Του Κώστα Κόλμερ
Πέρασε μεν απαρατήρητον, αλλ' ήτο σημαντικό το γεγονός ότι τα πέντε επικεφαλής οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας -χώρας που υποφέρει από ανεργία 5 εκατ. εργαζομένων- εζήτησαν αδιακρίτως από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) την άνοδο των επιτοκίων του ευρώ. Την ίδια στιγμή ο διοικητής της ΕΚΤ κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ εσκλήρυνε την αντιπληθωριστική του ρητορικήν, απειλών άνοδο των επιτοκίων στην ευρωζώνη εξαιτίας της επιταχύνσεως του πληθωρισμού και της προσφοράς χρήματος (και τα δύο πάνε μαζί, χέρι χέρι).
Οι αγορές, όμως, είναι πεπεισμένες ότι τα επιτόκια θα διατηρηθούν αμετάβλητα στο 2% ακόμη δι' αρκετό χρόνον -όπου ευρίσκονται από 28 μηνών- δεδομένης της πολιτικής πιέσεως διά χαμήλωσι του κόστους δανεισμού των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με στόχο την έξοδο από την οικονομική ύφεσι που έχει βυθίσει την Ευρώπη το ευρώ.
Τι θα συμβή, όμως, στην ελληνικήν οικονομία, που μας ενδιαφέρει εν προκειμένω και η οποία απολαύει σήμερα του κλίματος των χαμηλών επιτοκίων, εάν έστω και κατά 0,5% ανέλθει ο αναπροεξοφλητικός τόκος της ΕΚΤ το 2006;
Εν πρώτοις, όλα τα επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων (δάνεια, πιστωτικές κάρτες, υπερημερίες κ.λπ.) θ' αυξηθούν πολλαπλασίως, δοθέντος ότι ο ανταγωνισμός έχει φθείρει τα περιθώρια κέρδους των ελληνικών τραπεζών. Προσφάτως μία ξένη μεγάλη τράπεζα διεφήμισε παραπλανητικώς στεγαστικά δάνεια με 3,3% «που θα μείνουν» δήθεν μαζί μας. Αντιθέτως, τα επιτόκια καταθέσεων θα παραμείνουν αρνητικά-κάτω του πληθωρισμού.
Δεν γνωρίζομε «αν τα επιτόκια θα μείνουν» ή «θα φύγουν». Η καλή τράπεζα φαίνεται ότι είναι γεμάτη από ρευστό και θέλει να το ξεφορτωθή. Δεδομένου ότι οι δανειζόμενοι ημπορούν να συνάπτουν καταναλωτικά δάνεια μέχρις 200.000 ευρώ (4Χ50.000 ευρώ που είναι το «όριο» που έθεσε προσφάτως η Τράπεζα της Ελλάδος ανά δανειζόμενον), η ΗCΒ βγήκε προς άγραν πελατών. Αλλ' όταν τα επιτόκια ανέλθουν (και κάποτε, διάολε, μέσα στην 15ετία που δανείζονται οι αφελείς θ' αυξηθούν), τότε οι πιστολήπτες θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέσι να εξυπηρετήσουν το χρέος των και οι τράπεζες θ' αρχίσουν τας κατασχέσεις. Μία πρόγευσι παρέχει η αγορά αυτοκινήτων παρά τα ισχύοντα… «χαμηλά επιτόκια».
Τότε είναι που θα σκάσει και η «φούσκα» των ακινήτων, οι τιμές των οποίων καλπάζουν τα τέσσαρα τελευταία χρόνια προς δόξαν του ευρώ, που υποτίθεται ότι θα διατηρούσε το επίπεδο των τιμών αμετάβλητο. (Τα σπίτια και ενοίκια είναι κατ' εξοχήν «καταναλωτικά» αγαθά, έστω και αν οι Έλληνες επενδύουν στ' ακίνητα, διότι δεν έχουν καμμία εμπιστοσύνη στον «χαμηλό πληθωρισμό» του κ. Γκαργκάνα.)
Η φούσκα των ακινήτων θα συμπαρασύρει όχι μόνο τους δανειολήπτες και τις τιμές των σπιτιών και οικοπέδων προς τα κάτω, αλλά και τις τράπεζες, οι οποίες ήδη έχουν συσσωρεύσει πολλές επισφάλειες, μέσα στον απηνή ανταγωνισμό για μερίδια αγοράς που έχουν αποδυθή και εξαιτίας των επιβραβεύσεων (ελληνιστί: μπόνους) των διευθυνόντων εις μετοχάς και προσθέτους αμοιβάς (ελληνιστί: πριμ) δι' εμφάνισι κερδών στους ισολογισμούς των.
