Την υιοθέτηση νέων κανόνων για την διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα σε
διαχειριστές δικτύων φυσικού αερίου ανακοίνωσε την Δευτέρα η Κομισιόν, στο
πλαίσιο της σταδιακής προώθησης του στόχου για τη σύσταση μίας ρυθμισμένης
εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου στην ΕΕ.
Ο νέος Κανονισμός (2015/703 -
εδώ το πλήρες κείμενο) θεσπίζει κώδικα δικτύου όσον αφορά τους κανόνες για τη διαλειτουργικότητα και την ανταλλαγή δεδομένων. Αφορά τις μεθόδους με τις οποίες οι διαχειριστές των
δικτύων διαχειρίζονται τις διασυνοριακές ροές αερίου, τους τρόπους με τους οποίους
αντιμετωπίζουν τις διαφορές στην ποιότητα φυσικού αερίου, αλλά και την
ανταλλαγή δεδομένων ανάμεσα σε αυτούς και τους «παίκτες» της αγοράς.
Διευκολύνοντας τις ροές αερίου εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου ο κώδικας του
δικτύου θα συμβάλει στην ασφάλεια παροχής και στις ανταγωνιστικές τιμές φυσικού
αερίου για τους καταναλωτές.
Οι θεσπιζόμενες προβλέψεις με τον νέο Κανονισμό, ο οποίος υιοθετήθηκε στις 30 Απριλίου 2015, θεωρούνται μέρος της
τεχνικής νομοθεσίας γνωστής ως «κώδικες δικτύου» που ρυθμίζει τη χρήση των
δικτύων φυσικού αερίου, όπως αναφέρει σχετική δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Γνωστοί με την ονομασία Τέταρτος Δεσμευτικός Κώδικας Δικτύων της ΕΕ για τον
Τομέα Φυσικού Αερίου, οι νέοι κανόνες διατυπώθηκαν σε συνεργασία με τις εθνικές
ρυθμιστικές αρχές ενέργειας και τους διαχειριστές των δικτύων όπως η Υπηρεσία
για τα Συνεργασία των Ενεργειακών Ρυθμιστών, γνωστή ως
ACER,
και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφοράς Διαχειριστών Συστημάτων
Αερίου, γνωστή ως
ENTSOG.
Οι νέοι κανόνες ευθυγραμμίζονται με τις περίπλοκες τεχνικές διαδικασίες που χρησιμοποιούν
οι διαχειριστές των δικτύων στην ΕΕ, το
Energy
Community (ευρωπαϊκό οργανισμό
επιφορτισμένο με την προσαρμογή των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στο ενεργειακό
«ευρωπαϊκό κεκτημένο»), αλλά
και
άλλες γειτονικές προς την ΕΕ χώρες.
Τι προβλέπει ο νέος Κανονισμός
για τη θέσπιση κώδικα δικτύου όσον αφορά τους κανόνες για τη
διαλειτουργικότητα και την ανταλλαγή δεδομένων
Αναλυτικότερα, ο νέος Κανονισμός της ΕΕ (2015/703) της 30ής
Απριλίου 2015, θεσπίζει κώδικα δικτύου που
καθορίζει κανόνες σχετικά με τη διαλειτουργικότητα και την ανταλλαγή δεδομένων
καθώς και τους εναρμονισμένους κανόνες για τη λειτουργία των συστημάτων
μεταφοράς φυσικού αερίου. Εφαρμόζεται
σε σημεία διασύνδεσης, σε άλλα
σημεία σε δίκτυο μεταφοράς όπου μετράται η ποιότητα του αερίου, σε συστήματα μεταφοράς, καθώς στα
σημεία εισόδου-εξόδου από και προς τρίτες χώρες, υπό την αίρεση απόφασης των
εθνικών αρχών. Η ημερομηνία έναρξης ισχύος του είναι η 1η Μαΐου 2016.
