Ενας ιδιότυπος πόλεμος μεταξύ Σαουδικής Αραβίας, Αμερικής, Ρωσίας και Ιράν με στόχο να εγκαταλείψει αυτός με τις μικρότερες αντοχές φαίνεται ότι υποβόσκει πίσω από την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, που σημειώνει απώλειες σχεδόν 30% από τον περασμένο Ιούνιο
Ενας ιδιότυπος πόλεμος μεταξύ Σαουδικής Αραβίας, Αμερικής, Ρωσίας και Ιράν με στόχο να εγκαταλείψει αυτός με τις μικρότερες αντοχές φαίνεται ότι υποβόσκει πίσω από την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, που σημειώνει απώλειες σχεδόν 30% από τον περασμένο Ιούνιο.

Η πτωτική κίνησή του σε νέα χαμηλά σχεδόν τεσσάρων ετών ενισχύθηκε επίσης από την εκτίναξη του δολαρίου με το οποίο τιμολογείται ο «μαύρος χρυσός», καθώς και από τις πτωτικές θέσεις ορισμένων hedge funds αλλά και άλλων θεσμικών επενδυτών στις προθεσμιακές αγορές.



Το «νεκρό σημείο»
Είναι μάλιστα η πρώτη φορά τα τελευταία 30 χρόνια που οι τιμές του πετρελαίου καταρρέουν και τα μέλη του ΟPEC δεν κάνουν κάτι ουσιαστικό για να ανακόψουν αυτή την πτώση καθώς, όπως λέγεται, το κίνητρο της Σαουδικής Αραβίας και του καρτέλ είναι να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα της βιομηχανίας σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ να διευρύνει την παραγωγή της. Ετσι, ενώ προχώρησε σε αύξηση των τιμών στις οποίες πουλάει πετρέλαιο σε Ευρώπη και Ασία, αποφάσισε να «ρίξει» ακόμη περισσότερο την τιμή πώλησης στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Παρατηρούμε έναν πόλεμο τιμών» ανέφεραν αναλυτές της αγοράς.

Οπως σημειώνει η Saxo Bank, όλη η προσοχή στρέφεται στις ΗΠΑ -και ειδικά στο πόσο χαμηλά θα πρέπει να φτάσει η τιμή του αργού (WTI) προτού οι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ αρχίσουν να επηρεάζονται αρνητικά. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ενέργειας (EIA) των ΗΠΑ, πάντως, οι περισσότεροι παραγωγοί θα εξακολουθήσουν να καταγράφουν κερδοφορία ακόμη και στην περίπτωση που η τιμή αγγίξει τα 60 δολάρια το βαρέλι.

Υπάρχουν πολλές εκτιμήσεις για το «νεκρό σημείο» των παραγωγών πετρελαίου από σχιστόλιθο, ανέφεραν άλλοι αναλυτές εμπορευμάτων. Ορισμένοι το τοποθετούν περίπου στα 80 δολάρια το βαρέλι, άλλοι θεωρούν πως βρίσκεται πιο κοντά στα 60 δολάρια, καθώς η τιμή αλλάζει ανάλογα με το πού γίνονται οι γεωτρήσεις και πόσο καλή είναι η εταιρεία.

Η έκρηξη της παραγωγής από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ πιθανότατα πάντως να μην ανακοπεί ώσπου το πετρέλαιο να γίνει τόσο φθηνό που ο κόσμος δεν θα μπορεί πια να βγάζει χρήματα από την άντλησή του, ανέφεραν. Ενδεχομένως ο αριθμός των πετρελαιοπηγών θα μειωθεί το επόμενο έτος και ο ρυθμός παραγωγής θα επιβραδυνθεί, αν και στη βιομηχανία πετρελαίου οι συμβάσεις μίσθωσης συχνά περιλαμβάνουν ρήτρα υποχρεωτικών γεωτρήσεων.

Ταβάνι τα 90 δολάρια
Η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου είναι αρκετή για να βάλει ταβάνι στην τιμή του πετρελαίου τα 90 δολάρια το βαρέλι, ενώ η τιμή μπορεί να πέφτει έως και τα 70 δολάρια το βαρέλι, εκτιμούσαν αναλυτές της Citigroup. Το σχιστολιθικό πετρέλαιο αποτελεί το 55% της αμερικανικής παραγωγής. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει για τον Νοέμβριο ότι οι ΗΠΑ θα ξεπεράσουν τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία σε παραγωγή πετρελαίου και θα γίνουν το 2015 η πρώτη δύναμη.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με την Deutsche Bank, το όριο για πλεονασματικούς προϋπολογισμούς όπως αυτός της Ρωσίας είναι περίπου τα 90 δολάρια το βαρέλι. Μπορεί το πετρέλαιο να είναι άφθονο στη Ρωσία και μπορεί το νέο deal με την Κίνα να έχει προσφέρει μια σημαντική ανακούφιση, ο προϋπολογισμός της Ρωσίας ωστόσο δείχνει να χρειάζεται ακριβότερο πετρέλαιο. Ιδιαίτερα τώρα που έχει να αντιμετωπίσει και τις αγορές, με το κόστος δανεισμού στα ύψη, το ρούβλι σφοδρά υποτιμημένο και τις κυρώσεις από τη Δύση να πιέζουν την κατάσταση.

