Η ΔΕΗ έγινε γι' άλλη μια φορά αιτία κυβερνητικής κρίσης… Πριν από 42 χρόνια ένας άλλος Καραμανλής, ο πατριάρχης της καραμανλικής δυναστείας Κωνσταντίνος, γλίτωσε την παραπομπή για το σκάνδαλο της ΠΕΣΙΝΕ (με την παροχή ρεύματος από τη ΔΕΗ κάτω από το κόστος), χάρη στην… εφεύρεση της παραγραφής, από τον μεγάλο αντίπαλό του Γεώργιο Παπανδρέου, που παραλίγο όμως να στοιχίσει την ανατροπή της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου, λόγω της αντίδρασης του Ανδρέα και των 40 βουλευτών που τον στήριζαν…
Το 1992, για δεύτερη φορά, ο Μητσοτάκης κινδύνεψε να ανατραπεί, αν επέμενε στην απευθείας ανάθεση της Μονάδας του Λαυρίου με τη μέθοδο Β.Ο.Τ. στη βελγική Τρακτεμπέλ, αντιπρόσωπος της οποίας ήταν ο μακαρίτης φίλος του Κυρατσάκης. Στη Βουλή ο τότε πρωθυπουργός αναγκάσθηκε να ματαιώσει την κατασκευή της μονάδας, μετά το τελεσίγραφο της τότε διοίκησης της ΔΕΗ, που αποτελούσαν ο καθηγητής Βολουδάκης πρόεδρος, και ο σημερινός υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ καθηγητής Πολυτεχνείου Θέμης Ξανθόπουλος, διευθύνων σύμβουλος. Και οι δύο με κοινή επιστολή τους προειδοποίησαν τον Μητσοτάκη ότι το έργο αυτό, με την υποχρέωση της ΔΕΗ να αγοράζει το ρεύμα που θα παρήγαγε η Μονάδα, ήταν ασύμφορο για το ελληνικό Δημόσιο. Γι' αυτή τους την αντίδραση, που για τον Μητσοτάκη ήταν αδιανόητη, 2-3 μέρες μετά έμαθαν ότι… ξηλώθηκαν!
Δεν είναι μακριά η άλλη ιστορία με τη Μονάδα της Φλώρινας, όπου η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ήταν στην εξουσία και αρμόδια υπουργός ήταν η Βάσω Παπανδρέου. Χρειάσθηκαν αλλαγές στη σύμβαση για να ηρεμήσει κάπως η κατάσταση τότε.
Ένα άλλο πιο πρόσφατο κρούσμα, μικρότερης σημασίας, αλλά χαρακτηριστικό της αλαζονείας της διοίκησης. Διευθύνων σύμβουλος, ο πολυσυζητημένος κ. Νέζης, που… κοινή συναινέσει δέχθηκε να αποχωρήσει. Μέλος του ΔΣ είχε τοποθετηθεί ο πρώην Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Ευάγ. Κρουσταλλάκης. Με απόφαση του ΔΣ ορίσθηκε τριμελής επιτροπή από τους Νέζη, Κρουσταλλάκη και Γ. Μάνο για την επιλογή δικηγόρου που θα κάλυπτε τη θέση του νομικού συμβουλίου, μετά την αποχώρηση του Μ. Δελούκα. Μετά την προκήρυξη κλήθηκαν για συνέντευξη οι ενδιαφερόμενοι και ενώ η διαδικασία συνεχιζόταν, ένα πρωί ο Νέζης προσέλαβε κάποιον δικό του, χωρίς να ρωτήσει κανέναν. Ο κ. Κρουσταλλάκης το θεώρησε προσβολή και αναξιοπρεπές και υπέβαλε την παραίτησή του.
Κανένας δεν μπορεί να προσποιείται τον αθώο και να τα φορτώνουν όλα στον Παλαιοκρασσά, γιατί ΟΛΟΙ ήξεραν τι συμβαίνει στη ΔΕΗ. Και τα ανέχονταν.
