Οι χώρες των οποίων οι υπουργοί Ενέργειας υπέγραψαν μια επιστολή προς την Επιτροπή στην οποία αντιτίθενται στον Nord Stream 2 είναι η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Εσθονία και η Ρουμανία.
Αν και η EuActiv γράφει ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, και η Ελλάδα υπέγραψε την πρωτοβουλία, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πάνος Σκουρλέτης, διαβεβαίωσε τον Ρώσο ομόλογό του, Αλεξάντερ Νόβακ, κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα, την περασμένη Τετάρτη, ότι η χώρα μας δεν έχει υπογράψει τη συγκεκριμένη επιστολή, σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ρωσικού υπουργείου Ενέργειας (βλ.
εδώ σχετικό σημερινό άρθρο του energia.gr)
Το ζήτημα του Nord Stream 2 θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο της συζήτησης για την εσωτερική αγορά, επιβεβαίωσε πηγή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ωστόσο, οι ηγέτες είναι απίθανο να πάνε πολύ μακριά, επειδή οι γνώμες σχετικά με το πώς θα πρέπει να εφαρμοστεί η νομοθεσία της ΕΕ στο έργο διαφέρουν κατά πολύ. Αναμένεται να χρησιμοποιηθούν, επίσης, πολιτικά επιχειρήματα, αλλά ο ευκολότερος τρόπος για να εναντιωθούν στο έργο είναι κυρίως νομικοί λόγοι.
Σύμφωνα με την EurActiv, μια σχολή σκέψης θεωρεί ότι η νομοθεσία της ΕΕ ισχύει μόνο για το χερσαίο τμήμα του αγωγού, στο έδαφος της Γερμανίας, και ότι το υποθαλάσσιο τμήμα πρέπει να απαλλαγεί από αυτή. Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί την πρόσβαση τρίτων, πράγμα που σημαίνει ότι το ήμισυ της μεταφορικής ικανότητας της υποδομής θα πρέπει να διατεθεί σε άλλους πιθανούς παίχτες της αγοράς φυσικού αερίου.
Όμως, μια άλλη νομική άποψη λέει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να εφαρμοστεί και στα 200 χλμ της γερμανικής οικονομικής ζώνης, που σημαίνει ότι η πρόσβαση τρίτων θα πρέπει επίσης να διασφαλίζεται εκεί.
«Διάφορες χώρες της ΕΕ, διάφορα θεσμικά όργανα της ΕΕ και διάφοροι εμπειρογνώμονες έχουν διαφορετικές απόψεις», τόνισε στη EurActiv αξιωματούχος της Επιτροπής ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί. Όπως το περιέγραψε, το θέμα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολο, με αντιφατικά προηγούμενα και νομολογία. Έκανε λόγο επίσης και για πολύ βάσιμα επιχειρήματα και στις δύο κατευθύνσεις.
Η Επιτροπή, επίσης, φέρεται να συζητά το θέμα με την Bundesnetzagentur, τη γερμανική ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Ο Nord Stream σχεδιάζει περαιτέρω επέκταση. Αλλά οι χώρες της ΕΕ στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ) όπου οι νέοι αγωγοί προγραμματίζεται να περάσουν θα μπορούσαν να αρνηθούν να εγκρίνουν το σχέδιο.
Ο Nord Stream 2 αναπαράγει τη διαδρομή του αγωγού Nord Stream. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του έργου, θα έχει περαιτέρω προεκτάσεις.
Τρεις κύριες επιλογές διαδρομής αναπτύσσονται, οι οποίες περιλαμβάνουν αρκετούς τομείς που πρέπει να μελετηθούν και να βελτιστοποιηθούν περαιτέρω. Συγκεκριμένα, στον Κόλπο της Φινλανδίας και στη Βαλτική υπάρχουν τρεις κύριες επιλογές διαδρομής: από τη φινλανδική ΑΟΖ στη σουηδική ΑΟΖ, μέσω της εσθονικής ΑΟΖ στη σουηδική ΑΟΖ, μέσω της εσθονικής ΑΟΖ στη λετονική και, στη συνέχεια, στη σουηδική ΑΟΖ.