Ειδικότερα,
ο νέος Κανονισμός προβλέπει, μεταξύ άλλων ότι:
Οι
διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς προσδιορίζουν τις πληροφορίες που περιέχονται
στις συμφωνίες διασύνδεσης, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τους χρήστες του
δικτύου, και τους ενημερώνουν σχετικά με αυτές. Πριν από τη σύναψη ή την τροποποίηση
συμφωνίας διασύνδεσης η οποία περιέχει τους κανόνες για τη διαδικασία
αντιστοίχισης, για την κατανομή των ποσοτήτων φυσικού αερίου και τις διαδικασίες
επικοινωνίας σε περίπτωση εκτάκτων συμβάντων, οι διαχειριστές συστημάτων
μεταφοράς καλούν τους χρήστες του δικτύου να υποβάλουν παρατηρήσεις σχετικά με
το προτεινόμενο κείμενο των εν λόγω κανόνων τουλάχιστον δύο μήνες πριν από τη
σύναψη ή την τροποποίηση της συμφωνίας. Κατά τη σύναψη ή την τροποποίηση της
συμφωνίας τους διασύνδεσης, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς λαμβάνουν
υπόψη τις παρατηρήσεις των χρηστών του δικτύου.
Σχετικά με
τον έλεγχο ροής, οι διαχειριστές παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς:
α) μεριμνούν
για τη θέσπιση κανόνων ώστε να διευκολυνθεί η ελεγχόμενη, ακριβής, προβλέψιμη
και αποτελεσματική ροή φυσικού αερίου στην απέναντι πλευρά του σημείου
διασύνδεσης·
β) διασφαλίζουν
ότι οι κανόνες θεσπίζονται για την καθοδήγηση της ροής αερίου στην απέναντι
πλευρά του σημείου διασύνδεσης και για την ελαχιστοποίηση των αποκλίσεων από
τη ροή κατ' εφαρμογή της διαδικασίας αντιστοίχισης·
γ) καθορίζουν
τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που είναι υπεύθυνος για την καθοδήγηση
της ροής φυσικού αερίου στην απέναντι πλευρά του σημείου διασύνδεσης. Εάν οι
διαχειριστές παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς αδυνατούν να συμφωνήσουν
σχετικά με τον εν λόγω ορισμό, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς που
διαχειρίζεται τον εξοπλισμό ελέγχου ροής, σε συνεργασία με τον/τους
άλλο(-ους) διαχειριστή(-ές) συστημάτων μεταφοράς θα είναι υπεύθυνος για την
κατεύθυνση της ροής αερίου στην απέναντι πλευρά του σημείου διασύνδεσης.
Όσον αφορά
τις αρχές μέτρησης του όγκου, της ενέργειας και της ποιότητας του φυσικού
αερίου, οι διαχειριστές παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς μεριμνούν ώστε:
α) να
καθοριστούν τα στοιχεία των προτύπων μέτρησης που ισχύουν στο σημείο
διασύνδεσης·
β) να οριστεί
ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς που είναι υπεύθυνος για την εγκατάσταση,
εκμετάλλευση και συντήρηση του εξοπλισμού ελέγχου ροής. Ο εν λόγω
διαχειριστής έχει την υποχρέωση να διαθέτει όλες τις πληροφορίες και τα
δεδομένα όσον αφορά τη μέτρηση των ροών αερίου στο σημείο διασύνδεσης στον/στους
άλλο(-ους) διαχειριστή(-ές) συστημάτων μεταφοράς εγκαίρως και βάσει
καθορισμένης συχνότητας.
Κατά την
επεξεργασία των δηλώσεων δυναμικότητας όσον αφορά το σημείο διασύνδεσης, οι
διαχειριστές παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς διασφαλίζουν ότι η ροή φυσικού
αερίου εκατέρωθεν του σημείου διασύνδεσης υπολογίζεται κατά συνεπή τρόπο,
συνεκτιμώντας τυχόν προσωρινή μείωση της δυναμικότητας που οφείλεται σε κάποια
από τις συνθήκες που αναφέρονται στον νέο Κανονισμό για τροποποίηση (εκ μέρους
διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, εφόσον είναι αναγκαίο) της ποσότητας του
φυσικού αερίου ή της κατεύθυνσης της ροής φυσικού αερίου ή και των δύο.
Κάθε
συμφωνία διασύνδεσης προσδιορίζει στις διατάξεις της σχετικά με την ανταλλαγή
δεδομένων για τη διαδικασία αντιστοίχισης:
α) τη χρήση
της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των διαχειριστών παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς
για τη διαδικασία αντιστοίχισης·
β) τις εναρμονισμένες πληροφορίες που περιέχονται στο πλαίσιο της
ανταλλαγής δεδομένων όσον αφορά τη διαδικασία αντιστοίχισης.