Η περίπτωση της δίκης για το σκάνδαλο της Μονάδας στο Λαύριο ήταν γνωστή. Κι όμως η κυβερνητική πλευρά ήταν υπέρ της ΑΘΩΩΣΗΣ εκείνων που ως αντιπολίτευση κατήγγελλε ως ένοχους. Απόδειξη ότι τίποτα δεν έγινε για να αποδοθούν οι ευθύνες για τις σπατάλες που έγιναν και τις μίζες τις οποίες πλήρωσε η ΔΕΗ! Όπως επίσης επέτρεψαν να συνεχισθεί αυτή η ασυδοσία, με τις απευθείας αναθέσεις, που ήταν και η πέτρα του σκανδάλου.
Ποιος ο λόγος, κύριε Καραμανλή, να γίνονται απευθείας αναθέσεις; Πώς διασφαλίζεται το συμφέρον του Δημοσίου και της επιχείρησης;
Όμως αυτή είναι η μία πλευρά του λόφου. Κανένας δεν κοίταξε και την άλλη. Που είναι και η σοβαρότερη. Και έχει σχέση με το μέλλον της ΔΕΗ, γιατί όλες οι ενδείξεις επιβεβαιώνουν τις… ελπίδες και τις προσδοκίες εκείνων που περιμένουν να διασπασθεί η ΔΕΗ, για να αναλάβουν αυτοί την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας και γύρευε πού θα πάει η τιμή της κιλοβατώρας.
Οι άνθρωποι δεν κρύβουν τις προθέσεις τους. Το αποκαλύψαμε στο προηγούμενο φύλλο. Το σχέδιο είναι άριστα και σατανικά στημένο. Το παιχνίδι είναι χοντρό. Ο μεγαλοεπιχειρηματίας κ. Ζερίτης έτρεξε αμέσως να συγχαρεί τον νέο πρόεδρο (υπάλληλο της Τράπεζας ALPHA BANK -άλλο λάθος μέγα της κυβέρνησης, που κάθε άλλο παρά είναι κόντρα στη διαπλοκή) και να τον διαβεβαιώσει ότι θα περάσει από το γραφείο του για να τον συμβουλέψει τι θα κάνει για να πετύχει… (Αληθεύει, κύριε Ζερίτη, ότι ο κ. Νέζης δούλευε στις επιχειρήσεις σας; Αληθεύει ότι είχε προσπαθήσει να παρατείνει τη σύμβαση πώλησης ρεύματος μέχρι το 2013 ο κ. Νέζης, αλλά υπήρξε αντίδραση και ανανεώθηκε μέχρι το 2007; Δεν είναι περίεργο οι Ελβετοί να πουλάνε μέσω της εταιρείας σας ρεύμα στη ΔΕΗ και όχι απευθείας, ως παραγωγοί, οι ίδιοι προς τη ΔΕΗ;).
Γιατί εκ των πραγμάτων θα διασπαστεί η ΔΕΗ
Η ΔΕΗ οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στη διάσπαση (πώληση κάποιων σταθμών της), όχι τόσο για λόγους απελευθέρωσης της αγοράς, αλλά για λόγους που έχουν να κάνουν καθαρά και μόνο με τον κρατικό προϋπολογισμό. Ειδικότερα, είναι δεδομένο ότι τις όποιες επιταγές της ΕΕ για επεμβάσεις επί της ΔΕΗ (μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας έχει παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη απελευθέρωση της αγοράς) οπωσδήποτε θα τις έχουν ήδη προλάβει οι εγχώριες εξελίξεις για τους εξής απλούς λόγους:
1. Σύμφωνα με τη σχετική αναλογιστική μελέτη του 1999 της PriceWaterhouseCoopers για λογαριασμό του Δημοσίου, η υποχρέωση της ΔΕΗ προς το ασφαλιστικό ταμείο των εργαζομένων της σε τιμές 01.01.1999 ανερχόταν σε 3,3 τρισ. δρχ. ή σχεδόν 10 δισ. ευρώ!
