του Ευθ. Π. Πέτρου
Από τον Σεπτέμβριο του 2001, οπότε το όνομα της Αλ Κάιντα, περιελήφθη στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, εσημειώθησαν γεγονότα, εξ αιτίας των οποίων η κατάστασις διεφοροποιήθη σημαντικά. Αφ’ ενός όσον αφορά στην αντίληψη των δυτικών κοινωνιών για τον μουσουλμανισμό και την προερχομένη από αυτόν τρομοκρατία και αφ’ ετέρου όσον αφορά σε αυτές καθαυτές τις περαιτέρω κινήσεις των φανατικών ισλαμιστών.
Κατ’ αρχήν δεν υπάρχει η παραμικρά αμφιβολία, ότι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν, είτε είναι ζωντανός, είτε όχι, αδυνατεί να παίξη τον παραμικρό ρόλο στις εξελίξεις. Οι συντονισμένες κινήσεις των αστυνομικών υπηρεσιών των ΗΠΑ και της Ευρώπης έχουν επιτύχει την δέσμευση των οικονομικών διαθεσίμων του, ενώ με την παρακολούθηση της διακινήσεως κεφαλαίων, έχει καταστεί αδύνατον στους τρομοκρατικούς πυρήνες να αξιοποιήσουν τα χρήματα που αρχικά διέθεταν. Αποκλεισμένος σε απρόσιτες περιοχές του Αφγανιστάν ή του Πακιστάν, ο Μπιν Λάντεν, αδυνατεί ακόμει και να έχη τακτική επικοινωνία με τους συνεργάτες τους, οπότε ουσιαστικώς, πρέπει να θεωρείται ότι ευρίσκεται «εκτός παιχνιδιού». Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η υπόθεσις «έκλεισε». Το Ισλάμ μπορεί να παρομοιασθή μόνο με ένα πολύποδα, που αναπαράγει διαρκώς καινούργια πλοκάμια… Πρέπει τα πλήγματα να κατευθύνονται προς το κέντρο του αν θέλουμε να είναι αποτελεσματικά.
Πιθανότατα σήμερα, η Αλ Κάιντα δεν υφίσταται με την μορφή που είχε πριν τέσσερα χρόνια. Πλέον δίνει την εντύπωση μιας ριζοσπαστικής ιδεολογίας, που εμπνέει χαλαρά ένα σύνολο απεγνωσμένων και πολύ αποκεντρωμένων περιφερειακών ισλαμικών εξτρεμιστικών οργανώσεων. Ίσως δεν υφίστατι κάν μια οργανωτική δομή. Οι εγκαταστάσεις προπαγάνδας εκπαιδεύσεως δεν υπάρχουν πια. Οι βασικοί ηγέτες της έχουν σκοτωθή, συλληφθή ή υποχρεωθή να εξαφανισθούν από το προσκήνιο.
Και όμως η απειλή εξακολουθεί να υπάρχει. Η Αλ Κάιντα έχει μετασχηματισθή σε ιδεολογία παγκοσμίου αντιπαραθέσεως και «ιερού πολέμου». Έχει πλέον καταστεί ένα είδος «σχολής» που «εμπνέει» «πιστούς» σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Ποιοι είναι όμως οι στόχοι αυτών των «πιστών»;
Μακροπροθέσμως επιδιώκουν την δημιουργία ενός ισλαμικού «υπερκράτους», ενός χαλιφάτου. Βραχυπρόθεσμα επιδιώκουν «απλούστερους» στόχους όπως η εξάλειψις του κράτους του Ισραήλ και η ανατροπή των κοσμικών καθεστώτων στην Μέση Ανατολή, όπως αυτό της Αιγύπτου.
Ιδεολογικά οι φανατικοί μουσουλμάνοι ζουν ακόμη στον 13ο αιώνα. Οι τότε θρησκευτικοί διδάσκαλοι, επηρεασμένοι και από τις αλλεπάλληλες σταυροφορίες διεκήρυξαν την δυναμική προσέγγιση στο Ισλάμ, απορρίπτοντας ακόμη και τους Σουφιστές και τους Σιίτες μουσουλμάνους, χαρακτηρίζοντάς τους τελευταίους ως αποστάτες, στους οποίους αξίζει ο θάνατος.
Αυτές οι ιδέες αναβίωσαν στα τέλη του 19ου αιώνος, ως αντίδραση στην αποικιοκρατία και διεδόθησαν κατά τρόπο εκρηκτικό με την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Οι ήττες στους πολέμους με το Ισραήλ και κυρίως σε αυτόν του 1967 έκαναν χειρότερα τα πράγματα, αφού στον έλεγχο του εχθρού περιήλθαν τα ιερά της Ιερουσαλήμ. Και όμως πολλοί μουσουλμάνοι ερμήνευσαν την εξέλιξη αυτή ως ένδειξη θεϊκής δυσαρέσκειας.
Η επομένη αιτία οργής ήταν η αμερικανική παρέμβασις μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, οπότε τα αμερικανικά στρατεύματα εγκαταστάθηκαν στη Σαουδική Αραβία, όπου βρίσκονται οι ιερότεροι χώροι του Ισλάμ. Τότε γεννήθηκε η ιδέα ενός παγκοσμίου ισλαμικού μετώπου για την διεξαγωγή ιερού πολέμου.
«Όποιος σκοτώσει έναν άνθρωπο, εκτός αν έχει διαπράξει φόνο ή διασπείρη διαφθορά στη γη, θα είναι σαν να έχη δολοφονήσει όλο το ανθρώπινο γένος», αναφέρει ρητώς το Κοράνι. Η αυτοκτονία επικρίνεται ακόμη περισσότερο. Αν όμως παραστεί ανάγκη και εντός κάποιων ορίων, δικαιολογείται. Γενικότερα, απαγορεύονται οι επιθέσεις κατά αμάχων και οι επιθέσεις αυτοκτονίας, ενώ επιτρέπεται στους μουσουλμάνους να πολεμούν εκείνους που πραγματοποιούν απευθείας επιθέσεις σε βάρος τους. Πώς όμως καθορίζεται ο όρος «εκείνοι που διασπείρουν διαφθορά στη γη» ή ακόμη και «εκείνοι που πολεμούν εναντίον του Ισλάμ»;
Η αοριστία των αναφορών αυτών ταιριάζει απόλυτα με τη χαλαρότητα της οργανώσεως των ισλαμικών πυρήνων. Στην ουσία τους επιτρέπει να στρέφονται εναντίον όλων και να επισείουν την απειλή των θρησκευτικών κυρώσεων σε όλους τους μετριοπαθείς μουσουλμάνους. Περισσότερο δε σε αυτούς που ζουν στις δυτικές κοινωνίες. Έτσι τους μετατρέπουν σε «Δούρειους Ίππους» της τρομοκρατίας.
Από την Εστία 19/08/2005