Σχετικά με
την κατανομή των ποσοτήτων φυσικού αερίου, οι διαχειριστές παρακείμενων
συστημάτων μεταφοράς θεσπίζουν κανόνες που διασφαλίζουν συνέπεια μεταξύ των
κατανεμηθεισών ποσοτήτων εκατέρωθεν του σημείου διασύνδεσης. Επίσης, εκτός αν
άλλως συμφωνηθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας διασύνδεσης, οι διαχειριστές
συστημάτων μεταφοράς χρησιμοποιούν έναν λογαριασμό επιχειρησιακής
εξισορρόπησης. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς που ελέγχει τον εξοπλισμό
μέτρησης υπολογίζει εκ νέου τον λογαριασμό επιχειρησιακής εξισορρόπησης με
επικυρωμένες ποσότητες και τις διαβιβάζει στον/στους διαχειριστή(-ές)
παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς.
Οι
διαχειριστές παρακείμενων συστημάτων μεταφοράς διασφαλίζουν τη θέσπιση
διαδικασιών γνωστοποίησης που διευκολύνουν την ταχεία και ταυτόχρονη
επικοινωνία σε περιπτώσεις εκτάκτων συμβάντων. Εκτός αν συμφωνηθεί διαφορετικά,
η γνωστοποίηση μεταξύ των εμπλεκόμενων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς
πραγματοποιείται μέσω προφορικής επικοινωνίας στα αγγλικά για ενημέρωση,
ακολουθούμενη από ηλεκτρονική γραπτή επιβεβαίωση.
Τέλος, όσον αφορά τη διαχείριση των περιορισμών διασυνοριακού εμπορίου λόγω
των διαφορών στην ποιότητα του αερίου, ο νέος Κανονισμός προβλέπει ότι οι
διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συνεργάζονται για την αποφυγή των περιορισμών
στο διασυνοριακό εμπόριο λόγω των διαφορών στην ποιότητα του αερίου. Οι
ενέργειες αυτές, που ξεκίνησαν και πραγματοποιήθηκαν από τους διαχειριστές
συστημάτων μεταφοράς στη συνήθη δραστηριότητά τους, ενδέχεται να περιλαμβάνουν,
μεταξύ άλλων, την ανταλλαγή και την ανάμειξη ροών φυσικού αερίου.
Εφόσον ένας
περιορισμός στο διασυνοριακό εμπόριο λόγω των διαφορών στην ποιότητα του
φυσικού αερίου δεν καθίσταται εφικτό να αποφευχθεί από τους εμπλεκόμενους
διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και αναγνωρίζεται από τις εθνικές ρυθμιστικές
αρχές, οι εν λόγω αρχές δύνανται να απαιτήσουν από τους διαχειριστές συστημάτων
μεταφοράς να εκτελέσουν με τη σειρά, εντός δώδεκα μηνών, τις ενέργειες που
αναφέρονται στα σημεία α) έως ε):
α) να
συνεργαστούν και να αναπτύξουν τεχνικά εφικτές εναλλακτικές λύσεις, χωρίς την
πραγματοποίηση αλλαγών στις προδιαγραφές ποιότητας του αερίου, που μπορεί να
περιλαμβάνουν δεσμεύσεις όσον αφορά τη ροή και την επεξεργασία του αερίου, με
σκοπό την άρση του αναγνωρισμένου περιορισμού·
β) να
εκπονήσουν από κοινού ανάλυση κόστους-οφέλους σχετικά με τις τεχνικά εφικτές
λύσεις για τον καθορισμό οικονομικά αποδοτικών λύσεων που καθορίζουν την
κατανομή του κόστους και των οφελών μεταξύ των κατηγοριών των θιγόμενων
μερών·
γ) παρουσιάζουν
εκτίμηση του χρόνου υλοποίησης για κάθε δυνητική επιλογή·
δ) να
διενεργήσουν δημόσια διαβούλευση για τις προσδιοριζόμενες εφικτές λύσεις και
να λάβουν υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης·
ε) να
υποβάλουν κοινή πρόταση για την άρση του αναγνωρισμένου περιορισμού,
συμπεριλαμβανομένου του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης, με βάση την ανάλυση
κόστους-οφέλους και τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης στις
αντίστοιχες εθνικές ρυθμιστικές αρχές τους προς έγκριση και στις άλλες
αρμόδιες εθνικές αρχές εκάστου εμπλεκόμενου κράτους μέλους για ενημέρωση.
Εφόσον οι
εμπλεκόμενοι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν καταλήξουν σε συμφωνία για
την εύρεση λύσης, κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ενημερώνει πάραυτα την
εθνική ρυθμιστική αρχή του.