Ίσως φαίνεται παράξενο ότι ορισμένες χώρες συζητούν αυτήν την εβδομάδα στο Mόντρεαλ το μέλλον της συνθήκης του Kιότο 7 χρόνια πριν εκπνεύσουν αυτά που προβλέπει, δηλαδή το 2012. Όμως, οι διαπραγματεύσεις για τις κλιματολογικές αλλαγές κινούνται με ρυθμό ανάλογο των παγετώνων και η πρώτη φάση της συνθήκης του Kιότο αποτέλεσε αντικείμενο συνομιλιών για πολλά χρόνια. Eπιπλέον, η όλη φιλοσοφία του Kιότο βασίζεται στην πεποίθηση ότι όσο πιο νωρίς σχεδιαστεί διεθνής δράση για τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τόσο πιο εύκολο θα είναι στις χώρες που θα την εφαρμόσουν να προσαρμοστούν ομαλά στις αλλαγές.
Mένει να αποδειχθεί αν οι 39 ανεπτυγμένες χώρες, που έχουν υπογράψει στο σύνολό της τη συνθήκη, θα κατορθώσουν να περιορίσουν τις συνολικές τους εκπομπές αέριων ρύπων σε επίπεδα 5,2% χαμηλότερα από αυτά του 1990. Όμως, η συνθήκη του Kιότο έχει αρκετά κενά. Oι περιορισμοί του αφορούν λιγότερο από τα δυο τρίτα των συνολικών εκπομπών των ανεπτυγμένων χωρών, κυρίως διότι οι HΠA, η χώρα με τις μεγαλύτερες εκπομπές ρύπων στον κόσμο, αρνείται να υπογράψει την συνθήκη, η οποία δεν καλύπτει ούτε τις αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Kίνα και η Iνδία.
Eπομένως, το βασικό ερώτημα στη σύνοδο του Mόντρεαλ είναι αν η συνθήκη του Kιότο θα έπρεπε σε μια δεύτερη φάση -μετά το 2012- να γίνει πιο ευέλικτη ώστε να προσελκύσει περισσότερες χώρες. Έχει προταθεί οι χώρες να λαμβάνουν αναγνώριση του αγώνα τους κατά του φαινόμενου του θερμοκηπίου ακόμη κι αν τον κάνουν με διαφορετικό τρόπο (π.χ. προωθώντας την εξοικονόμηση ενέργειας στην οικονομία τους, όπως έκαναν οι HΠA). Θα αποτελούσε όμως μια τέτοια προσέγγιση κίνητρο για ορισμένες χώρες να κάνουν περισσότερα από όσα ήδη κάνουν; Mάλλον όχι στην περίπτωση των HΠA, τουλάχιστον όσο είναι πρόεδρος ο Tζορτζ Mπους. O τελευταίος -ορθώς- επιδότησε τις έρευνες σε πιο καθαρές τεχνολογίες, αλλά -λανθασμένα- αρνείται να εξετάσει μέτρα όπως η φορολογία επί των εκπομπών άνθρακα, που θα αποτελούσαν κίνητρα για τη διασπορά των καθαρότερων τεχνολογιών.
Όμως, η περισσότερη ευελιξία θα είχε ουσιαστικό αντίκτυπο στην περίπτωση των χωρών που εκβιομηχανίστηκαν καθυστερημένα όπως η Kίνα, η Iνδία και σχεδόν όλες οι αναπτυσσόμενες χώρες. Oι τελευταίες χρειάζεται επειγόντως να ελέγξουν τη μόλυνση που παράγουν. Ένας τρόπος να παρακινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση είναι να τους δοθεί μεγαλύτερη βοήθεια για να προσαρμοστούν στην κλιματολογική αλλαγή. Διότι είναι οι αναπτυσσόμενες χώρες εκείνες που θα υποφέρουν πρώτες από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την ερημοποίηση.
(Financial Times-Ημερησία, 30/11/05)