Τότε, όμως, θα σκάσει και η ετέρα φούσκα των τραπεζικών μετοχών, που ανεβάζει το μπαλόνι του χρηματιστηρίου εις ύψη τα οποία θυμίζουν το αλήστου μνήμης 2001 και τον περίφημον «κύριο Παπαντωνίου». Ποία τιμή μετοχής ημπορεί να ανθέξει πολλαπλάσιο κερδών (ελληνιστί: Ρ/Ε) 26 φορές και 24 φορές, όταν η Σίτι Κορπορέισον έχει τιμή 11 φορές τα κέρδη και όταν η απόδοσι δύο ανερχομένων ελληνικών τραπεζικών μετοχών είναι 1,9% και 2,4% αντιστοίχως έναντι 3,3% της Ντόιτσε Μπανκ;
Οπότε θα τραπούν εις φυγήν και οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές που σύρουν σήμερον το κερδοσκοπικό παιχνίδι, αγοράζοντες λ.χ. Κόκα Κόλα ΗΒC 49 φορές τα κέρδη έναντι 19 φορών της αμερικανικής αντιστοίχου. Ο νέος κλαυθμός των μικροεπενδυτών θ' ακουσθή πέραν της οδού Σοφοκλέους. Την (νέα) φούσκα του Χρηματιστηρίου Αθηνών θ' ακολουθήσει το ισοζύγιο πληρωμών, που σήμερα σώζεται από τον θηριώδη δανεισμό του Δημοσίου -κάπου 40 δισ. ευρώ εφέτος- και απ' τις εισροές κερδοσκοπικών κεφαλαίων (7,3 δισ. ευρώ το α' 8μηνον). Διότι πώς είναι δυνατόν ο ελληνικός κίνδυνος ν' αποτιμάται μόλις 0,21% υψηλότερον του γερμανικού κινδύνου, όταν το τρέχον έλλειμμα της Ελλάδος αυξάνει 37% εφέτος (λόγω πετρελαίου και εξαιτίας του ότι ουδέν παράγει πλέον η οικονομία μας διεθνώς ανταγωνιστικόν), ενώ η Γερμανία έχει πλεόνασμα λόγω εξαγωγών;
Όταν σκάσει και η κυοφορούμένη φούσκα των κρατικών ομολόγων, τότε θα έλθη και η στιγμή του οικονομικού Αρμαγεδδώνος, οπότε η «ηπία προσαρμογή» θα καταρρεύσει και «κάθε κατεργάρης θα πάει στον πάγκο του». Ποίος αμφιβάλλει ότι ο δανεισμός του ελληνικού Δημοσίου δεν είναι υπερβολικός και συνεπώς διατηρήσιμος; Ούτε ο ΟΟΣΑ μήτε το ΔΝΤ.
Προς το παρόν απλώς υπάρχει μεγάλη διεθνής ρευστότης, ο κ. Αλογοσκούφης προσποιείται ότι είναι το καλό παιδί της ευρωζώνης και τα συνεχιζόμενα ελλείμματα καλύπτονται με δανεικά ποικίλης προελεύσεως (τραπεζικά υψηλότοκα ομόλογα, τιτλοποιήσεις απαιτήσεων, πετρελαϊκές πιστώσεις, ακόμη και χονδρά συντεχνιακά δάνεια). Η δημοσία υπηρεσία «διαχειρίσεως» -τρόπος του λέγειν- του δημοσίου χρέους ισχυρίζεται ότι έχει στο ταμείο της 5 δισ. ευρώ, οι συμποσιαζόμενοι στα οικονομιστικά συνέδρια ορέγονται το 4ο ΚΠΣ και η κυβέρνησι παίζει «πλέι στέισον», όταν η κα Κοντολίζα Ράις δεν της τραβάει τ' αφτί για «να μαζέψει» τον Τάσσο (Παπαδόπουλον, Πρόεδρο της Κύπρου που κάνει στρατιωτικά γυμνάσια). Ή ο γνωστός και μη εξαιρετέος κ. Μπερνς μάς μέμφεται ότι πρέπει να «εντρεπόμεθα» που αξιώνομε τ' όνομα «Μακεδονία», που στο κάτω της γραφής την ανακαταλάβαμε το 1912-'13 εις δύο Βαλκανικούς Πολέμους και το 1914-'18 μαχόμενοι στο πλευρό των συμμάχων. Ας ερωτήσει τον ομογάλακτό του κ. Κίσινγκερ περί συγχρόνου ιστορίας και ίσως εντραπή ο ίδιος. Εις όσας γονυκλισίας και οσφυοκάμψεις και αν προβεί η καταχρεωμένη (ελέω ΠΑΣΟΚ) Ελλάς έναντι των ξένων πιστωτών της, όταν έλθη η ώρα της αληθείας -η άνοδος των επιτοκίων- τίποτε δεν… μας σώζει από τα όρνεα του διεθνούς κεφαλαίου. Θα πέσουμε όλοι ως ορνεόβρωτοι και χωρίς τον ιόν της γαλοπούλας των Οινουσσών. Διότι ο τόκος είναι μία μορφή φόρου και μάλιστα υπέρ των ξένων, αφού το χρέος μας είναι εις ευρώ -το «οθνείο» νόμισμα.
(Το Παρόν, 30/10/05)