Επί τρία χρόνια η τρόικα ζητεί την
διοικητική αναδιοργάνωση της χώρας. Είναι η βασικότερη επιδίωξη του μνημονίου.
Χωρίς την αναδιάταξη της κρατικής μηχανής, τον εξορθολογισμό του δημοσίου και
την πάταξη της θηριώδους γραφειοκρατία, τίποτε δεν μπορεί να προχωρήσει. Αυτή
ήταν η κύρια αιτία των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, του υπέρογκου δημοσίου
χρέους και εν τέλει της προσφυγής μας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης και το
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην Ελλάδα έχουμε δημιουργήσει ένα παμφάγο κράτος,
το οποίο κατασπαταλά πόρους χωρίς να παρέχει ανάλογες υπηρεσίες. Και με τις
διαρκείς παρεμβάσεις του αποτελούσε τροχοπέδη
στην ομαλή λειτουργία της οικονομίας.
Αμέτρητες σφραγίδες
Τα παραδείγματα του πως επενεργεί η
γραφειοκρατία είναι αμέτρητα. Τίποτε δεν
λειτουργεί σωστά. Σχεδόν καμία από τις διαδικασίες της γραφειοκρατίας δεν έχει
ουσιαστικό νόημα. Από την έκδοση μιας απλής άδειας, μέχρι την έγκριση των πλέον συνθέτων
επενδύσεων. Η γραφειοκρατία υπάρχει για να υπάρχει. Και φυσικά για να συντηρεί
τους φορείς της, Επομένως η διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να αρχίσει από την
κατάργηση όλων των αχρήστων διαδικασιών με τις οποίες καταγίγνεται σήμερα η
γραφειοκρατία. Αν ερευνήσει κανείς την
σκοπιμότητα των γραφειοκρατικών διαδικασιών που καταταλαιπωρούν τους πολίτες
και στοιχίζουν τεράστια ποσά στο
ελληνικό δημόσιο, θα διαπιστώσει ότι οι περισσότερες είναι παντελώς άχρηστες.
Το μεγάλο μυστικό της γραφειοκρατίας
είναι οι σφραγίδες. Όσο περισσότερες σφραγίδες απαιτούνται για την έκδοση π.χ.
μιας άδειας, τόσο περισσότεροι υπάλληλοι κρύβονται πίσω από αυτές. Αλλά
παράλληλα, τόσο λιγότερη ευθύνη έχει ο καθένας εξ αυτών που θέτουν τις
σφραγίδες. Διότι η ευθύνη διαχέεται και κανένας δεν είναι τελικά υπεύθυνος.
Αυτό το μυστικό με τις σφραγίδες., η ελληνική γραφειοκρατία το έχει καταστήσει
επιστήμη. Σε κανένα οργανωμένο κράτος δεν απαιτούνται τόσες πολλές σφραγίδες
για το κάθε τι που χρήζει έγκρισης από κάποια δημόσια αρχή. Πολλά πράγματα δεν χρειάζονται καν έγκριση. Γίνονται με
ευθύνη του ιδίου του πολίτη. Αποφασίζει να κάνει κάτι και προχωρεί τηρώντας τον
νόμο. Δεν χρειάζεται έγκριση για να πράξει κάτι νόμιμο.
Στην Ελλάδα, όλο το σύστημα
λειτουργεί αντίστροφα. Θεωρείται δεδομένο πως οι πολίτες κινούνται παράνομα.
Επομένως σε κάθε τους βήμα απαιτείται μια κρατική άδεια ή έγκριση, που να
πιστοποιεί ότι αυτό που προτίθενται να κάνουν είναι νόμιμο. Και για να εκδοθεί
η άδεια, απαιτούνται αμέτρητα πιστοποιητικά που βεβαιώνουν ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπει ο
νόμος. Πίσω από κάθε άδεια, κάθε έγκριση
και κάθε πιστοποιητικό κρύβονται υπάλληλοι που απλώς θέτουν σφραγίδες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ελέγχουν καιν αυτό που πρέπει να ελέγξουν.
Απλώς συσσωρεύονται στα γραφεία τους
αιτήσεις, οι οποίες διεκπεραιώνονται με εξοργιστικά αργό ρυθμό. Τόσο αργό, ώστε
για την επιτάχυνση να απαιτείται το λεγόμενο «γρηγορόσημο».
Επινοηθείσα «βιτρίνα»
Τα τελευταία χρόνια οι ουρές στις
δημόσιες υπηρεσίες ήταν απερίγραπτες και έτσι επινοήθηκε ένα νέο σύστημα. Δημιουργήθηκαν τα Κέντρα
Εξυπηρέτησης Πολιτών, τα λεγόμενα ΚΕΠ. Τα ΚΕΠ, παρ’ ότι είναι όντως εξυπηρετικά
για τους πολίτες είναι μια μεγάλη παγίδα. Διότι στην πραγματικότητα δεν είναι
παρά η βιτρίνα-το γκισέ-της γραφειοκρατίας. Αντί να καταργηθεί η ίδια η γραφειοκρατία, απέκτησε
προπέτασμα για να μην εμπλέκονται με αυτήν απ’ ευθείας οι πολίτες. Τα
περισσότερα θέματα που διεκπεραιώνουν τα ΚΕΠ έπρεπε να μην υφίστανται καθόλου.
Αναλαμβάνουν φερ’ ειπείν να εκδίδουν πιστοποιητικά που απαιτούνται από άλλες
δημόσιες υπηρεσίες, τα οποία δεν έπρεπε
καν να απαιτούνται, αφού είναι παντελώς άχρηστα.
Όμως αντί να καταργηθούν τα άχρηστα πιστοποιητικά, η γραφειοκρατία δημιούργησε
τα ΚΕΠ για να διευκολύνει τους πολίτες στην έκδοση τους.
Η γραφειοκρατία αντιδρά ως Λερναία
Ύδρα. Οσάκις απετολμήθει να της κοπεί ένα κεφάλι, φύτρωσαν πολλαπλάσια. Μέχρι
τώρα, αυτό γινόταν. Επί τρία χρόνια πιέζει η τρόικα για την διοικητική μεταρρύθμιση, που
ουσιαστικώς περνά μέσα από την πάταξη της γραφειοκρατίας. Για να επιτευχθεί
αυτή, πρέπει να γίνουν τεράστιες τομές
στην όλη οργάνωση της δημόσιας διοίκησης. Αν λ.χ. μειωθούν στο ήμισυ οι
σφραγίδες που απαιτούνται για την έκδοση των διαφόρων αδειών και εγκρίσεων, θα
μειωθούν αυτομάτως στο ήμισυ και υπάλληλοι που τις βάζουν! Εξ ού και η λυσσαλέα
αντίδραση των θιγομένων, που συνεχίζεται και σήμερα σε όλα τα επίπεδα.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ", 08/07/2013)