως, όμως, θα προσδιορίσει το πώς θα περπατήσει στο εξής
η ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα του ήλιου και του ανέμου.
Ένας ακόμη κρίσιμος τομέας από την πορεία του οποίου θα
κριθεί εν πολλοίς συνολικά η αγορά είναι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και του
ΔΕΣΦΑ, αλλά και της ΕΛ.ΠΕ. που ακολουθεί, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του ΥΠΕΚΑ
και του ΤΑΙΠΕΔ. Αυτό κι αν είναι γρίφος, δεδομένων των αντιστάσεων που
αναπτύσσονται τόσο υπερατλαντικά, όσο και ευρωπαϊκά. Με την Gazprom να επιμένει
στρατηγικά για την αγορά της ΔΕΠΑ, είναι εύλογο ότι θα χρειασθούν εξαιρετικά
ευαίσθητοι και λεπτοί πολιτικοί και διπλωματικοί χειρισμοί, ώστε το εγχείρημα
να έχει επιτυχία από ελληνικής πλευράς. Γιατί δεν αφορά μόνον στην ενεργειακή
αγορά, αλλά αγγίζει γεωπολιτικού χαρακτήρα ζητήματα στην περιοχή μας. Προς το
παρόν, η ελληνική πολιτεία τηρεί σιγήν ισχύος. Καταγράφει τις προθέσεις, τις
αντιδράσεις και τις εκατέρωθεν βουλήσεις, αλλά δεν ανοίγει τα χαρτιά της. Είναι
σαφές ότι μια ενδεχόμενη είσοδος της Gazprom στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου
μέσω της εξαγοράς της ΔΕΠΑ θα αλλάξει άρδην το τοπίο σε πολλά επίπεδα. Το
ερώτημα είναι, θα την αφήσουν;
Αφήσαμε τελευταίο το θέμα με τους υδρογονάνθρακες, παρά το
γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό κυριαρχεί στην ενεργειακή επικαιρότητα, με
κραυγές και διθυράμβους. Που προεξοφλούν ότι η χώρα διαθέτει ένα ανεξερεύνητο
Ελντοράντο, με το οποίο μπορεί να κάνει οικονομικά θαύματα. Οι έρευνες της
νορβηγικής PGS στο Ιόνιο και στη νότια Κρήτη θα δώσουν αποτελέσματα ως τα τέλη
του πρώτου εξαμήνου. Τα αποτελέσματα τους θα προσδιορίσουν αν πράγματι αξίζει
τον κόπο να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα, που είναι η διάθεση οικοπέδων για
γεωτρήσεις. Θα γίνουμε άλλη μία Κύπρος; Το ευχόμαστε. Αλλά μέχρι να φτάσουμε
στο σημείο αυτό, ας διατηρήσουμε χαμηλούς τόνους. Όχι τίποτε άλλο. Να περισώσουμε
τη σοβαρότητα μας. Μακάρι τα πράγματα να εξελιχθούν θετικά και να αποδειχθεί
ότι διαθέτουμε εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Είναι σαφές ότι η αναβάθμιση της
χώρας θα είναι σημαντική. Αλλά, εν τη παλάμη (τα αποτελέσματα) και ούτω
βοήσωμεν.
Ιδού, λοιπόν, πεδίον λαμπρόν για το αρμόδιο υπουργείο.
Καλείται φέτος να αποτελέσει σημαντικό ρυθμιστή για την επανεκκίνηση της
ελληνικής οικονομίας, με δεδομένο ότι η ενέργεια εξακολουθεί και αποτελεί την
αιχμή του δόρατος σε αυτήν την προσπάθεια.