Γιατί Δεν Προβλέπεται Ράλι Πετρελαίου Παρά τη Συμφωνία για Μείωση Παραγωγής

Ως «απάντηση» του ΟΠΕΚ σε όλους αυτούς που είχαν «ξεγράψει» το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών και έγραφαν ήδη... τη νεκρολογία του χαιρετίστηκε η καταρχήν συμφωνία που επετεύχθη το βράδυ της Τετάρτης στο Αλγέρι, για μείωση της συνολικής παραγωγής στα 32,5-33 εκατ. βαρέλια ημερησίως (από 33,2 εκατ. βαρέλι). Επρόκειτο για την πρώτη κίνηση προς το «κλείσιμο των στροφίγγων» από τις ημέρες της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 και η πρώτη αντίδραση της αγοράς που ήταν άλμα τιμής του μαύρου χρυσού κατά 6% έδειξε ότι «ο ΟΠΕΚ ακόμα μετρά», όπως υποστήριξε ο Economist.

Τα καλά νέα για το καρτέλ, όμως, φαίνεται ότι... σταματούν εδώ, καθώς η πλειονότητα των αναλυτών θεωρούν ότι η συμφωνία του Αλγερίου ίσως αποτρέψει τις «αρκούδες» του πετρελαίου από το να προσπαθήσουν να οδηγήσουν εκ νέου τις τιμές κοντά στα χαμηλά του έτους (κάτω από τα 30 δολ./βαρέλι), δύσκολα όμως θα δώσει έναυσμα για μια πειστική ανοδική κίνηση που θα οδηγούσε τον μαύρο χρυσό πάνω από το «φράγμα» των 50 δολ./βαρέλι στο ορατό μέλλον. Είναι ενδεικτικό ότι σε χθεσινή έκθεσή της, η Fitch διατήρησε αμετάβλητη την πρόβλεψή της για μέση τιμή του πετρελαίου 45 δολ./βαρέλι το 2017.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Goldman Sachs που επέμεινε στην εκτίμηση ότι το αργό θα κλείσει το έτος στα 43 δολ./βαρέλι.

Οι βασικοί λόγοι πίσω από την επιφυλακτικότητα αυτή είναι πέντε:

Πρώτον, η καταρχήν συμφωνία μπορεί να καταρρεύσει προτού καν υλοποιηθεί.

Είναι γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη στρατηγική της παραγωγής πετρελαίου κατά το δοκούν «κι όποιος αντέξει» (στις χαμηλές τιμές) και να επιστρέψει στην «ενεργή πολιτική διαχείριση της προσφοράς» όπως το έθεσε η Societe Generale, υπό το βάρος των πιέσεων που προκάλεσαν οι επίμονα χαμηλές τιμές του μαύρου χρυσού στη χρηματοοικονομική της θέση (το δημοσιονομικό της έλλειμμα εκτινάχθηκε στο 13,5% του ΑΕΠ και η χώρα έχει «κάψει» σχεδόν 200 δισ. δολ. από τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα, συνολικού ύψους 737 δις. δολ., από το 2014). Πλην όμως, ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» και οι κρίσιμες λεπτομέρειες για τον καθορισμό των ποσοστώσεων παραγωγής της κάθε χώρας-μέλους που θα κρίνουν πώς θα καταμεριστεί το βάρος των μειώσεων μετατέθηκαν για τον Νοέμβριο. Παρότι η καταρχήν συμφωνία έγινε εφικτή χάρη στην αλλαγή στάσης της Σαουδικής Αραβίας που σταμάτησε να θέτει ως όρο την πλήρη συμμόρφωση του Ιράν (την ώρα που η Τεχεράνη στοχεύει στην αύξηση της παραγωγής της στα προ κυρώσεων επίπεδα το ταχύτερο δυνατό), εντούτοις δεν είναι γνωστό πού μπήκε η «κόκκινη γραμμή» για το Ιράν, η οποία μπορεί να... μετατοπιστεί το επόμενο δίμηνο. Υπάρχει επίσης και το «αγκάθι» του Ιράκ, το οποίο επέδειξε πιο άκαμπτη στάση από το Ιράν κατά τις διαπραγματεύσεις και επιμένει ότι ο ΟΠΕΚ υπο-εκτιμά την παραγωγή του.