Παράλληλα, αν και κάποιοι διακρίνουν πολιτικά κίνητρα πίσω από τους χειρισμούς των Σαουδαράβων, οι οποίοι θεωρείται ότι στρέφονται κατά της Ρωσίας και του Ιράν, άλλοι θεωρούν ότι απώτερος στόχος είναι απλώς να ασκηθεί πίεση στους αμερικανούς παραγωγούς καθώς η εξόρυξη από σχιστολιθικά πετρώματα είναι πιο ακριβή σε σχέση με την εκμετάλλευση των «παραδοσιακών» κοιτασμάτων στη Μέση Ανατολή.

Σταθερή η παραγωγή
Σε κάθε περίπτωση, η σύνοδος των πετρελαιοπαραγωγών χωρών του ΟPEC στις 27 Νοεμβρίου προδιαγράφεται ως μία από τις κρισιμότερες των τελευταίων ετών. Ορισμένες χώρες πιέζουν να ληφθεί απόφαση για μείωση των ποσοστώσεων παραγωγής (για πρώτη φορά από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008), οι «μεγάλοι παίκτες» του καρτέλ, όμως, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δηλώνουν ότι η πτώση των τιμών «δεν τους προκαλεί πανικό». Παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι ο ΟPEC σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μείωση της παραγωγής του, καθ' όσον μάλιστα, με εξαίρεση τη Σ. Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ, πολλά από τα κράτη-μέλη του καρτέλ δεν έχουν την απαραίτητη οικονομική δύναμη να στηρίξουν μια τέτοια κίνηση. Σύμφωνα πάντως με αναλυτές, ο ΟPEC πρέπει να αφαιρέσει 1,5 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ανά ημέρα από την αγορά για να εξισορροπήσουν οι τιμές του μαύρου χρυσού.

Στην ετήσια έκθεση του ΟPEC πάντως το καρτέλ υποστήριξε ότι θα υπάρξει «μια μικρή πτώση στις πραγματικές τιμές» εντός της τρέχουσας δεκαετίας, με μέση «ονομαστική τιμή» έως το 2020, ενώ η ζήτηση για το πετρέλαιο δικής του παραγωγής θα διαμορφωθεί κατά μέσον όρο στα 28,50 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2018, δηλαδή θα υποχωρήσει κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως σε σύγκριση με εφέτος λόγω της αύξησης της παραγωγής των χωρών εκτός OPEC.


Τράπεζες επενδύσεων - Οι προβλέψεις για τις τιμές
Για την Goldman Sachs ήρθε η ώρα οι αμερικανοί παραγωγοί πετρελαίου να επιβραδύνουν τους ρυθμούς τους εν αναμονή επιβράδυνσης της ανάπτυξης και της ζήτησης παγκοσμίως, προβλέποντας ότι το αμερικανικό αργό θα κινείται στα 75 δολάρια το βαρέλι και το πρώτο εξάμηνο του 2015, με το brent να προβλέπεται επίσης στην περιοχή των 85 δολαρίων το βαρέλι το ίδιο διάστημα. Το WTI αργό θα μπορούσε να υποχωρήσει ως και τα 70 δολάρια το δεύτερο τρίμηνο και το brent στα 80 δολάρια, όταν η υπερπροσφορά θα είναι ακόμη πιο έντονη.

Το πετρέλαιο παραμένει υπό πίεση λόγω του ισχυρού δολαρίου, της αύξησης των προμηθειών και των ανησυχιών για την παγκόσμια ζήτηση, εκτιμώντας πως η τιμή του μαύρου χρυσού θα κυμανθεί κοντά στα 75 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με τη Morgan Stanley. Την ίδια στιγμή κορυφαίοι αμερικανικοί ενεργειακοί όμιλοι δημιουργούν ένα ισχυρό lobby που ασκεί όλο και περισσότερες πιέσεις προκειμένου να υπάρξει άρση της απαγόρευσης εξαγωγών αμερικανικού πετρελαίου που ισχύει εδώ και 40 χρόνια.

Διεθνώς οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου στις ΗΠΑ θα αρχίσουν κάποια στιγμή να επηρεάζουν τις οικονομίες ορισμένων χωρών και την ικανότητά τους να διαχειρίζονται το χρέος τους, ενώ, αντίθετα, τα βασικά μέλη του OPEC μπορούν να αντεπεξέλθουν σε τιμές χαμηλότερες από τις τρέχουσες. Από την άλλη πλευρά, το συνολικό όφελος για την παγκόσμια οικονομία υπολογίζεται στα 2,8 δισ. δολάρια την ημέρα βάσει της κατανάλωσης πετρελαίου, που ανέρχεται παγκοσμίως στα 91 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ενώ ορισμένες εκτιμήσεις ανέφεραν ότι η πτώση των τιμών θα απελευθερώσει στην παγκόσμια οικονομία το ποσό του 1,1 τρισ. δολαρίων.

(από την Εφημερίδα: "Το Βήμα")