Η 20η Οκτωβρίου είναι η ημέρα απελευθέρωσης της
Σερβίας και σηματοδοτεί την υποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων από το
Βελιγράδι το 1944, αφήνοντας την πρωτεύουσα στα χέρια του Κόκκινου
Στρατού και των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων. Αυτή η φορά όμως είναι
διαφορετική.
Η παρέλαση εορτασμού, ωστόσο, θα γίνει στις 16 Οκτωβρίου στο
Βελιγράδι, 4 μέρες νωρίτερα προκειμένου να συγχρονιστεί με το πρόγραμμα
του επίσημου καλεσμένου, Ρώσου Προέδρου Vladimir Putin, ο οποίος θα
κάνει στάση στο Βελιγράδι και εν συνεχεία θα πάει σε σύνοδο στο Μιλάνο.
Οι ΗΠΑ φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ενοχλημένες με το γεγονός της
επίσκεψης Putin στη Σερβία, παρακολουθώντας 4.500 Σέρβους στρατιώτες να
παρελαύνουν ενώ παράλληλα σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, οι Ρώσοι στρατιώτες κάνουν
πολεμικές επιχειρήσεις στην ανατολική Ουκρανία.
«Μπορείς να έχεις καλές σχέσεις με τη Ρωσία, την Κίνα και τις ΗΠΑ.
Αλλά η άποψή μας για τις επισκέψεις των Κινέζων και Ρώσων αξιωματούχων
διαφέρει. Οι Κινέζοι δεν επιτέθηκαν σε κανέναν αλλά το έκαναν οι Ρώσοι»,
είπε ο Αμερικανός Πρέσβης στη Σερβία, Michael Kirby, σύμφωνα με την
εφημερίδα Vecernje Novosti.
Εν συνεχεία ο Αμερικανός διευκρίνισε ότι δεν προσπαθεί να πει στη
Σερβία ποιόν θα προσκαλέσει, ωστόσο οι αρχικές του δηλώσεις σκιαγράφησαν
και την έντονη ενόχληση των ΗΠΑ.
Οι οικονομικές σχέσεις Ρωσίας-Σερβίας
Όταν το Κοσσυφοπέδιο ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του το 2008,
η Σερβία πούλησε την πλειοψηφία των μετοχών του μονοπωλίου φυσικού
αερίου στη ρωσική Gazprom, σε «τιμή ευκαιρίας». Το ρωσικό βέτο κατά του
Κοσσυφοπεδίου, άφησε τη χώρα εκτός των ΗΕ και κατέστησε πιο δύσκολη «την
οικοδόμηση κράτους».
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η συμφωνία ελευθέρου εμπορίου μεταξύ
Βελιγραδίου και Μόσχας που υπεγράφη το 2000. Η Σερβία θέλει να την
επεκτείνει και να συμπεριλάβει και τα αυτοκίνητα που κατασκευάζει η Fiat
στη χώρα, γεγονός που καθιστά την τιμή του χαμηλότερη στη ρωσική αγορά.
Η Σερβία έχει επιβεβαιώσει αναμφίβολα τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της,
αλλά η οικονομική κρίση στην ΕΕ έχει «φοβίσει» πολλούς Σέρβους που
θεωρούν πως μοιράζονται περισσότερες αξίες με τους Ρώσους παρά με τους
«φιλελεύθερους» Ευρωπαίους.
«Έχουμε κοινές ρίζες, γλώσσα, πίστη, έθιμα και πολιτισμό », δήλωσε
στη ρωσική τηλεόραση ο Πρόεδρος της Σερβίας Tomislav Nikolić. «Σε όλους
τους πολέμους ήμασταν πάντα στην ίδια πλευρά».
Ωστόσο ο Goran Svilanović, επικεφαλής του Συμβουλίου Περιφερειακής
Συνεργασίας, που προωθεί την ευρωπαϊκή ένταξη της χώρας, και πρώην ΥΠΕΞ
της Γιουγκοσλαβίας, είπε πως η Σερβία δεν έχει επιλογές παρά να
προσαρμοστεί.
«Καθώς η Σερβία προχωρεί προς την ένταξη στην ΕΕ, θα πρέπει να
προσαρμοστεί σταδιακά και να ευθυγραμμίσει την εξωτερική πολιτική της με
την πολιτική της ΕΕ», είπε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα
Δείγμα της ευθυγράμμισης της σερβικής εξωτερικής πολιτικής με την
ευρωπαϊκή, είναι η περίπτωση του αγωγού South Stream, η κατασκευή του
οποίου αναβάλλεται και καθυστερεί συνεχώς.
Η κατασκευή αναμενόταν να ξεκινήσει τον Ιούλιο, όπως είχε υποσχεθεί η
κυβέρνηση στην επίσκεψη του Ρώσου ΥΠΕΞ Sergei Lavrov τον Ιούνιο.
Ωστόσο, ύστερα από την απόφαση της Κομισιόν να «εξετάσει» όλες τις
διμερείς συμφωνίες κρατών της ΕΕ με τη Ρωσία αναφορικά με τον South
Stream, φαίνεται ότι το Βελιγράδι δείχνει σημάδια υποχώρησης στο θέμα.
Η σερβική κυβέρνηση δεν έκανε καμία επίσημη ανακοίνωση αλλά ο
Πρωθυπουργός Aleksandar Vučić, είπε την περασμένη εβδομάδα: «Δεν υπάρχει
η αίσθηση ότι ο αγωγός ξεκινά και τελειώνει στη Σερβία».
Και σχετικά με την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου είπε: «Ο Putin θα
ακούσει ότι η Σερβία είναι στο ευρωπαϊκό μονοπάτι. Έχουμε άλλες σχέσεις
που αναπτύσσουμε με τη Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά ο στρατηγικός στόχος δεν
είναι υπό αμφισβήτηση, η Σερβία είναι στο ευρωπαϊκό μονοπάτι».