2. Ενώ μέχρι και το 1999 η ΔΕΗ κάλυπτε η ίδια το ετήσιο έλλειμμα του ασφαλιστικού ταμείου των εργαζομένων της (όπως και όφειλε, αφού ήταν αυτή που είχε χρησιμοποιήσει τις μέχρι τότε εισφορές τους αντί να σχηματίσει ένα αποθεματικό ταμείο), με τον Ν. 2773/99 η ευθύνη της κάλυψης του ετήσιου ελλείμματος πέρασε στο κράτος, δηλαδή σε όλους τους έλληνες φορολογούμενους. Η ρύθμιση αυτή έγινε για να μπορέσει το κράτος να πουλήσει μετοχές της ΔΕΗ, στην ουσία όμως αυτό που επετεύχθη για το ελληνικό Δημόσιο από πλευράς εσόδων (εισπράξεις από τις μετοχοποιήσεις) και εξόδων (εκροές από τον προϋπολογισμό για κάλυψη του ελλείμματος του ασφαλιστικού ταμείου) ήταν στην κυριολεξία μια τρύπα στο νερό.
3. Ειδικότερα, από τις τρεις μετοχοποιήσεις της ΔΕΗ (μέσω των οποίων το Δημόσιο πούλησε το 48,5% των μετοχών της) το κράτος εισέπραξε συνολικά το ποσό των 1,33 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 235 εκατ. ευρώ αποδόθηκαν στον ασφαλιστικό οργανισμό του προσωπικού της ΔΕΗ (όπως έπρεπε, σύμφωνα με τον Ν. 2773/99) και έτσι το καθαρό ποσό που εισέπραξε το ελληνικό Δημόσιο ανήλθε σε περίπου 1,1 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, δηλαδή από την έναρξη ισχύος του Ν. 2773/99 (2000) έως και την τρίτη μετοχοποίηση (2003), το κράτος πλήρωσε 1,01 δισ. ευρώ για την κάλυψη των ετήσιων ελλειμμάτων του ασφαλιστικού ταμείου της ΔΕΗ, δηλαδή στα τέλη του 2003 το Δημόσιο είχε πετύχει το «κατόρθωμα» να έχει πουλήσει το 48,5% της ΔΕΗ με καθαρή συνολική είσπραξη για τον κρατικό προϋπολογισμό μόνο 90 εκατ. ευρώ!
4. Ήδη από το 2004 το κράτος ξόδεψε ό,τι είχε εισπράξει μέχρι τότε από τη ΔΕΗ (από τις μετοχοποιήσεις και τα μερίσματα) και έτσι από δω και πέρα αναγκάζεται να «βάζει το χέρι στην τσέπη» για να καλύψει το ετήσιο έλλειμμα του ασφαλιστικού ταμείου της ΔΕΗ και μάλιστα πολύ «βαθιά», αφού το έλλειμμα αυτό ανέρχεται σήμερα σε 350 με 400 εκατ. ευρώ τον χρόνο, τα επόμενα δε χρόνια θα εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα ύψη.
5. Με δεδομένα λοιπόν (α) την εκπεφρασμένη θέση όλων των κυβερνήσεων να διατηρήσει το Δημόσιο το 51% στη ΔΕΗ, (β) την αντικειμενική αδυναμία του κρατικού προϋπολογισμού να καλύψει τα υπολειπόμενα 9 δισ. ευρώ του χρέους στο ταμείο των εργαζομένων της ΔΕΗ μέσω καταβολών της τάξεως των 400-500 εκατ. ευρώ τον χρόνο και (γ) την αδυναμία αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ (για να περάσει σε αυτή μέρος του βάρους του ελλείμματος), όσο αυτά καθορίζονται από το κράτος (όσο δηλαδή η ΔΕΗ παραμένει μονοπώλιο), η λύση είναι μονόδρομος: διάσπαση της ΔΕΗ και πώληση κάποιων σταθμών της τάξεως του 20%-30% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της.
