Το
2005 ο
Steve
Forbes
εξέδωσε στις ΗΠΑ ένα πρωτοποριακό βιβλίο
με τίτλο «
Flat
Tax
Revolution».
Στο βιβλίο πρότεινε την καθιέρωση ενιαίου συντελεστού φορολογίας 17% για όλα τα εισοδήματα, ανεξαρτήτως ύψους.
Όπως υπεστήριζε ο
Forbes,
ένα τέτοιο σύστημα θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό στην είσπραξη των φόρων και
εν τέλει πιο δίκαιο, ειδικώς μάλιστα σε χώρες όπου ανθεί η φοροδιαφυγή.
Πεμπτουσία της πρότασης ήταν η απλότης. Ήταν η επανάσταση της κοινής λογικής.
Ενιαίος συντελεστής
Από
την ημέρα που κυκλοφόρησε το βιβλίο, η «Εστία» υπεστήριξε πως η υιοθέτηση της
πρότασης του
Forbes θα
επέλυε ως δια μαγείας το φορολογικό πρόβλημα της χώρας μας. Διότι στην Ελλάδα,
όπου η φοροδιαφυγή ανήρχετο – και παραμένει – περίπου στο 30% του εθνικού εισοδήματος, το καλύτερο
αντίδοτο είναι σύστημα με χαμηλούς συντελεστές φόρου και εξαιρετικά απλό στην εφαρμογή του, ώστε να
είναι εύκολος ο φορολογικός έλεγχος. Η
δε πρόταση του
Forbes
ερχόταν «γάντι» στην ελληνική περίπτωση. Αντί των δαιδαλωδών εντύπων των
φορολογικών δηλώσεων, οι φορολογούμενοι θα επέβαλλαν κάθε χρόνο στην εφορία ένα
απλούστατο έντυπο με το όνομα τους, κάποια βασικά στοιχεία, το συνολικό τους
εισόδημα και τίποτε άλλο. Όπως έγραφε χαρακτηριστικά ο
Forbes, με ένα τέτοιο έντυπο θα
παραμερίζοντο δια μίας όλες οι περίπλοκες διαδικασίες.
Αν
είχε υιοθετηθεί το 2005 ένα τέτοιο σύστημα από την παντοδύναμη τότε Κυβέρνηση
Καραμανλή, ουδέποτε θα είχαμε φθάσει στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό του 2009.
Διότι θα είχε περιορισθεί εντυπωσιακά η φοροδιαφυγή. Το ελληνικό δημόσιο έχανε
κάθε χρόνο από την φοροδιαφυγή έσοδα της τάξης των 10 δις ευρώ. Από το σύνολο
του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων εισεπράττοντο περί τα 8 δις ευρώ
ετησίως, ενώ κανονικά – βάσει των ισχυόντων συντελεστών φόρου – θα έπρεπε να εισπράττονται
σχεδόν 20 δις ευρώ. Αυτό λοιπόν, έδινε τεράστια περιθώρια για την εφαρμογή της
πρότασης του
Forbes.
Ακόμη και ένας συντελεστής 15% επί όλων
των εισοδημάτων, θα μπορούσε να αποδώσει
φορολογικά έσοδα άνω των 20 δις ευρώ ετησίως, σε μια χώρα όπου το ΑΕΠ
υπερέβαινε τα 200 δις ευρώ. Αρκεί το σύστημα να ήταν απλό και οι ποινές για τους φοροφυγάδες αυστηρές.
Δυστυχώς
η τότε Κυβέρνηση δεν ετόλμησε. Και παρ’ ότι έκανε κάποιες προσπάθειες
απλούστευσης της φορολογίας, αυτές ήταν ανεπαρκέστατες. Τα έντυπα των
φορολογικών δηλώσεων παρέμειναν απαράλλακτα. Για να κατανοήσει κανείς τι
σημαίνει αυτό, αρκεί να σκεφθεί ότι πίσω από κάθε τετραγωνίδιο που καλούνται να
συμπληρώσουν οι φορολογούμενοι κρύβεται
μια ειδική διάταξη για την ανάλογη περίπτωση. Άλλη μεταχείριση αν το εισόδημα
προέρχεται από την άλφα ή την βήτα πηγή, άλλη αν ανήκει στην γάμμα, η δέλτα
υποπερίπτωση, άλλη αν ο φορολογούμενος
ανήκει στην τάδε ή δείνα κατηγορία και την ανάλογη υποπερίπτωση της και
άλλη αν εμπίπτει στην τάδε διάταξη του δείνα νόμου. Κοινώς χάος. Και όταν το
2009 ήλθε στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ, τα πράγματα περιεπλάκησαν ακόμη περισσότερο.
Απερίγραπτη γραφειοκρατία
Η
γραφειοκρατία που προσέθεσε το ΠΑΣΟΚ στο φορολογικό μας σύστημα δεν περιγράφεται.
Από πέρυσι οι φορολογικές δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικώς, δια του
διαδικτύου. Αλλά αντί τα στοιχεία να απλουστευθούν, έγιναν πιο περίπλοκα. Οι
ώρες που χάνουν οι πολίτες για την συλλογή στοιχείων και την συμπλήρωση των
φορολογικών δηλώσεων δεν έχουν προηγούμενο. Από εφέτος πρέπει να συμπληρώνεται μέχρι και ο αριθμός της παροχής
της ΔΕΗ για κάθε ακίνητο του φορολογουμένου. Χωρίς την συμπλήρωση του, η δήλωση
δεν μπορεί να υποβληθεί. Αν γίνει κάποιο λάθος, η διόρθωση είναι πολύ δύσκολη.
Τίποτε δεν είναι απλό. Όλα είναι σχεδιασμένα ώστε να μπερδεύεται ο
φορολογούμενος.
Αν
ανετίθετο ο ανασχεδιασμός του φορολογικού μας συστήματος σε κάποιον που
σκέπτεται απλά και λογικά, όπως ο
Steve
Forbes, θα καταργούσε όλο το ισχύον πλέγμα της φορολογίας εισοδήματος
και θα το αντικαθιστούσε με μια διάταξη νόμου που θα έλεγε περίπου τα εξής.
«Δια της παρούσης καταργούνται όλες οι
διατάξεις περί φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Εφεξής, το εισόδημα των
φυσικών προσώπων από κάθε πηγή φορολογείται με συντελεστή 15%».
Αυτό
θα επέτασσε η κοινή λογική. Η οποία όμως στην Ελλάδα είναι είδος εν ανεπαρκεία.
Ειδικώς στα θέματα φορολογίας, πρυτανεύει ο παραλογισμός. Άραγε κανείς δεν το
βλέπει;
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ",
03/07/2013)