Αισθανόμαστε δικαιωμένοι. Γιατί το energia.gr επέλεξε, ακολουθώντας
μια μοναχική πορεία, να κρατήσει πολύ χαμηλά τη σημαία του «σωτήρα» που
βαφτίσθηκε Gazprom. Κόντρα σε όλα τα διθυραμβικά δημοσιεύματα που ήθελαν
τη ρωσική εταιρία να καλπάζει ανενόχλητη, προς το «έπαθλο» ΔΕΠΑ,
αρθρογραφούσαμε με στοιχεία ότι κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο να
συμβεί. Ότι θα έπρεπε να έχουμε το νου μας και να μην «πέσουμε από τα
σύννεφα» αν δούμε τη Gazprom να γυρίζει την πλάτη στο διαγωνισμό. Και
όχι μόνον αυτή. Αλλά και η έτερη ρωσική, η Sintez, αποσύρθηκε από το
διαγωνισμό για το ΔΕΣΦΑ.
Μάλιστα, όπως είμαστε σε θέση να
γνωρίζουμε, εκπρόσωποι της είπαν χθες το πρωί στα εμβρόντητα στελέχη του
ΤΑΙΠΕΔ ότι «είναι εντολή Κρεμλίνου» να μην υποβάλουν προσφορά.
Δεν
θα μπούμε στη διαδικασία της συνωμοσιολογίας. Θα προσπαθήσουμε νηφάλια
να δούμε τι έφταιξε και τι συνέβη με τη διπλή αποχώρηση και κυρίως με
την αποτυχία της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ.
Πρώτα-πρώτα, θα
πρέπει να επισημάνουμε ότι η κυβέρνηση χειρίσθηκε το όλο θέμα
τσαπατσούλικα. Γνώριζε, κατά την άποψη μας, τις αντιδράσεις τόσο των ΗΠΑ
-άλλωστε αυτές δεν αποκρύφτηκαν- όσο και της Ε.Ε. Ήξερε τις ανοικτές
εκκρεμότητες που είχε η Gazprom με την Κομισιόν. Παρόλα αυτά επέλεξε να
δημιουργήσει μέσω του Τύπου κλίμα ευφορίας και βεβαιότητας για την
εξαγορά της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ έως και την τελευταία στιγμή. Εντάξει,
χρειαζόταν οπωσδήποτε ένα success story. Εντάξει, χρειαζόταν το 1 και
πλέον δισεκατομμύριο, που προσδοκούσε να εισπράξει από την πώληση των
δύο εταιριών. Γι αυτό άλλωστε δέχθηκε να εκτεθεί τόσο πολύ με το να
υποδέχεται και να συνδιαλέγεται ο ίδιος ο Πρωθυπουργός με τον κ. Μίλλερ
της Gazprom. Θα μπορούσε να μη το κάνει. Άλλωστε, δεν είναι και τόσο
σύνηθες να συνδιαλέγεσαι με έναν και μόνον υποψήφιο επενδυτή, προτού
ακόμη αυτός αποφασίσει να ανοίξει τα χαρτιά του. Επέλεξε, η κυβέρνηση,
να αφήνει να διαρρέει ότι οι διαπραγματεύσεις πάνε καλά, ότι «τα
βρίσκουν»
σε ό,τι ζητούσε η ρωσική εταιρία, με κίνδυνο να «θυμώσουν» και να
αποχωρήσουν οι όποιοι άλλοι επενδυτές. Γενικώς, έδωσε την εικόνα ότι
θέλει πάσει θυσία την προσφορά της Gazprom.
Από την άλλη πλευρά, η
τελευταία θεώρησε ότι «έχει στο τσεπάκι της» τη ΔΕΠΑ, αφού είχε
αποχωρήσει οικειοθελώς (;) από την υπόθεση της Κύπρου. Μπορεί να έγινε
και έτσι. Δηλαδή, να πήρε διαβεβαιώσεις ότι αν άφηνε στην ησυχία της την
Κύπρο, να ελέγχεται αποκλειστικά από την Ε.Ε., θα της έδιναν ως «δώρο»
τη ΔΕΠΑ. Ποιος ξέρει τι γίνεται στα υψηλά κλιμάκια της Ε.Ε.; Εικασίες
διατυπώνουμε.
Και όταν «κλείδωσε» το θέμα Κύπρος και
απομακρύνθηκε ο κίνδυνος που λέγεται Ρωσία, τότε, εικάζουμε πάντα, ότι
δόθηκε το «πράσινο φως» να σκληρύνουν οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής
κυβέρνησης με την Gazprom. Είναι άραγε τυχαίο ότι τον τελευταίο, μόλις,
καιρό, άρχισαν να υπάρχουν σποραδικά δημοσιεύματα που γκρίνιαζαν ότι το
φυσικό αέριο στην Ελλάδα είναι κατά πολύ ακριβότερο από την Ευρώπη και
ότι πάνω στο τραπέζι έπεσε και θέμα διαπραγμάτευσης για να μειώσει τις
τιμές της η Gazprom, «θυμήθηκαν» ότι θα υπάρξει μονοπώλιο αν εξαγορασθεί
η ΔΕΠΑ, κλπ, κλπ; Είναι σαφές ότι η Gazprom δεν θα μετακινιόταν ρούπι
από τις αξιώσεις της, προκειμένου να βάλει το χέρι της βαθιά στην τσέπη.
Εδώ δεν προτίθεται να κάνει τη χάρη στην Κομισιόν για την προσαρμογή
της στο τρίτο ενεργειακό πακέτο, στην Ελλάδα θα κολλούσε;
Κατά
την άποψη μας, η Ρωσία υπέστη διπλή ήττα μέσα στους τελευταίους τρεις
μήνες. Και την Κύπρο έχασε και την αγορά της Ελλάδας απώλεσε. Αυτό,
όμως, αφορά αποκλειστικά και μόνον τη Ρωσία και είναι ένα μεγάλο
ερωτηματικό για το πώς θα κινηθεί από εδώ και πέρα. Αλλά, δεν μας
απασχολεί αυτό. Αντίθετα, το πρόβλημα είναι η εικόνα της ελληνικής
κυβέρνησης. Που όφειλε να ζυγίσει όλα τα δεδομένα της τελευταίας στιγμής
και να βρει τρόπο να σώσει, αν μη τι άλλο, τη δημόσια εικόνα της.
Σήμερα έχει τρωθεί. Για έναν και μόνον λόγο. Γιατί κινήθηκε με λάθος
στρατηγική, έδωσε λανθασμένα μηνύματα και χρεώνεται αποκλειστικά αυτή
και μόνη το φιάσκο του διαγωνισμού για τη ΔΕΠΑ. Η Κομισιόν νίπτει τας
χείρας της και πολύ σωστά πράττει. Σιγά μην μοιραζόταν την αποτυχία.
Μήπως, άλλωστε, θα είναι η πρώτη φορά;
Και τώρα τι γίνεται;
Πρώτα-πρώτα, καθίσταται σαφές ότι η Ελλάδα είναι προσδεδεμένη στο
υπεραντλαντικό άρμα, που στηρίζεται και από την Ε.Ε. Κι αυτό θα κρίνει
και τις επόμενες αποκρατικοποιήσεις στον ενεργειακό τομέα. Είναι σαφές,
επίσης, ότι και οι αζέροι είναι σταθερά προσηλωμένοι -κι αυτοί- στο
μεγάλο σύμμαχο τους, που λέγεται ΗΠΑ. Εξού και η προσφορά της Socar για
το ΔΕΣΦΑ. Η Ευρώπη επιθυμεί διακαώς να αποσυνδεθεί από τη μεγάλη
εξάρτηση της από το ρωσικό φυσικό αέριο, προσδοκώντας ότι θα λύσει,
μελλοντικά, το πρόβλημα της από το αζέρικο φυσικό αέριο, πολύ μελλοντικά
από το Κυπριακό αέριο και ενδεχομένως, ακόμη πιο μελλοντικά, από την
αξιοποίηση των δικών της πηγών, που λέγεται shale gas. Πέτυχε σε αυτή τη
φάση περιφανή νίκη. Να βάλει στην άκρη τη Ρωσία και να δώσει προβάδισμα
στους δύο αγωγούς που φιλοδοξούν να φέρουν στην Ευρώπη το αζέρικο
φυσικό αέριο, τον TAP και το Nabucco West. Και δεν θα εκπλαγούμε
καθόλου, εάν στα τέλη Ιουνίου η κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ ΙΙ επιλέξει
και τους δύο αγωγούς, με προβάδισμα στην κατασκευή του TAP.
Ένα
ακόμη στοιχείο που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Δύο από τα έργα
που προκρίθηκαν να περιληφθούν στις κοινές ενεργειακές υποδομές της Ε.Ε.
είναι ο ITGI και ο EastMed. Ο τελευταίος, μάλιστα, καθ’ υπόδειξη της
Κομισιόν, θα πρέπει να «συγχωνευθεί» με τον αντίστοιχο Κυπριακό
Transmed. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι η Ε.Ε. προσβλέπει μελλοντικά στη
μεταφορά του φυσικού αερίου από την Κύπρο, μέσω Ελλάδας, στην Ευρώπη.
Μπορεί
να φαίνονται όλα αυτά ένα σχέδιο από το μέλλον, εκτιμούμε, ωστόσο, ότι
αιτιολογούν σε πολύ μεγάλο βαθμό το χρονικό μιας προαναγγελθείσας
αποτυχίας. Της εισόδου της Gazprom στα χωράφια της Ε.Ε. Και βέβαια,
μένει να αποδειχθούν. Πολύ σύντομα, πιστεύουμε.