Η έννοιες του φθηνού και ακριβού είναι
σχετικές. Πολύ σχετικές. Έτσι στη Φτωχοκώσταινα που ζούμε, πράγματα για
τα οποία κάποτε δεν σπαταλούσαμε σκέψη όταν τα αποκτούσαμε, σήμερα δεν
διανοούμαστε καν να αποκτήσουμε.
Εδώ η σχετικότητα έχει να κάνει με την οικονομική κατάσταση του
καταναλωτή. Είχαμε(ή νομίζαμε πως είχαμε) και δεν έχουμε πια και
επομένως τα κάποτε φθηνά είναι σήμερα ακριβά και απρόσιτα.
Μια άλλη διάσταση της σχετικότητας της φθήνιας, είναι όταν υπάρχει
κρυφό κόστος που είναι ενσωματωμένο αλλά μη εμφανές, σε ένα φθηνό
προϊόν. Για παράδειγμα, σου δίνουν δωρεάν ένα προϊόν και σε αρμέγουν από
τη χρήση που θα του κάνεις.
Μια τρίτη διάσταση που σχετίζεται με την έννοια του μη προφανούς
ενσωματωμένου κόστους, υφίσταται όταν τα δεδομένα που προσδιορίζουν το
κόστος δεν είναι σταθερά και το κόστος προκύπτει όταν αυτά αλλάξουν επί
το δυσμενέστερο. Για παράδειγμα, απότομη άνοδος στο κόστος χρήσης του
προϊόντος ή στους οικονομικούς όρους αγοράς του, όπως το επιτόκιο.
Ειρήσθω εν παρόδω αυτός είναι και ο ορισμός της αρχής λειτουργίας του
χρηματιστηρίου: να διακρίνεις ποια «δεδομένα» θα αλλάξουν, πως και πότε.
Αυτό το παιχνίδι λοιπόν της μετάλλαξης του φθηνού σε ακριβό, συχνά
δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στη λήψη αποφάσεων, με αποτέλεσμα
καταστροφικές συνέπειες. Και είναι άλλο η λάθος απόφαση να αφορά ένα
καταναλωτή και άλλο μια χώρα ή ακόμη χειρότερα τον πλανήτη.
Όπως επίσης είναι διαφορετικής τάξεως ζήτημα να προβληματίζεσαι για
την πιθανή διακύμανση των τιμών λόγω αλλαγών στα δεδομένα των αγορών και
άλλο να ΜΗΝ προβληματίζεσαι για τη σίγουρη διακύμανση της τιμής της
ίδιας σου της ζωής από την επιδείνωση των συνθηκών της, που
καταδεικνύεται από επιστημονικά ευρήματα.
Από τις 13.950 επιστημονικές ανακοινώσεις στο διάστημα 1991-2012,
μόνο 24 δεν δέχονται ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση είναι πραγματικότητα.
Επομένως, λογικά πρέπει να μειώσουμε την βασική αιτία της
υπερθέρμανσης που είναι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Και αυτό
γίνεται με δύο τρόπους άμεσα διαθέσιμους στην ανθρωπότητα: εξοικονόμηση
ενέργειας και ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Άρα, κατ αρχήν, τουλάχιστον δεν πυροβολούμε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ), αλλά αντίθετα τις στηρίζουμε.
Κι όμως οι νομοθετικές ρυθμίσεις των τελευταίων 2 ετών τις πυροβολούν αδιακρίτως.
Οι ΑΠΕ στην χώρα μας βιώνουν μια βαθιά κρίση και οι δυσμενείς
αποφάσεις, που αλλάζουν άρδην τα δεδομένα και συχνά αναδρομικά, έρχονται
σε ριπές, τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνεις να αντιδράσεις, γιατί ήδη
ασχολείσαι με την επόμενη.
Όπως και τώρα. Έχουμε προ των πυλών ακόμη μία νομοθετική παρέμβαση, η
οποία, πέρα από τις ήδη γνωστές ανασταλτικές για την ανάπτυξη των ΑΠΕ
ρυθμίσεις, εισάγει από το πουθενά και μία νέα έννοια, αυτήν της
διακοψιμότητας.
