Του Κ. Ν. Σταμπολή
Τα εγκαίνια ενός νέου αιολικού πάρκου αποτελούν πάντοτε ένα ευχάριστο γεγονός για την ενεργειακή κοινότητα και δίδουν μεγάλη χαρά στους ιδιοκτήτες, τους εργαζόμενους και την τοπική κοινωνία. Όταν όμως εγκαινιάζεται μια νέα αιολική μονάδα στην Κρήτη η χαρά είναι διπλή. Και αυτό γιατί η Κρήτη ως γνωστόν αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια διάφορα προβλήματα με την ηλεκτροδότησή της λόγω χρόνιας ανεπάρκειας από πλευράς εγκατεστημένης ισχύος αλλά και λόγω λανθασμένων χωροταξικών ρυθμίσεων του παρελθόντος, οι οποίες δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους την δυναμική της επέκτασης των αστικών κέντρων του βόρειου άξονα.
Οι σημερινοί ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί σε Ηράκλειο (Λινοπεράματα) και Χανιά (Ξυλοκαμάρα) δεν επαρκούν για ν’ αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο ηλεκτρικό φορτίο, ενώ λόγω των περιβαλλοντικών προβλημάτων που δημιουργούν η ισχύς τους δεν μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω. Ο νέος σταθμός της ΔΕΗ, στον Αθερινόλακο, (στο ανατολικό άκρο της Κρήτης), δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί από πλευράς εγκατεστημένης ισχύος (λειτουργούν τα πρώτα 105 ΜW ενώ αναμένεται να προστεθούν άλλα τόσα μέχρι το 2007).
Επακόλουθο της ταχείας ανάπτυξης της Κρήτης την τελευταία 15ετία είναι η κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος που, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα αυξάνεται με ρυθμούς 4,0-4,5%, στην Κρήτη η αύξηση στην κατανάλωση ενέργειας έφθασε το 8% πριν από δύο χρόνια ενώ σήμερα διαμορφώνεται γύρω στα 6%. Γι ’αυτό και έχει δημιουργηθεί η ανάγκη για συνεχή αύξηση της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος της νήσου, η οποία σήμερα φθάνει τα 695 ΜW αλλά ουδόλως επαρκεί. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση και ανάπτυξη μιας μεγάλης περιφέρειας όπως η Κρήτη είναι η ύπαρξη επαρκούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η όλη κατάσταση χαρακτηρίζεται κρίσιμος την τελευταία δεκαετία, αφού είναι συχνές οι διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος σε αρκετές περιοχές της νήσου, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Όπως παρατηρεί ο νομάρχης Ηρακλείου κ. Δημήτρης Σαρής, «δεν υπάρχει απλώς ενεργειακό έλλειμμα, αλλά ενεργειακή πείνα που καθίσταται τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάπτυξη όλης της Κρήτης» Έτσι όταν προστίθενται μερικά μεγαβάτ αιολικής ισχύος ενισχύεται το ηλεκτρικό σύστημα της μεγαλόνησου και άρα έχει τη δυνατότητα ν’ αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη άνεση αυξανόμενη κατανάλωση ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες.
Η αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρισμού άρχισε στην Κρήτη πριν δέκα περίπου χρόνια – αν και παραδοσιακά ο άνεμος αποτελεί πολύτιμη πηγή ενέργειας στη γεωργία τους τελευταίους 10 αιώνες – με αποτέλεσμα σήμερα να λειτουργούν περισσότερα από δέκα αιολικά πάρκα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 106 MW τα οποία καλύπτουν περίπου το 10-12% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρισμού και αντιστοιχεί στο 15% της εγκατεστημένης ισχύος. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες υπάρχει δυνατότητα για τριπλασιασμό του υπάρχοντος δυναμικού έτσι ώστε η αιολική ενέργεια να μπορεί να καλύψει το 30-35% των ηλεκτρικών αναγκών της νήσου χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στη σταθερότητα του δικτύου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγκατάσταση των αιολικών μονάδων αποτελεί ο επαρκής χωροταξικός σχεδιασμός (υπό διαμόρφωση) και η επέκταση των ηλεκτρικών δικτύων διανομής (εξαιρετικά δύσκολη).
