Tου Aντώνη Kαρκαγιάννη
Αυτές τις μέρες θυμάμαι συχνά τον μακαρίτη, τον Παναγιώτη Κονδύλη, που στη «Θεωρία του Πολέμου», έγραψε πόσο υποκριτικό είναι, σε συνθήκες πολέμου, το ενδιαφέρον μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τα «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» ή για τις «ανθρωπιστικές καταστροφές», κατά την επίκαιρη ορολογία. Όταν υπάρχουν οι αιτίες και ξεσπάσει ο πόλεμος, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και οι ανθρωπιστικές καταστροφές αποτελούν μοιραίο επακόλουθο και το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον συνήθως στολίζει το στεφάνι του νικητή!
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στήθηκε από τους νικητές συμμάχους το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης, καινοφανές στα δικαστικά χρονικά μόρφωμα, το οποίο καταδίκασε σε θάνατο μερικούς από τους ηγέτες του ναζιστικού καθεστώτος της Γερμανίας για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Όχι γιατί δεν τα διέπραξαν και δεν ήσαν φρικτά και αποτρόπαια. Αλλά ανάλογα διέπραξαν από την ανάγκη ή τον φανατισμό του πολέμου και οι νικητές σύμμαχοι, όπως είναι ο βομβαρδισμός της Δρέσδης, η σφαγή στο δάσος του Κατίν από τους Σοβιετικούς και αργότερα οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Για τα εγκλήματα αυτά δεν τιμωρήθηκε κανένας, παρ’ όλο ότι κύριο στόχο (και θύμα!) είχαν τον άμαχο και απόλεμο πληθυσμό.
Το ίδιο συνέβη και αργότερα, στις μέρες μας, με τους πολέμους για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας που ήταν ο σχεδόν ομολογημένος σκοπός της Δύσης και της διπλωματίας της. Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και βάρβαρες πράξεις εθνοκάθαρσης διαπράχθηκαν από όλους. Οι αμερικανικοί ή νατοϊκοί βομβαρδισμοί ολοφάνερα δεν είχαν στρατιωτικούς στόχους. Στόχος τους, υπήρξε ο πληθυσμός και σχεδόν το σύνολο των θυμάτων ήταν από τον άμαχο πληθυσμό. Πάλι μετά τον πόλεμο, πάλι οι νικητές έστησαν ως τρόπαιο νίκης το «διεθνές δικαστήριο» με κύριο, αν όχι μοναδικό, σκοπό να δικάσει και να καταδικάσει τον ηττημένο Μιλόσεβιτς. Το ίδιο συνέβη αργότερα και στο Ιράκ...
Αυτές τις μέρες η ηθική και η λογική μας περνάει από μεγάλη δοκιμασία. Οι εικόνες καταστροφής του Λιβάνου κατά εκατοντάδες (αύριο ίσως χιλιάδες) θύματα, σχεδόν όλα από τον άμαχο πληθυσμό, προσβάλλουν και την ηθική και τη λογική και μας κάνουν να επαναστατούμε. Οι βόμβες των Ισραηλινών και (στο κατά δύναμη) οι ρουκέτες της Χεζμπολάχ ένα και μοναδικό στόχο έχουν και δεν θα μπορούσαν να έχουν άλλον: μόνο άμαχο πληθυσμό και το ηθικό του. Αυτή είναι η λογική του πολέμου και αυτή η αδυσώπητη λογική με κάνει να σκέφτομαι το μακαρίτη Παναγιώτη Κονδύλη και τη «Θεωρία του Πολέμου του»...
Μήπως το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο πόλεμος και είναι καιρός να σκεφθούμε τις αιτίες του πολέμου; Φανερά και έμπρακτα ή έμμεσα και συγκαλυμμένα αμφισβητείται, περίπου επί εξήντα χρόνια, το δικαίωμα στο Ισραήλ να υπάρχει και να λειτουργεί ως κράτος. Το περιεχόμενο και η έκταση της αυτοάμυνάς του ορίζεται από τις ανάγκες του πολέμου και όχι από ηθικές επιταγές. Οι ίδιες ανάγκες το αναγκάζουν να συμμαχεί και με τον διάβολο, να εξοπλίζεται υπέρμετρα, να παίζει τον ρόλο τού χωροφύλακα της περιοχής, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο τα πράγματα, ή να ασκεί την αυτοάμυνά του με επιθετικές ενέργειες.
Το πρόβλημα είναι ο πόλεμος και είναι υποκρισία να μη θέλουμε να δούμε και να σκεφθούμε τις βαθύτερες αιτίες του πολέμου. Να αποσιωπούμε, π.χ. την ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να αφοπλιστεί η παρακρατική και ξενοκίνητη Χεζμπολάχ, μια από τις αιτίες του πολέμου...
(Καθημερινή, 26/7/06)