Του Κώστα Κόλμερ
H αυξανόμενη ανεργία, απ' τη διακοπή εργασιών πολλών βιομηχανιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, έφθασε ακόμη και στα πρωτοσέλιδα των φιλοκυβερνητικών εφημερίδων («Χιλιάδες άνεργοι βρίσκονται σε απόγνωση», «Καθημερινή», 25.9.05) που μέχρι πρότινος διαφήμιζαν την «αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,7% για το 2005», τον πακτωλό ξένων επενδύσεων που συνωστίζονται στο υπουργείο Ανάπτυξης και την υποχώρησι του αριθμού των ανέργων στο 10% «για πρώτη φορά από πολλών ετών».
Αλλά πώς είναι δυνατόν ν' αυξάνει το ΑΕΠ και να μειούται η απασχόλησι των εργαζομένων;
«Τις πταίει», όμως, διά το «κλείσιμο 25 μεγάλων επιχειρήσεων, το πρώτο 9μηνο του 2005»; Ιδού η απορία ή μάλλον το επίδομα... απορίας των 400 ευρώ μηνιαίως.
• Η κυβέρνησι αποδίδει την ευθύνη στην προηγούμενη και ελπίζει στις «θεσμικές μεταρρυθμίσεις». Δεν μας λέγει εν τούτοις πόθεν θα προέλθη η αύξησι της απασχολήσεως όταν εις κάθε μία νέα επιχείρησι που ανοίγει κλείουν τρεις.
• Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπογραμμίζει στην τελευταία του έκθεσι για την ελληνική οικονομία την «χαμηλή ανταγωνιστικότητα» και προτείνει «διεύρυνσι των αποκρατικοποιήσεων», «άνοιγμα των αγορών» και «αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας». Αλλά πριν αποδώσουν τα μέτρα αυτά, βραχυχρονίως μάλλον θα αυξήσουν την ανεργία παρά θα την περιορίσουν. Άλλωστε, πάντοτε η χώρα μας εχαρακτηρίζετο από χαμηλή παραγωγικότητα λόγω της υστερήσεως στην τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευσι - κι όμως προ της μεταπολιτεύσεως είχε ανεργία μόλις 2-3% και μετά την μεταπολίτευσι εισήγαγε 2 εκατομμύρια «οικονομικούς μετανάστες», δηλ. φθηνά εργατικά χέρια.
• Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης ώμολόγησε στην γενική συνέλευση του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου την ανάγκη «διαρθρωτικών αλλαγών» εις όλους τους τομείς, μ' έμφαση ιδιαιτέρα στην αγορά εργασίας, και υπαινίχθη επανεξέτασι των συλλογικών διαπραγματεύσεων, για τους μισθούς και τα ημερομίσθια. Αλλά δέν πρόκειται ποτέ οι αμοιβές της εργασίας να πέσουν στα... κινεζικά επίπεδα - όσους «μηχανισμούς καθορισμού μισθών» κι αν δημιουργήσουν. Ο μύθος της «ενιαίας τιμής» στην ευρωζώνην (αυτο)διεψεύσθη υπό του κ. Παπαδήμου, που παρεδέχθη «ορισμένες διαφορές πληθωρισμού» μέσα στο ευρώ, ως αποτέλεσμα της «προσαρμογής ή της σύγκλισης»!
• Η ευρωπαϊκή «απάντηση» στην ανεργία δίδεται με την... επιδότησι της επιμορφώσεως των ανέργων στον ΟΑΕΔ ή, το πολύ, μέσω των «εταιριών παροχής υπηρεσιών» και «πριμ» μεχρις ποσού 100.000 ευρώ. Όταν όμως το κοινοτικό πρόγραμμα «ΔΡΑΣΙΣ» λήξει (Πότε; Μα το τρέχον 15θήμερον!), οι μεν επιτήδειοι θα έχουν εισπράξει το παραδάκι, οι δε αφελείς θα οδεύσουν προς το ταμείον ανεργίας.