6. Με τον ανωτέρω τρόπο από τη μια μεριά επιτυγχάνονται οι στόχοι της κυβέρνησης (έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό και δυνατότητα αύξησης τιμολογίων), από την άλλη όμως η ΔΕΗ από μια μεσαία ηλεκτρική επιχείρηση θα καταστεί μια μικρή περιφερειακή.
Το μέγα πρόβλημα του ασφαλιστικού των εργαζομένων της ΔΕΗ το γνωρίζει πολύ καλά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, τόσο ο κ. Σιούφας μέσω του «δικού» του Ν. 2084/92 (που επέτρεπε τότε στη ΔΕΗ να καλύπτει το έλλειμμα του ασφαλιστικού ταμείου μέχρι του ποσού των 35 δισ. δρχ. ετησίως) όσο και ο κ. Σαλαγκούδης μέσω των σχετικών ερωτήσεων που είχε καταθέσει στη Βουλή, όταν η ΝΔ ήταν στην αντιπολίτευση.
Γιατί τα αναφέρουμε, λοιπόν όλα αυτά; Για να δείξουμε τι πέτυχε ο περίφημος «μάνατζερ» κ. Νέζης και πόσο μεγάλη «ουρά» έχει αυτή η ιστορία. Πασάροντας, λοιπόν, στον κρατικό προϋπολογισμό τη μεγάλη ετήσια δαπάνη για την κάλυψη του ελλείμματος του ασφαλιστικού της ταμείου, η ΔΕΗ κατέστη ξαφνικά υπερκερδοφόρα σε βάρος του κάθε έλληνα φορολογούμενου και ο κ. Νέζης «δοξάστηκε» ως σούπερ μάνατζερ και αφέθηκε να κάνει τις δουλειές όπως αυτός ήθελε. Έχοντας αυτήν την ελευθερία, ο Νέζης «μπούκωσε» τον Μυτιληναίο με υπερτιμολογημένες αναθέσεις αντί να φροντίσει να θέσει τη ΔΕΗ σε πραγματικά υγιείς και αναπτυξιακές βάσεις, με αποτέλεσμα να αποτελεί λίγο πολύ πια μονόδρομο η διάσπασή της και η πώληση μέρους του παραγωγικού της δυναμικού.
Το αποκορύφωμα δε της ιστορίας είναι ότι -σύμφωνα με την πρόσφατη σχετική έκθεση της UBS- ο Μυτιληναίος είναι τώρα και ένας από τους βασικούς υποψήφιους για την εξαγορά τμήματος της ΔΕΗ, όταν αυτή διασπαστεί, με τα χρήματα που «άρμεξε» από την ίδια. Εύγε!
Η μεγάλη κόντρα
Αυτή τη στιγμή η μεγάλη κόντρα είναι οι πιέσεις που ασκούνται στη ΔΕΗ προκειμένου να συνεχίσει να ισχύει η περιβόητη σύμβαση με την Πεσινέ, με την οποία η ΔΕΗ υποχρεώνεται να δίνει ρεύμα στο εργοστάσιο της Αλουμίνας στη μισή τιμή!
Ως γνωστόν το εργοστάσιο αλουμινίου της Πεσινέ αγόρασε ο Μυτιληναίος και αν η τιμή του ρεύματος είναι η ίδια με αυτή που η ΔΕΗ πουλάει στις βιομηχανίες, θα σημαίνει επιπλέον κόστος για τον Μυτιληναίο 50.000.000 ευρώ!
Και αυτό θέλει να το αποφύγει ο μεγαλοεπιχειρηματίας.
(Το Παρόν, 11/12/05)