Του Αθανάσιου Παπανδρόπουλου
Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί πραγματική… κατάρα για τις μεγαλουπόλεις. Γι' αυτό, έπειτα από πρόταση του Έλληνα Επιτρόπου κ. Σταύρου Δήμα, υπευθύνου για το Περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να δώσει το πράσινο φως ώστε να εφαρμοστεί στην Ευρώπη μία φιλόδοξη στρατηγική καθαρής ατμόσφαιρας.
Στόχος της θεαματικής αυτής στρατηγικής είναι, μέχρι το 2020, να περιορισθεί κατά περίπου 40%, σε σχέση με το 2000, ο ετήσιος αριθμός πρόωρων θανάτων που οφείλονται σε συνδεόμενες με την ατμοσφαιρική ρύπανση ασθένειες. Επίσης, στόχος της είναι να περιορισθούν σημαντικά οι ζημιές στα δάση και σε άλλα οικοσυστήματα οι οποίες προκαλούνται λόγω των ατμοσφαιρικών ρύπων.
Η στρατηγική καλύπτει όλους τους ατμοσφαιρικούς ρύπους, αποδίδει όμως ιδιαίτερη προσοχή στην λεπτή σκόνη, γνωστή και ως «σωματίδια», καθώς και στη ρύπανση από το όζον σε επίπεδα εδάφους, δεδομένου ότι αυτά αποτελούν και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου. Στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής, η Επιτροπή προτείνει να αρχίσει η επιβολή κανονιστικών ρυθμίσεων για τα ατμοσφαιρικά σωματίδια, τα οποία εισδύουν βαθιά στους πνεύμονες του ανθρώπου. Προτείνει, επίσης, τον εξορθολογισμό της νομοθεσίας για την ποιότητα του αέρα, με τη συγχώνευση των υφιστάμενων νομικών πράξεων σε μία ενιαία Οδηγία, κάτι που θα συμβάλει σε βελτίωση της νομοθεσίας.
«Η στρατηγική για τον αέρα θα βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη. Θα αποτρέψει χιλιάδες πρόωρων θανάτων από ασθένειες συνδεόμενες με την ρύπανση και θα περιορίσει τις ζημιές στις καλλιέργειες, στα δάση και σε άλλα οικοσυστήματα. Αν και η βελτίωση της ποιότητας του αέρα συνεπάγεται κάποιο κόστος, αυτό αντισταθμίζεται τουλάχιστον στο πενταπλάσιο από τα οφέλη τα οποία προκύπτουν για την κοινωνία στο σύνολό της», είπε ο αρμόδιος για το Περιβάλλον Επίτροπος, κ. Σταύρος Δήμας.
Όπως αναγνώρισε και ο Έλληνας Επίτροπος σε συνομιλία του με δημοσιογράφους, παρά τις σημαντικές βελτιώσεις της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη, χάρη στη νομοθεσία και στη συμβολή άλλων παραγόντων, η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον. Η Επιτροπή αναζήτησε την πλέον συμφέρουσα από πλευράς κόστους / αποτελεσματικότητας λύση, η οποία είναι συμβατή με τον στόχο για την ανάπτυξη και την απασχόληση (στρατηγική της Λισσαβόνας) και με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) για την αειφόρο ανάπτυξη. «Με τη στρατηγική αυτή θα μειωθεί ο αριθμός των πρόωρων θανάτων λόγω των σωματιδίων του όζοντος, από 370.000 ετησίως το 2000 σε 230.000 το 2020. Χωρίς τη στρατηγική αυτή, το έτος 2020 ο αριθμός των πρόωρων θανάτων θα εξακολουθούσε να υπερβαίνει τους 290.000 ετησίως», είπε ο κ. Σταύρος Δήμας.
Τα οφέλη που θα προκύψουν από την εφαρμογή αυτής της στρατηγικής σε ό,τι αφορά στην υγεία εκτιμώνται σε τουλάχιστον 45 δισ. ευρώ ετησίως, με τον περιορισμό των πρόωρων θανάτων, των ασθενειών, των εισαγωγών σε νοσοκομείο, με την καλύτερη παραγωγικότητα της εργασίας κ.λπ. Κατά τον Έλληνα Επίτροπο, τα οφέλη αυτά ξεπερνούν στο πενταπλάσιο το κόστος εφαρμογής της στρατηγικής, το οποίο εκτιμάται σε 7,1 δισ. ευρώ ετησίως.
Ο κ. Σταύρος Δήμας πρόσθεσε ότι, αν και δεν υπάρχει συμφωνία για τον τρόπο αποτίμησης σε χρηματικούς όρους της προκαλούμενης στα οικοσυστήματα ζημίας, είναι σημαντικά τα περιβαλλοντικά οφέλη της μειωμένης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με τη στρατηγική θα προστατευθεί δασική επιφάνεια πολλών εκατοντάδων χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων και άλλα οικοσυστήματα. «Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αν επικεντρωθούν στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογιών που ρυπαίνουν λιγότερο και τις οποίες, ενδεχομένως, θα πρέπει να υιοθετήσουν και τρίτες χώρες», τόνισε ο Έλληνας Επίτροπος.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η στρατηγική για την ρύπανση του αέρα είναι μία από τις επτά θεματικές στρατηγικές που οφείλει να ετοιμάσει η Επιτροπή βάσει του Έκτου Προγράμματος Περιβαλλοντικής Δράσης της Ε.Ε. (6ΠΠΔ). Οι άλλες στρατηγικές αφορούν στο θαλάσσιο περιβάλλον, την πρόληψη των αποβλήτων και την ανακύκλωση, τη βιώσιμη χρήση των πόρων, το έδαφος και τα εντομοκτόνα, καθώς και το αστικό περιβάλλον.
(Ναυτεμπορική, 24/10/05)