Μικρές
θα είναι οι απώλειες για την Ελλάδα σε
ενδεχόμενη πλήρη διακοπή παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία, σύμφωνα με την
Κομισιόν. Εάν, όμως, η ευρύτερη νοτιοανατολική Ευρώπη αναγκαστεί να συνεργαστεί
για την αντιμετώπιση της κρίσης, τότε θα είναι ο μεγαλύτερος «ηττημένος» διότι η
Ελλάδα θα πρέπει, όπως έχει δεσμευθεί να
βοηθήσει τη Βουλγαρία.
Η Κομισιόν παρουσίασε την πρώτη ανάλυση των συνεπειών σε δυνητική στρέβλωση
ή και πλήρη διακοπή της τροφοδοσίας φυσικού αερίου από τη Μόσχα προς την ΕΕ
ενόψει της Συνόδου Κορυφής 23-24 Οκτωβρίου. Το αποτέλεσμα έδειξε, ότι κάποιες
χώρες θα επηρεαστούν περισσότερο από κάποιες άλλες.
Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και η ουκρανική κρίση βρίσκεται ακόμη σε
εξέλιξη, η Κομισιόν θέλει να έχει μια σαφή εικόνα των συνεπειών στο επίπεδο της
ενέργειας έτσι ώστε να έχει έτοιμα σχέδια σε περίπτωση ενεργειακής κρίσης.
Μια διακοπή της παροχής φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας παραμένει ένα
ρεαλιστικό σενάριο, εφ 'όσον Μόσχα και Κίεβο εξακολουθούν να αδυνατούν να
καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την τιμή του φυσικού αερίου που πωλεί η
Gazprom στην Ουκρανία. Αλλά μια πλήρης διακοπή των ρωσικών προμηθειών στην
Ένωση μοιάζει με ένα εφιαλτικό σενάριο, που θα διαρκέσει πιθανότατα έξι μήνες.
Σύμφωνα με την έκθεση, σε όλα τα σενάρια τα ανατολικά κράτη μέλη και οι
χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας (Ουκρανία, Μολδαβία και οι χώρες των Δυτικών
Βαλκανίων) θα επηρεαστούν περισσότερο. Ωστόσο, εάν οι χώρες συνεργαστούν και να
ανταλλάξουν μεταξύ τους φυσικό αέριο που έχουν στη διάθεσή τους, οι επιπτώσεις
της διαταραχής θα μπορούσαν να μετριαστεί σε μεγάλο βαθμό.
Σε περίπτωση απουσίας συνεργασίας μεταξύ των μελών, θα υπάρξουν σοβαρές
ελλείψεις εφοδιασμού 40% ή πολύ περισσότερο, τουλάχιστον προς το τέλος της
περιόδου διακοπής 6 μηνών, για τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, την Πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και Βοσνία-Ερζεγοβίνη, διαπιστώνει η
έκθεση.
Αυτό αφορά τόσο την στρέβλωση της διαμετακομιστικής διαδρομής μέσω
Ουκρανίας όσο και την πλήρη διακοπής του εφοδιασμού. Ελλείψεις παρόμοιου
μεγέθους θα ισχύουν για τη Λιθουανία, την Εσθονία και τη Φινλανδία στο σενάριο
της πλήρους διακοπής των ρωσικών προμηθειών στην ΕΕ. Η Ουγγαρία και η Πολωνία
θα μπορούσε επίσης να επηρεαστεί αισθητά, αν και σε μικρότερο βαθμό από τις
ελλείψεις, 30% και 20% αντίστοιχα.
Στο «σενάριο συνεργασίας», οι επιπτώσεις της διακοπής είναι σημαντικά
μικρότερες, και οι μόνες χώρες που εξακολουθούν να επηρεάζονται σημαντικά, θα είναι η Εσθονία και η Φινλανδία.
Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη
πάντως οι δυνατότητες αποθήκευσης του φυσικού αερίου ποικίλουν, με την Ουγγαρία να έχει τις
μεγαλύτερες δυνατότητες (πάνω από 6 bcm), τη Ρουμανία 3 bcm ενώ στην Ελλάδα δεν
υπάρχει καθόλου υπόγεια αποθήκευση φυσικού αερίου.
Σε περίπτωση 6μηνης πλήρους
διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου, η Ελλάδα όπως διαπιστώνει η έκθεση, θα
έχει σχετικά μικρές απώλειες, ενώ η Βουλγαρία είναι η πιο εκτεθειμένη χώρα της
περιοχής παρόλο που οι ελλείψεις θα είναι υψηλότερες σε Ουγγαρία και Ρουμανία
λόγω του ότι έχουν μεγαλύτερες αγορές.
Η Κομισιόν αναφέρει επίσης
στην έκθεσή της, ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη υλοποίησης των σχεδιαζόμενων
έργων / υποδομών ενέργειας μεταξύ των χωρών της περιοχής.
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο
είναι η βασική εναλλακτική λύση για να αυξηθούν οι προμήθειες σε περίπτωση
σοβαρών ελλείψεων, αναφέρει η Επιτροπή. Ωστόσο, κατέστη επίσης σαφές ότι η
Επιτροπή έδωσε έμφαση στη σκοπιμότητα των εναλλακτικών προμηθειών σε μια
περίοδο κρίσης, και όχι στην τιμή του φυσικού αερίου που θα μπορούσε να
αγοραστεί από αλλού, καθώς αναμένεται να είναι υψηλότερη.
Ως παράδειγμα, στην περίπτωση
των έξι μηνών ρωσικής διαταραχής του εφοδιασμού, το μερίδιο του ρωσικού φυσικού
αερίου, που συνήθως αντιπροσωπεύει το 22% της συνολικής κατανάλωσης της Ένωσης
αντικαθίσταται ως επί το πλείστον από την αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου
φυσικού αερίου, η τιμή των οποίων είναι συνήθως υψηλότερη. Το κανονικό μερίδιο
του υγροποιημένου φυσικού αερίου στη συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου της
Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 7% και θα αυξηθεί σε 33% σε ένα τέτοιο σενάριο.
Πηγή:
Σαράντης
Μιχαλόπουλος/
EurActiv