Τι είναι αυτό; Με απλά λόγια, ένα ακόμη εργαλείο ελάφρυνσης των
ενεργειακών βαρών της βιομηχανίας. Είναι μάλιστα η δεύτερη συνεχόμενη
τέτοια ενισχυτική ρύθμιση υπέρ της βιομηχανίας, μετά την πρόσφατη
εφαρμογή μειωμένου ΕΤΜΕΑΡ για τη βιομηχανία, με μετακύληση της διαφοράς
στους οικιακούς καταναλωτές.
Πως θα πραγματοποιηθεί; Με διμερείς συμβάσεις που προβλέπουν
εκπτώσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος για τις επιχειρήσεις που θα
δέχονται μείωση του ηλεκτρικού φορτίου τους, ύστερα από προειδοποίηση.
Πως θα καλυφθεί η διαφορά; Μα με επιβάρυνση όλων των παραγωγών ενέργειας και – υποψιαζόμαστε και φοβόμαστε - ιδιαίτερα των ΑΠΕ.
Το ΥΠΕΚΑ λοιπόν εξασφαλίζει ένα φθηνότερο προϊόν για τη βιομηχανία με
την αιτιολογία της βαθιάς κρίσης που βιώνει η βιομηχανία, για να μην
κλείσουν τα εργοστάσια, για να μην χαθούν θέσεις εργασίας κτλ., κτλ.
Για να εξασφαλίσει όμως, αυτό το φθηνότερο προϊόν, επιβαρύνει,
σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, τις ΑΠΕ. Επομένως κάνει το ακριβώς αντίθετο
από αυτό που η επιστήμη και η κοινή λογική επιτάσσει, όπως είδαμε
προηγουμένως.
Θα μου πείτε τι επιστήμη και πράσινα(sic) άλογα, εδώ, στη μνημονιακή Ελλάδα, κοιτάζουμε πως θα επιβιώσουμε.
Μα κι εγώ για επιβίωση μιλάω. Όλων μας, συμπεριλαμβανόμενης και της βιομηχανίας. Χωρίς βιώσιμο πλανήτη κανείς δεν θα επιβιώσει.
Αυτό που γίνεται τεχνητά φθηνό σήμερα θα αποδειχθεί πανάκριβο στο μέλλον.
Το ΥΠΕΚΑ οφείλει να βοηθήσει τη βιομηχανία, στη βάση ενός στρατηγικού
σχεδίου που θα αντιμετωπίζει το πρόβλημα και θα έχει μακροχρόνια οφέλη,
αντί να επιλέγει λύσεις, που δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, αλλά το
σύμπτωμα.
Το ΥΠΕΚΑ θα πρέπει να ενθαρρύνει και να ενισχύσει τη βιομηχανία να
επενδύσει στην εξοικονόμηση ενέργειας, που θα μείωνε άμεσα και δραστικά
το κόστος ενέργειας. Το ΥΠΕΚΑ θα μπορούσε, ακόμη, να ενθαρρύνει τη
βιομηχανία να επενδύσει σε έργα ΑΠΕ που θα μείωναν το κόστος παραγωγής
ενέργειας.
Μια ορθολογικά λειτουργούσα Πολιτεία θα δημιουργούσε το θεσμικό
πλαίσιο εκείνο που θα εκτόξευε την ανάπτυξη των ΑΠΕ, του εγχώριου
ενεργειακού μας πόρου, μια ανάπτυξη που θα αξιοποιούσε αυτό το
συγκριτικό μας πλεονέκτημα στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Μια ορθολογικά λειτουργούσα Πολιτεία θα στόχευε να γίνει η Ελλάδα
ενεργειακό κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με έντονο εξαγωγικό
προσανατολισμό.
Μια ορθολογικά λειτουργούσα Πολιτεία θα είχε πρώτο της στόχο την
αξιοποίηση των ΑΠΕ και μέσω αυτής θα παρήγαγε πλούτο για τη χώρα, θα
ενίσχυε την εθνική οικονομία, ιδίως στην περιφέρεια, θα δημιουργούσε
θέσεις εργασίας και θα παρείχε ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού.
Αλλά πού να τη βρεις; Την έφαγε κι αυτήν η φθήνια.
*Πρόεδρος του ΔΣ της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), εκδότης περιοδικού «Ανεμολόγια)