Δεύτερον, ακόμα και εάν η συμφωνία υλοποιηθεί, ίσως να μην αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το χρόνιο πρόβλημα υπερπροσφοράς πετρελαίου.

Ακόμα και στην καλύτερη των περιπτώσεων, η συζήτηση αφορά μια μείωση παραγωγής 2% σε σχέση με τα τρέχοντα, ιστορικά υψηλά επίπεδα παραγωγής του ΟΠΕΚ που δεν αρκεί για να «απορροφήσει» το πλεόνασμα πετρελαίου στην αγορά, με δεδομένο ότι και η ζήτηση δεν αυξήθηκε όσο αναμενόταν. Οπως εκτιμά η Παγκόσμια Υπηρεσία Ενέργειας, θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος για να ευθυγραμμιστεί η παραγωγή πετρελαίου με τη ζήτηση.

Τρίτον, το ιστορικό συμμόρφωσης των μελών του ΟΠΕΚ στις ποσοστώσεις παραγωγής που θέτει το καρτέλ δεν είναι ενθαρρυντικό.

Ιδίως σε περιόδους αύξησης της ζήτησης, τα μέλη του καρτέλ μπαίνουν στον πειρασμό να υπερβούν τα «πλαφόν» παραγωγής και οι μηχανισμοί επιβολής των συμφωνηθέντων ποσοστώσεων δεν είναι αποτελεσματικοί. Βεβαίως, πολλοί αντιτάσσουν ότι η ζήτηση και οι τιμές είναι αρκούντως χαμηλές και τα αποθέματα πετρελαίου αρκούντως υψηλά ώστε να έχουν ισχυρό κίνητρο συμμόρφωσης οι παραγωγοί μαύρου χρυσού. Ερωτηματικό παραμένει επίσης εάν θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του ΟΠΕΚ οι παραγωγοί εκτός καρτέλ όπως η Ρωσία.

Τέταρτον, ίσως ο ΟΠΕΚ λογαριάζει... χωρίς τον ξενοδόχο, δηλαδή τους παραγωγούς shale των ΗΠΑ.

Μια συμφωνία μείωσης της παραγωγής πετρελαίου μεταξύ των παραγωγών χαμηλού κόστους ίσως αποδειχθεί αντιπαραγωγική, εάν η προσδοκώμενη αύξηση των τιμών επανεκκινήσει τα «πηγάδια» εξόρυξης πετρελαίου από σχιστολιθικά κοιτάσματα (shale) των ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αμερικανός υπουργός Πετρελαίου Εϊμος Χοχστάιν υποστήριξε σε συνέντευξή του ότι η συμφωνία στου Αλγέρι είτε θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής shale των ΗΠΑ πιέζοντας εκ νέου πτωτικά τις τιμές του πετρελαίου, είτε θα επιτρέψει στους Αμερικανούς παραγωγούς να αυξήσουν τα μερίδιά αγοράς τους, που είναι μάλλον το τελευταίο που επιθυμούν οι Σαουδάραβες.

Οπως όμως παρατηρεί ο βετεράνος αναλυτής εμπορευμάτων της Citigroup Εντ Μορς, «Οσοι πιστεύουν οτι η συμφωνία συνιστά επιστροφή στις παλιές καλές ημέρες του ΟΠΕΚ πρέπει να λάβουν σοβαρότερα υπόψη τους τις νέες συνθήκες ενός κόσμου με πετρέλαιο shale και βραδύτερους ρυθμούς αύξησης της ζήτησης...».

(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ")