Η παγκόσμια οικονομική κρίση και, ακόμη περισσότερο, η κρίση
στην Ευρωζώνη, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστη την ΝΑ Ευρώπη και,
ειδικότερα, τις προοπτικές ανάπτυξης του ενεργειακού τομέα των χωρών της.
Ωστόσο, όπως ανέδειξαν οι εργασίες του 7th South East Europe Energy Dialogue
του ΙΕΝΕ, που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη στις 19 και 20 Ιουνίου, σε
συνεργασία με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ενέργειας (
WEC), η δραστηριότητα που αναπτύσσεται
στην περιοχή σε όλο σχεδόν το φάσμα της ενέργειας δίνει σοβαρές ελπίδες για
ανάπτυξη παρά την αρνητική συγκυρία.
Και πρώτα-πρώτα, για να αναφερθούμε σε ένα θέμα που τις
επόμενες ημέρες θα απασχολήσει την επικαιρότητα, η ανάπτυξη νέων υποδομών στον
τομέα του φυσικού αερίου δίνει ελπιδοφόρες προοπτικές για την ΝΑ Ευρώπη. Δεν
είναι μόνο η πρόσφατη έναρξη κατασκευής του South Stream, ή η αναμενόμενη, στο
τέλος αυτού του μήνα, επιλογή ανάμεσα σε ΤΑΡ και Nabucco West του αγωγού του
λεγόμενου «Νοτίου Διαδρόμου». Και οι διασυνοριακές διασυνδέσεις ανάμεσα στις
χώρες της περιοχής – όπως ο
IGI,
ο
IGB, αγωγός
διασύνδεσης Τουρκίας- Βουλγαρίας, ο αντίστοιχος ρουμανοβουλγαρικός κ.ά – αποτελούν
πρότζεκτ που, όχι μόνο θα τονώσουν, κατά την κατασκευή τους τις οικονομίες των
χωρών, αλλά, κυρίως, θα ενισχύσουν τις περιφερειακές ενεργειακές υποδομές και
την ενεργειακή ασφάλεια στην ΝΑ Ευρώπη.
Άλλος ένας σημαντικός τομέας που αναπτύσσεται με σοβαρά
βήματα στην περιοχή και που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αναδυόμενο
περιφερειακό “συγκριτικό πλεονέκτημα” για την ΝΑ Ευρώπη, είναι αυτός της διύλισης.
Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται ή έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση των
εγκαταστάσεων διύλισης σε όλες σχεδόν
τις χώρες της περιοχής, με τις σχετικές επενδύσεις να υπολογίζονται σε πάνω από
20 δις ευρώ για την περίοδο 2010-2020. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μία περίοδο
κατά την οποία μεγάλα διυλιστήρια στην Βόρεια και Δυτική Ευρώπη κλείνουν.
Αντίθετα, οι νέες επενδύσεις στην περιοχή μας, και οι οποίες αφορούν νέα
δυιλιστική δυναμικότητα, αναβάθμιση εγκαταστάσεων, νέους αποθηκευτικούς χώρους
και κατασκευή αγωγών αργού και πετρελαιοειδών, θα μεταμορφώσουν την ΝΑ Ευρώπη
σε ένα από τα πιο δυναμικά κέντρα του κόσμου όχι μόνο στον τομέα της διύλισης,
αλλά και της εμπορικής ναυτιλίας.
Οι υποδομές στον
τομέα του ηλεκτρισμού αναμένεται να δεχθούν, επίσης, ένα σημαντικό “κύμα”
επενδύσεων και, μάλιστα, σε όλες τις χώρες της περιοχής ως το 2020. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η νέα παραγωγική
δυναμικότητα στον τομέα του ηλεκτρισμού προβλέπεται να φτάσει, όσον αφορά τις
ΑΠΕ τα 15
GW σύμφωνα με το πιο
μετριοπαθές σενάριο, ενώ, βάσει των πιο αισιόδοξων εκτιμήσεων, μπορεί να
αγγίξει και τα 25
GW.
Επίσης, οι θερμικές και πυρηνικές μονάδες προβλέπεται να φτάσουν σε
δυναμικότητα τα 27
GW.
Οι σχετικές επενδύσεις προβλέπεται, ως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, να
φτάσουν τα 90 δις ευρώ όσον αφορά θερμικές και πυρηνικές μονάδες, αξιοποίηση
ορυχείων άνθρακα και λιγνίτη, ανάπτυξη δικτύων κ.ά. Επίσης, οι επενδύσεις στις
ΑΠΕ, το ίδιο διάστημα, θα κυμανθούν στα 35 με 50 δις ευρώ, παρά την ραγδαία
κατάρρευση της πολιτική των
feed-
tariffs
που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια λόγω της
ύφεσης.
Οι παραπάνω τομείς,
όπως έγινε φανερό και κατά τις εργασίες του 7
th
SEEED
του ΙΕΝΕ θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικούς μοχλούς στρατηγικής ώστε η
ΝΑ Ευρώπη να διέλθει με όσο το δυνατόν λιγότερες ζημίες μέσα από την κρίση και,
κυρίως, να χτίσει τις υποδομές για ανάπτυξη όταν η συγκυρία θα έχει βελτιωθεί.
Για τον λόγο αυτό, οι παραπάνω επενδύσεις, αλλά και άλλες που πραγματοποιούνται
σε άλλους κλάδους της ενέργειας, θα πρέπει να ολοκληρωθούν με συνέπεια, αλλά,
όσο είναι δυνατόν, και με συμπληρωματικότητα ανάμεσα στις χώρες της περιοχής.