Άλλοι τινές προτείνουν φορολογικές απαλλαγές, μειώσεις επιτοκίων, χαρισμούς δανείων, «γρηγορόσημα» στους τελωνειακούς κλπ. κλπ, για ν' άνασχέσουν την πλημμυρίδα της ανεργίας, που πλήττει 600.000 εργαζομένους, ιδίως δε τις γυναίκες και τους κάτω των 26 ετών νεόυς και αποφοίτους των... ανειδικεύτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (ΑΕΙ).
Η εγχώριος ανεργία είναι πρόσφατο σχετικώς φαινόμενον. Χρονολογείται από τις αρχές της 10ετίας του '80, οπότε η Ελλάς εισήλθε στην Ευρωπαϊκή Ένωσι -την τότε ΕΟΚ (1981) και ενετάθη αφʼ ής η χώρα προσεχώρησε στην ευρωζώνη. ΄Εκτοτε, η ανεργία από 3,5% του ενεργού πληθυσμού ανήλθε στο 15%.
Διάφοροι παράγοντες επηρεάζοντες την απασχόλησι επέδρασαν ούτως ώστε η Ελλάς από ουραγός στην ανεργία να είναι σήμερα... πρωταθλητής στην Ευρωένωσι - και μάλιστα άνευ της περιπόθητης «σύγκλισης» στο κατά κεφαλήν προϊόν.
Μεταξύ αυτών των παραγόντων, η εχθρότης του μεταπολιτευτικού καθεστώτος (αλλά και της κοινής γνώμης) πρός το ελληνικό και ξένο κεφάλαιον (ωσάν να είναι δυνατόν εις μίαν ελευθέραν οικονομία να υπάρξει αύξησι της απασχολήσεως δίχως τους επιχειρηματίες), οι «φιλεργατικοί νόμοι», με άκρον άωτον την πλήρη ασυδοσία του πατερναλιστικού συνδικαλισμού, με κραυγαλέον παράδειγμα την επιδότησι κάθε συνδικαλιστού διά 12.000 ευρώ για τη παρακολούθηση... επιμορφωτικών σεμιναρίων στην Ακαδημία... Ανεργίας και, βεβαίως, η παγκοσμιοποίησι που συνεπάγεται κατάργησι του προστατευτισμού και έντασι του ανταγωνισμού στην εγχώριο αγορά απ' τα εισαγόμενα προϊόντα (παράδειγμα η υφαντουργία που πρό πολλού έχει περάσει στα χέρια του τρίτου κόσμου).
Ο δασμολογικός αφοπλισμός της ΕΟΚ ανεμένετο να ανασχέσει την βιομηχανική ανάπτυξι της χώρας, όχι όμως και να συρρικνώσει την βιομηχανία στον βαθμό που το επέτυχε. Η ελευθέρα εισαγωγή αγροτικών προϊόντων, επί τη βάσει της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής υπενόει την εγκατάλειψι οριακών καλλιεργιών (πχ. μπανάνας) αλλ' όχι και την καταστροφή 600.000 στρεμμάτων ελληνικών αμπελώνων ή, προσεχώς, τον εκπατρισμό 300.000 καπνοπαραγωγών. Η μείωσι του αγροτικού πληθυσμού και η μετακίνησί του στις πόλεις έχει μερίδιο στην ανεργία.
Την περάσμένη 25ετία έγιναν βασικά λάθη στις κατευθύνσεις της βιομηχανικής, αγροτικής πολιτικής και της πολιτικής απασχολήσεως, ενώ κατεσπαταλήθησαν 60 δισ. ευρώ «κοινοτικοί πόροι», κατευθυνθέντες στην κατανάλωσι και στον πλουτισμό των επιτηδείων, αντί να διατεθούν εις επενδύσεις, έστω και της λεγομένης «υποδομής». Κυρίως δε παρημελήθη η σύγχρονος εκπαίδευσι, μ' αποτέλεσμα την παραγωγή άλλης μιας γενεάς αγραμμάτων και ανειδικέυτων, οι οποίοι πασχίζουν να εύρουν σήμερα εργασίαν εις μίαν αγοράν άκρως απαιτητική και ανταγωνιστική.