Μόνο η πολωνική ΑΟΖ δεν έχει προβλεφθεί ως τμήμα των διαδρομών. Αλλά είτε η Εσθονία είτε η Φινλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία αλλά και η Σουηδία, θα μπορούσε να εμποδίσουν την περαιτέρω επέκταση του αγωγού Nord Stream.
Αντιμονοπωλιακό
επιχείρημα
Ένας τρίτος τρόπος για να αντιταχθούν στο έργο θα μπορούσε να είναι η χρήση των αντιμονοπωλιακών μέσων της Επιτροπής, καθώς με την ολοκλήρωση του αγωγού Nord Stream 2, η Γερμανία θα λάβει το 60% του αερίου της από τη Ρωσία.
Οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης φοβούνται ότι η Ρωσία θα καταργήσει τη μεγαλύτερη διαδρομή του αερίου μέσω της Ουκρανίας, ο λεγόμενος ουκρανικός διάδρομος, ο οποίος μεταφέρει περίπου 140 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως (bcm/y).
Δεδομένου ότι η ζήτηση φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώνεται, κάτι που οφείλεται επίσης στα σχέδια εναλλακτικής και ευρύτερης χρήσης του υγροποιημένου φυσικού αερίου, η Ρωσία θα μπορούσε να καταργήσει επίσης τον αγωγό Yamal, ο οποίο μεταφέρει φυσικό αέριο στη Γερμανία μέσω της Πολωνίας. Ο Yamal μεταφέρει 33 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα/έτος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δυτικές εταιρείες που αποτελούν μέρος του Nord Stream 2 (E.ON, η BASF/Wintershall, OMV, ENGIE και η Royal Dutch Shell) κάνουν λόμπι εναντίον της στρατηγικής της ΕΕ για το LNG, η οποία αναμένεται να ανακοινωθεί το Φεβρουάριο.
«Είναι αρκετά ισχυρές εταιρείες, μιλούν με τις κυβερνήσεις τους, είμαι σίγουρος ότι η Ρωσία τους προσέφερε μια πολύ καλή συμφωνία», είπε ο αξιωματούχος, σύμφωνα με την EurActiv.
Οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης είναι απογοητευμένες, είπε ο αξιωματούχος, επειδή πληρώνουν υψηλό τίμημα για το ρωσικό φυσικό αέριο, διότι με το Nord Stream 2 θα χάσουν έσοδα από τη διέλευση του φ/α, και επειδή θα χρειαστεί νέα υποδομή για να πάρουν το ρωσικό φυσικό αέριο από τον Βορρά (μέσω Γερμανίας ) και όχι από την Ανατολή (μέσω της Ουκρανίας).
Μια άλλη πτυχή που ανησυχεί την Επιτροπή είναι η απώλεια εσόδων για την Ουκρανία από τα τέλη διέλευσης του φυσικού αερίου, της τάξης των 2 δισ. ευρώ ετησίως.
Χάρη στην αντιστροφή της ροής φυσικού αερίου, κυρίως από τη Σλοβακία, η Ουκρανία έχει εξοικονομήσει 3 δισ. ευρώ.
Αλλά η μεγαλύτερη ανησυχία είναι για το μέλλον της Ουκρανίας.
«Από τη στιγμή που δεν διακινείται το αέριο, δεν θα υπάρχει τίποτα για να αντιστραφεί», είπε ο αξιωματούχος. Και πρόσθεσε: Και πού θα πάμε να βρούμε εκείνα τα 5 δισ. ευρώ για να κρατήσει την Ουκρανία στη ζωή;», αναρωτήθηκε ο ίδιος αξιωματούχος.