Το νέο αιολικό πάρκο που εγκαινιάστηκε στις 26 Νοεμβρίου από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης κον Νίκο Στεφάνου είναι εγκατεστημένο στην περιοχή Φαλάσαιρνα, στο πλέον δυτικό άκρο της Κρήτης στο νομό Χανίων, στη θέση «Ρόβας» του Δήμου Κισσάμου και Δήμου Ιναχωρίου. Κατασκευασμένο σε μια απόκρημνη, δύσβατη αλλά ανεμοδαρμένη περιοχή σε ύψος 800-1000 μέτρων αποτελείται από 11 ανεμογεννήτριες τύπου VESTAS, και συνολική εγκατεστημένη ισχύ 9,35 MW. Η συνολική επένδυση ανήλθε στα 10 εκ. ευρώ και ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ, εντός 9 μηνών αφ’ ης στιγμής ξεκίνησε η κατασκευή.
Το ενδιαφέρον του έργου έγκειται στο γεγονός ότι η κατασκευή του πάρκου αυτού, του πρώτου που λειτουργεί στην δυτική Κρήτη, ανοίγει κυριολεκτικά την συγκεκριμένη περιοχή στην δυνατότητα αιολικής εκμετάλλευσης αφού δημιουργήθηκε ένα πρώτο δίκτυο οδοποιίας και έργων πολιτικού μηχανικού. Έτσι η εγκατάσταση νέων πάρκων στην άνω περιοχή, η οποία διακρίνεται για τον υψηλό αιολικό της δυναμικό (μέση ετήσια ταχύτητα ανέμου 10 m/sec) καθίσταται πλέον δυνατή. Η όλη περιοχή, η οποία μέχρι σήμερα παρέμενε αποκομμένη από την υπόλοιπη Κρήτη, έχει δυνατότητα για εγκατάσταση αιολικών μονάδων άνω των 60 MW ενδεχομένως και περισσότερο, αποτελεί δε ιδεώδη τοποθεσία από πλευράς αξιοποίησης της αιολικής ενέργειας.
Ομιλώντας στην εκδήλωση των εγκαινίων ο κ. Στεφάνου επιβεβαίωσε τη δέσμευση της κυβέρνησης για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Αναφέρθηκε μάλιστα στην προτεραιότητα που έχει δώσει το Υπουργείο Ανάπτυξης στην προώθηση αιολικών επενδύσεων και το πώς τους τελευταίους 18 μήνες έχει επιταχυνθεί η όλη αδειοδοτική διαδικασία και έχουν εγκριθεί περισσότερο του 30% της συνολικής μέχρι σήμερα εγκατεστημένης αιολικής ισχύος. (η οποία όμως με 520 MW παραμένει από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη). Το νέο αιολικό πάρκο στη Δυτική Κρήτη έχει ενδιαφέρον για ακόμη ένα λόγο, αφού αποτελεί μία από τις λίγες ολοκληρωθήσες ξένες επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα στη χώρα μας. «Το νέο αιολικό Πάρκο στην Ρόβα μαζί με τα δικαιώματα άλλων αιολικών πάρκων που κατείχε η ελληνική κατασκευαστική εταιρεία ΚΤΙΣΤΩΡ ΑΕ στην Κρήτη και σε άλλα μέρη της χώρας μεταβιβάστηκαν στην ΕΕΝ Hellas ATE, θυγατρική στην Ελλάδα της μεγαλύτερης Ευρωπαϊκής εταιρείας ηλεκτρισμού τη EDF. Η ΚΤΙΣΤΩΡ ως συνεργάτης εργολάβος πλέον της EDF, ανέλαβε την κατασκευή και ολοκλήρωση μιας σειράς Αιολικών Πάρκων κυριότητας της EDF» μας πληροφορεί ο πρόεδρος της ΚΤΙΣΤΩΡ κος Γιώργος Φακίδης.