Η χαριστική βολή στην εγχωρία απασχόλησι εδόθη από τον κ. Σημίτη και την κλεπταποδόχο παρέα του (βλ. δηλώσεις του Μισέλ Ζοσράν στον «Μόντ» για τις μίζες υπουργού των φρεγατών). Με την βεβιασμένη υιοθεσία του «οθνείου» νομίσματος, του ευρώ, το 2002, απωλέσθη η δυνατότης ενισχύσεως της ανταγωνιστικότητος του ελληνικού προϊόντος ακόμη και στην εγχώριο αγορά. Όπως προέβλεψα το 2000, με το βιβλίο μου «ΕΥΡΩ: Η Γιγάντωσι της Ανεργίας» (Κάκτος σελ. 241), η άωρος ένταξι στην ευρωζώνη θα προκαλούσε επιτάχυσνσι της αποβιομηχανίσεως και αποσάθρωσι της αγροτικής παραγωγής, εκ μόνου του λόγου ότι έπαυε η εθνική ανεξαρτησία της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής και θα επέτεινε την διαρροή επενδυτικών κεφαλαίων στο εξωτερικό. Πράγματι τον Ιανουάριο του 2004 ο αριθμός των εγγεγραμμένων στο ταμείον ανεργίας έφθασε τα 585.788 άτομα ή το 13,3% των εις παραγωγικήν ηλικίαν ατόμων. Δέκα μήνες μετά έχει υπερβή τις 600.000 - χωρίς όμως να παρέχονται επίσημα στοιχεία. Εις τούτο συνέβαλε αδοκήτως και η... απογραφή του κ. Αλογοσκούφη, η οποία κοντά στην απώλεια της νομισματικής ανεξαρτησίας προσέθεσε και το χάσιμο της δημοσιονομικής πολιτικής, αφού το δημόσιον έλλειμμα πρέπει να μειωθή στο ήμισυ, δηλ. στο 3%, ενώ στην Γαλλία και Γερμανία υπερβαίνει το όριον του Μααστρίχτ κατ' εξακολούθησιν. (Το τι έπρεπε να έχει γίνει είναι μία άλλη ιστορία ως θα έλεγεν ο Κίπλιγκ). Επίσης, εγχώρια κεφάλαια άνω των 100 δισ. ευρώ έχουν διαρρεύσει στο εξωτερικό μέχρις του 2004, λόγω των υψηλοτέρων εκεί αποδόσεων.
Το κλείδωμα της ισοτομίας του ευρώ είναι η Αχίλλειος πτέρνα της απασχολήσεως εν Ελλάδι. Η χώρα ευρισκομένη εις την Βαλκανική χερσόνησο πάσχει από τον ανταγωνισμόν πτωχών χωρών ώς η Τουρκία και η Αίγυπτος, που της «κλέπτουν» ακόμη και τον τουρισμόν της διά της συνεχούς υποτιμήσεως των νομισμάτων των. Επιπροσθέτως, η ελληνική οικονομία πάσχει από δύο αθεράπευτα δεινά, εν συγκρίσει με τις προηγμένες χώρες: την θεσμοθετημένη διαφθορά του κυβερνητικού και κρατικού μηχανισμού και την ευρωλαγνεία των κομμάτων εξουσίας, τα οποία αναμένουν τον θεσμικό και παραγωγικό εκσυγχρονισμό να προέλθη αυτομάτως εκ της εντάξεως της χώρας στην Ε.Ε και στην ΟΝΕ, ενώ είναι βέβαιον ότι και οι δύο αυτοί θεσμοί διοικούνται από διεφθαρμένους (τελευταίον κρούσμα ο κεντροτραπεζίτης της Ιταλίας Αντόνιο Φάντζιο) ενώ αντιστρατεύονται ευθέως την αύξησι της ελληνικής πάσης φύσεως παραγωγής.
Οι Ευρωπαίοι υποφέρουν από υπερπαραγωγή και έχουν ανάγκην μόνον της ελληνικής καταναλώσεως και όχι των ελληνικών προϊόντων. Εξάγουν επίσης την ιδική των ανεργία όταν επιτρέπουν στην Ελλάδα να υπερδανείζεται γιά να χρηματοδοτήσει τις υπερεισαγωγές της.
