Το τελευταίο έτος, οι εξαγωγές φυσικού αερίου της
Gazprom
προς
την Ευρώπη έχουν αρχίσει να περιορίζονται, εν μέρει λόγω της ασθενούς ζήτησης
και εν μέρει λόγω του έντονου ανταγωνισμού που παρατηρείται από χώρες όπως το
Κατάρ. Στον κατάλογο με τους πιθανούς προμηθευτές της Ευρώπης έρχονται να προστεθούν
τώρα και οι ΗΠΑ, οι οποίες ορέγονται την μεγάλη αυτή αγορά και βλέπουν μια καλή
ευκαιρία για να εκτοπίσουν τους Ρώσους, τουλάχιστον στο βαθμό του δυνατού.
Πρόσφατα, η επιτροπή της αμερικανικής γερουσίας για τις διεθνείς
σχέσεις και το Ατλαντικό Συμβούλιο παρουσίασαν ένα έγγραφο και συγκεκριμένες θέσεις,
σύμφωνα με τις οποίες, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η
Gazprom στο εσωτερικό της Ρωσίας και
στην Ευρώπη αποτελούν σημαντική ευκαιρία ώστε να απεξαρτηθεί η Γηραιά Ήπειρος από
το ρωσικό αέριο, αλλά και να διεισδύσουν για πρώτη φορά οι αμερικανικές εξαγωγές
που προγραμματίζεται να ξεκινήσουν μέσα στα επόμενα χρόνια με τη μορφή του
LNG.
Εν ολίγοις, η Ουάσιγκτον επιχειρεί να συνδυάσει το τερπνόν
μετά του ωφελίμου, καθώς η απομάκρυνση της ρωσικής ενεργειακής επιρροής από την
Ευρώπη αποτελεί διαχρονικό γεωπολιτικό στόχο των ΗΠΑ. Ιδιαίτερη σημασία, μάλιστα,
δίνουν οι Αμερικανοί στο Νότιο Διάδρομο ως πρόσθετο μέσο εφοδιασμού με νέο αέριο,
το οποίο δεν προέρχεται από ανεπιθύμητες χώρες, όπως η Ρωσία και το Ιράν. Επιπλέον,
ο Νότιος Διάδρομος και άλλα αντίστοιχα έργα θα μπορούσαν να καταστήσουν τα μέλη
του ΝΑΤΟ στην ευρύτερη περιοχή πιο ανεξάρτητα από την ρωσική επιρροή, πράγμα
που έχει θετικές συνέπειες για την συμμαχία και φυσικά την ίδια την Ουάσιγκτον.
Όσον αφορά το δίλημμα μεταξύ του αγωγού
Nabucco
West και του ΤΑΡ, οι
Αμερικανοί τάσσονται, έστω και ανεπίσημα, υπέρ του πρώτου, καθώς νοιάζονται
περισσότερο για την απεξάρτηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας από το ρωσικό αέριο.
Αντιθέτως, θεωρούν ότι ο ΤΑΡ θα έχει περιορισμένη επίδραση σε μια περιοχή η οποία
διαθέτει ήδη εναλλακτικές πηγές αερίου.
Αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι αμερικανικές αυτές θέσεις δεν είναι
παρά επιθυμίες στην παρούσα φάση, αλλά δεν θα πρέπει να υποβαθμίσουμε την δυνατότητα
που έχει η Ουάσιγκτον να επηρεάζει τις αποφάσεις στο Αζερμπαϊτζάν. Θυμίζουμε ότι
μέσα στην άνοιξη, η κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ αναμένεται να επιλέξει τον ένα
από τους δύο αγωγούς, δίνοντας έτσι τέλος στην μάχη του Νοτίου Διαδρόμου και
ανοίγοντας πλέον το δρόμο για την υλοποίηση του επιλεγμένου έργου.
Ακόμη μια επιθυμία που έχουν οι Αμερικανοί είναι και η
κατασκευή ενός αγωγού κατά μήκος της Κασπίας, ο οποίος θα μεταφέρει προς δυσμάς
και το αέριο του Τουρκμενιστάν. Η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει ότι το έργο αυτό είναι
πολύ δύσκολο από πολιτικής και νομικής άποψης, καθώς προσκρούει ευθέως στα συμφέροντα
της Ρωσίας στην περιοχή. Έστω και έτσι, η επιτροπή της Γερουσίας προτείνει την
συνέχιση των πιέσεων προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Τέλος, στο θέμα των αμερικανικών εξαγωγών
LNG
προς την Ευρώπη,
υπάρχει και η πρόταση του ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή, Ρίτσαρντ Λούγκαρ, μέλους της
εν λόγω επιτροπής, ο οποίος θεωρεί το
LNG
ως όπλο του ΝΑΤΟ ενάντια στη Ρωσία. Μάλιστα,
ο ίδιος θεωρεί ότι θα πρέπει να δεχτεί μεγάλες πιέσεις η Τουρκία προκειμένου να
σταματήσει να εισάγει τόσο πολύ αέριο από τη Μόσχα και από την Τεχεράνη.
Θυμίζουμε σε αυτό το σημείο ότι πρόσφατα ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Τανέρ
Γιλντίζ, δήλωσε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να περιορίσει τις εισαγωγές αυτές,
αλλά αν χρειαστεί παραπάνω ποσότητες αερίου θα τις εισάγει από εναλλακτικές πηγές.
Τέλος, ο Λούγκαρ και σε μεγάλο βαθμό και η Ουάσιγκτον φαίνεται
πως κάνουν τα στραβά μάτια στο γεγονός ότι η ιρανική κρατική πετρελαϊκή συμμετέχει
με ποσοστό 10% στο Σαχ Ντενίζ, θεωρώντας ότι ο απώτερος στόχος της εκτόπισης
του ρωσικού αερίου είναι πιο σημαντικός.