Για τους Γάλλους επενδυτές η ανάπτυξη αιολικών πάρκων στην Ελλάδα αποτελεί μία καλή επιχειρηματική ευκαιρία αφού για αυτούς η χώρα μας «προσφέρει την αναγκαία υποστήριξη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ μέσω των σχετικών επιδοτήσεων των επενδύσεων και του κατάλληλου νομικού πλαισίου που είναι απαραίτητο για την υλοποίησή τους» παρατηρεί ο Ελληνικής καταγωγής γενικός διευθυντής της EDF Energies Nouvelles κος Πάρις Μουράτογλου. Η EDF ΕΝ πέρα από τα άμεσα οικονομικά οφέλη που θα αποκομίσει από τη λειτουργία των ήδη υπαρχόντων αιολικών πάρκων και αυτών που πρόκειται να λειτουργήσουν υπολογίζει και στα «πράσινα» οφέλη ως εταιρία αφού εγκαταστάσεις ΑΠΕ προσμετρούνται στις πιστώσεις (credits) στα πλαίσια του σχεδίου διαχείρισης αερίων ρύπων. Έτσι αντί η EDF να πληρώνει υπέρογκα ποσά για την αγορά δικαιωμάτων ρύπων προτιμά ν’ αναπτύσσει Αιολικά Πάρκα και να προωθεί και άλλους τύπους εφαρμογών ΑΠΕ (πχ ηλιακή ενέργεια, γεωθερμία). Μία πολιτική που θα μπορούσε να είχε ακολουθήσει η ΔΕΗ τα τελευταία δέκα χρόνια εάν βέβαια μπορούσε να δει λίγο πιο μακριά από τον λιγνίτη και το φυσικό αέριο.
Σε ότι αφορά την παρουσία της EDF στην Ελλάδα ο κ. Πάρις Μουράτογλου παρατηρεί «Η EDF EN που είναι θυγατρική στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας του ομίλου της EDF εξασφαλίζει αφενός τις τεχνικές δυνατότητες της και αφετέρου την επενδυτική δύναμη της. Η ανάπτυξη της EDF ΕΝ στην Ελλάδα υποστηρίζεται από Έλληνες εταιρικούς συνεργάτες που της εξασφαλίζουν το πλεονέκτημα της γνώσης της τοπικής αγοράς. Αυτός ο συνδυασμός επιχειρηματικής αποτελεσματικότητας και ισχυρής δύναμης θα είναι ιδιαίτερα καρποφόρος αν υποστηριχθεί από ένα επενδυτικό κλίμα που παραμένει σταθερό ώστε να επιτρέπει μακροπρόθεσμη ορατότητα και πρόβλεψη.
Από επενδυτικής πλευράς είμεθα έτοιμοι να προσθέσουμε την Ελλάδα στις προτεραιότητές μας για επέκταση δίπλα στη Γαλλία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου ήδη κατέχουμε σημαντική θέση. Ο στόχος μας είναι να ευρισκόμεθα μεταξύ των 3 μεγαλυτέρων operators σε αυτές τις χώρες – στόχους και να αναπτύξουμε συνολική ισχύ 3000 MW μέχρι το 2010. Στην Ελλάδα συμπεριλαμβανομένου αυτού του νέου Αιολικού Πάρκου η EDF Energies Nouvelles έχει συνολικά 45 MW αιολικών εγκαταστάσεων σε λειτουργία και άλλα 66 MW τα οποία θα ολοκληρώσει εντός του 2006, που είναι αποτέλεσμα της απόκτησης, τον Ιούλιο του 2005, των αιολικών εταιρειών που κατείχε η ΚΤΙΣΤΩΡ ΑΤΕ. Επιπρόσθετα κατέχει ένα portofolio από θέσεις με μία δυνατότητα 800 MW, θεωρητικά βέβαια διότι η υλοποίηση είναι δύσκολη».