Υπό τας συνθήκας αυτάς, «πόθεν θα προέλθη η αύξηση της ανάπτυξης» (και συνεπώς της απασχολήσεως) ως διερωτάται το ΔΝΤ. Καί όμως υπάρχουν δυνατότητες ακόμη και μέσα στον ζουρλομανδύα της ευρωζώνης να μειωθή η ανεργία. Ενδεικτικώς αναφέρομεν την:
1. Ελάφρυνσι του εργατικού κόστους με πλήρη αναμόχλευσι του ασφαλιστικού συστήματος. Κατάργησι των «βαρέων επαγγελμάτων» στα οποία τείνουν να υπαχθούν απαξάπαντα - ακόμη και του σεβιτόρου. Ενίσχυσι της ανταγωνιστικότητος του ελληνικού πλοίου, που έχει περιπέσει «εις αδράνειαν».
2. Περιορισμό του χρόνου επιδοτήσεως των ανέργων, με κίνητρα στους εργοδότες να προσλαμβάνουν εργαζόμενους με αμοιβές μικρότερες του «κατωτάτου μισθού», που είναι μηχανή ανεργίας.
3. Επέκτασι της μερικής απασχολήσεως, μ' αντίστοιχη χαμηλή και συνεχή ασφάλισι. Εξυγιάνσι της τεραστίας γραφειοκρατίας του ΙΚΑ, του ΝΑΤ και των συναφών συνταξιοδοτικών οργανισμών, που... αργούν όταν δεν απεργούν !
4.΄Εμφασι στην εκπαίδευσι με κατεύθυνσι τις ζητούμενες δεξιότητες στην αγορά (πχ. πληρώματα υπερποντίων πλοίων, χειριστές Η/Υ, επισκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών κ.λπ.).
5. Πλήρης αναμόχλευσι του φορολογικού συστήματος με αυτοματοποίησι συντελεστών, γενίκευσι του φόρου επιτηδεύματος και υπεραξίας κεφαλαίου και κατάργησι των εφοριών και τελωνείων που είναι «εστίες» χαμηλής αποδοτικότητος των φόρων και δασμών.
6. Μεγάλες επενδύσεις με κρατικά κεφάλαια και ιδιωτικές συμμετοχές στον τομέα της ενεργείας (πυρηνική, ανανεώσιμες μορφές, ρωσικοί αγωγοί, εξερεύνησι υπεδάφους για υδρογονάνθρακες) και στις συγκοινωνίες (καλόν παράδειγμα: οι Αερογραμμές Αιγαίου του Βασιλάκη και οι Αττικές Επιχειρήσεις του Παναγόπουλου). Άδεια ιδρύσεως ιδιωτικού διϋλιστηρίου στην Δυτική Ελλάδα για την παραγωγή ντήζελ που χρειάζεται η Ευρ.΄Ενωσι.
7. Στροφή στον χειμερινό τουρισμό των Ιαπώνων, Κινέζων και Ρώσων. Διεθνές αεροδρόμιο στην Κατερίνη και στην Πελοπόννησο. Κατάργησι του αεροδρομονοπωλίου της Χόχτιφ στα Σπάτα για τρία νέα αεροδρόμια στην Αττική.
Τα μέτρα αυτά ίσως δεν αυξήσουν αμέσως την απασχόλησι αλλά πάντως δεν θα την μειώσουν. Τελικώς το μόνον μέσον για την υποχώρησι της ανεργίας είναι η αύξησι των επιχειρηματικών κερδών.
Όταν το πραγματικό φορολογικό βάρος επί των εταιρικών κερδών είναι στην Σιγκαπούρη 6,2%, γιατί να εγκατασταθή μία πολυεθνική εταιρία στην Ελλάδα με αντίστοιχο 35%; Όσον χρόνον δεν εννοούμεν τα αυτονόητα, τόσον οι άνεργοι θα πληθύνονται μέσα στο «τρελοκομείον του ευρώ» και στην ελληνική κλεπτοκρατία. Μακροπροθέσμως μόνον η απόκτησι δεξιοτήτων υπό των νεοελλήνων θα μειώσει πραγματικά την «γενεά της καφετέριας».
(Το Παρόν της Κυριακής, 2/10/05)