Του Ευθ. Π. Πέτρου
Τα συμβάντα της τελευταίας περιόδου απεκάλυψαν ότι εξακολουθούμε να διακατεχόμεθα από εμμονές έναντι της Τουρκίας. Η πλέον χαρακτηριστική έχει να κάνη με τον ρόλο των στρατιωτικών στην πολιτική ζωή της γείτονος, αλλά και στις σχέσεις της Κυβερνήσεως με την στρατιωτική ηγεσία.
Έχουμε δυστυχώς και εμείς παρασυρθή από το επιδέξιο παιγνίδι των δύο πόλων εξουσίας στην Άγκυρα. Όπου η εκάστοτε Κυβέρνησις επικαλείται την επιρροή του κεμαλικού κατεστημένου προκειμένου να δικαιολογηθή για τις κατά καιρούς ανακολουθίες της. Αν όμως παρακολουθήση κανείς τις κινήσεις της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε ένα βάθος χρόνου, θα διαπιστώση ότι η διγλωσσία την οποία βλέπουμε, απλώς εξυπηρετεί το παιγνίδι εκβιασμών προς την Ευρώπη, τους διεθνείς οργανισμούς και την διεθνή κοινότητα ολόκληρη!
Αυτό και μόνον είναι αρκετό για να πείση οιονδήποτε για το ανυπόστατο των φημολογιών περί επικειμένου πραξικοπήματος στην γείτονα. Ενδεχομένη κίνησις των στρατιωτικών προς αυτή την κατεύθυνση, θα είχε ως αποτέλεσμα να χάση η Τουρκία την διπλωματική ευελιξία που της παρέχει η σημερινή κατάστασις των υποτιθεμένων δύο πόλων ισχύος.
Οι γνωρίζοντες τον σημερινό αρχηγό των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, τον στρατηγό Χιλμί Οζκιόκ, αντιλαμβάνονται ότι είναι αρκετά νοήμων, ώστε να μην υποπέση σε τέτοιο ατόπημα. Άλλωστε η εν γένει στάσις του αποδεικνύει άνθρωπο με ικανότητες και ευρεία αντίληψη των διεθνών υποθέσεων. Επί των ημερών του, αφηρέθη από την αμυντική πολιτική της Τουρκίας η αναφορά στην Ελλάδα ως απειλή και προσδιορίσθηκε ως κυρία απειλή προσδιορίζεται η ασύμμετρος, προερχομένη από την διεθνή τρομοκρατία.
Είναι προφανές ότι η διατύπωσις αυτή της αμυντικής πολιτικής της Τουρκίας, υπακούει πρωτίστως στην αναγκαιότητα του «πολιτικώς ορθού». Στην προσπάθεια να δείξουν ότι δεν είναι αυτοί που φέρουν την κυρία ευθύνη για τις τριβές στο Αιγαίο, δεν κατονομάζουν την Ελλάδα ως απειλή. Επιδιώκοντας εξ άλλου να ταυτισθούν με τα συμφέροντα της υπερδυνάμεως ομιλούν περί ασυμμέτρων απειλών και διεθνούς τρομοκρατίας.
Και δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ακούσαμε τον ίδιο τον πρωθυπουργό Ερντογάν -ο οποίος φέρεται ως αντιπαλαίων προς τους «κακούς» στρατοκράτες- να προβαίνη σε κωμικές διαστρεβλώσεις της πραγματικότητος, υποστηρίζοντας ότι η συμπεριφορά της Ελλάδος στο Αιγαίο είναι «προκλητική», ότι περιορίζουμε τα δικαιώματά τους δια της ασκήσεως των υποχρεώσεών μας έναντι του ICAO, να τηρούμε τους κανόνες ασφαλείας στο FIR Αθηνών.
Αξίζει όμως να μας προβληματίση, η εν γένει θέσις της Τουρκίας, η οποία για την διαμόρφωση της πολιτικής της, λαμβάνει υπ’ όψιν το σύνολο των παραγόντων της διεθνούς σκηνής και όχι μόνον τα ελληνο-τουρκικά. Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή φέρνουν την Άγκυρα σε συνεχώς δυσμενέστερη θέση.
Βασικό πρόβλημα στα ανατολικά της Τουρκίας είναι οι Κούρδοι, οι οποίοι απεδείχθησαν πολύτιμοι σύμμαχοι για τους Αμερικανούς στο Ιράκ. Η Άγκυρα όμως τους συνυπολογίζει στην «ασύμμετρη απειλή», παρότι βεβαίως δεν τους κατονομάζει. Τους θεωρεί τρομοκράτες. Επί της ουσίας δε, αποτελούν την πλέον σοβαρή απειλή για την ενότητα του τουρκικού κράτους. Η ανησυχία της Τουρκίας συν τω χρόνω εντείνεται, αφού καθίσταται προφανές ότι θέσις των Κούρδων στο Ιράκ διαρκώς ενισχύεται. Την θέση του προέδρου κατέλαβε Κούρδος, ενώ οι περιοχές της Μοσούλης τελούν ουσιαστικώς υπό καθεστώς αυτονομίας.
Ακόμη και αν οι χειρότεροι φόβοι της Τουρκίας -η δημιουργία κουρδικού κράτους στα ανατολικά σύνορα- δεν επαληθευθούν, ήδη οι Κούρδοι διαδραματίζουν τόσο σημαντικό ρόλο, που αργά ή γρήγορα θα φέρη την Τουρκία προ εξαιρετικώς δυσμενών εξελίξεων.
Για τον λόγο αυτόν, όσο και να το διακηρύττει, η Τουρκία αυτή την στιγμή δεν συμπλέει με τα συμφέροντα της υπερδυνάμεως. Όσα τεχνάσματα και αν μετέρχεται δεν μπορεί να αποκρύψη την πραγματικότητα. Ότι η ισχυροποίησις των Κούρδων την οποία επιθυμούν οι Αμερικανοί, απειλεί την υπόστασή της.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η Άγκυρα έχει σήμερα ανάγκη, περισσότερο από οποτεδήποτε άλλοτε την ευελιξία που της επιτρέπει το τέχνασμα των δήθεν διαφωνιών της «καλής» πολιτικής ηγεσίας με τους «κακούς» στρατοκράτες.
(Εστία 06/06/2006)