Του Κ.N.Σταμπολή
Η προσφυγή του συνδικαλιστικού οργάνου της ΔΕΗ, της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, τόσο στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και με εξώδικο στην ίδια την διοίκηση της Επιχείρησης με θέμα τον αποκλεισμό της ΔΕΗ από τους επικείμενους διαγωνισμούς του ΔΕΣΜΗΕ, για την κατασκευή από ανεξάρτητους παραγωγούς (ιδιώτες) τριών μεγάλων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής μέσα στα επόμενα χρόνια, αν και αναμενόμενη, έγινε αφορμή για αρνητικά σχόλια από διεθνείς επιχειρηματικούς κύκλους αλλά και από ξένα συνδικαλιστικά κινήματα. Διότι η κίνηση αυτή της ηγεσίας της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, είναι δυστυχώς ενδεικτική μίας παρωχημένης και αρρωστημένης νοοτροπίας, κατάλοιπο μιας περασμένης εποχής. Θα περίμενε κάποιος ότι η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ θα επεδείκνυε μια πιο υπεύθυνη στάση στο μεγάλο θέμα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Εδώ και χρόνια έχει αλλάξει παγκοσμίως το μοντέλο λειτουργίας της αγοράς για υπηρεσίες κοινής ωφελείας, οι οποίες λειτουργούν πλέον σε ανταγωνιστική βάση, με την συναίνεση και γνώση όλων των συνδικαλιστικών φορέων. Η ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ όμως αρνείται να αποδεχθεί τη νέα αυτή διεθνή πραγματικότητα.
Έτσι με εξώδικό της η ΓΕΝΟΠ - ΔΕΗ υποστηρίζει ότι κακώς η ΔΕΗ, ως εθνική επιχείρηση ηλεκτρισμού, έχει αποκλεισθεί από τους διαγωνισμούς του ΔΕΣΜΗΕ μέσω των οποίων, και βάσει νομοσχεδίου που πέρασε η κυβέρνηση τον περασμένο Νοέμβριο, το οποίο εψήφισε και το ΠΑΣΟΚ (Ν/3426/05), υπάρχει πρόβλεψη για την σταδιακή ένταξη ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας στο εθνικό δίκτυο. Συνολικά, μέσω του ανωτέρου νομοσχεδίου, προβλέπεται η ένταξη τριών νέων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου με φ. αέριο, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 1,200 MW, και με καθαρή απόδοση 900MW, μέσα στην επόμενη πενταετία. Ηδη, ο ΔΕΣΜΗΕ μετά από πολύ μεγάλη καθυστέρηση, και αφού προηγήθηκε εκτενής διάλογος με όλους τους φορείς και παίκτες της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών, προχώρησε στην διακήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για τα τέλη Νοεμβρίου (που τώρα έχει μετατεθεί για τον Φεβρουάριο του 2007) προκειμένου να αναδειχθεί η εταιρεία που θα αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία της πρώτης μονάδος, ώστε αυτή να είναι έτοιμη να λειτουργήσει το καλοκαίρι του 2009. Ως γνωστό το εθνικό διασυνδεδεμένο σύστημα απαιτεί την ένταξη περί των 300MW νέας εγκατεστημένης ισχύος κάθε χρόνο για να μπορεί ν’ ανταποκριθεί στην διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση (περί τα 3,5 – 4,0%) ηλεκτρικού ρεύματος.
Μέσω του διαγωνισμού του ο ΔΕΣΜΗΕ ζητά από τους Ανεξάρτητους Παραγωγούς που θα συμμετάσχουν σ’ αυτόν ν’ αγοράσει Πιστοποιητικά Ισχύος (ΠΙ), έναντι τιμήματος, ώστε να μπορεί να προγραμματίσει και να εξασφαλίσει ηλεκτρική ισχύ για τα επόμενα χρόνια. Ο Ανεξάρτητος Παραγωγός που θα προσφέρει τους καλύτερους όρους θα επιλεχθεί να κατασκευάσει την μονάδα με 100% δική του χρηματοδότηση χωρίς να επιβαρύνει στο ελάχιστο ούτε τον κρατικό ούτε τον προϋπολογισμό της ΔΕΗ. Όταν δε με το καλό λειτουργήσει η μονάδα ο Παραγωγός θα προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια μέσω του συστήματος pool που ήδη λειτουργεί ο ΔΕΣΜΗΕ, (δηλ. την Ημερήσια Αγορά Ηλεκτρισμού) την οποία θα αγοράζει ο Διαχειριστής βάσει της οριακής τιμής του συστήματος. Ο δε ΔΕΣΜΗΕ θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει επιπλέον στους ανεξάρτητους παραγωγούς μία διαφορά (shortfall) σε περίπτωση που οι ετήσιες πωλήσεις της μονάδας δεν καλύπτουν τα χρηματοοικονομικά της έξοδα. Αυτό αποφασίστηκε μετά από ατέρμονες συζητήσεις με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς (όπου συμμετείχε και η ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ) ότι είναι τελικά ο πλέον επωφελής και λιγότερο δαπανηρός τρόπος για το Δημόσιο προκειμένου να διευκολύνει την είσοδο και δραστηριοποίηση των Ανεξάρτητων Παραγωγών στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αφού αποτελεί ουσιώδη και αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση της χώρας μας το άνοιγμα της ενεργειακής αγοράς (ηλεκτρισμός και φυσικό αέριο) στον ανταγωνισμό βάσει Κοινοτικών οδηγιών, τις οποίες σέβονται και αποδέχονται όλα τα κράτη μέλη. Σε άλλες χώρες όπου έχουν ήδη απελευθερωθεί οι αγορές (π.χ. Βρετανία, Ιταλία) χρησιμοποιήθηκαν πολύ πιο επαχθείς τρόποι (π.χ. Power Purchusing Agreements) προκειμένου να διευκολυνθεί η είσοδος των Ανεξάρτητων Παραγωγών.
Εάν η κυβέρνηση επέτρεπε στην ΔΕΗ να λάβει μέρος στον διαγωνισμό του ΔΕΣΜΗΕ, όπως παράλογα απαιτεί η ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, δεν θα είχε νόημα ο ίδιος ο διαγωνισμός. Απλούστατα η ΔΕΗ θα συνέχιζε να λειτουργεί με το σημερινό μοντέλο λειτουργίας της και να κατασκευάζει από μόνη της όλους τους νέους σταθμούς που χρειάζεται το σύστημα - ήδη προγραμματίζεται νέος σταθμός φ. αερίου στο Αλιβέρι 400MW – χωρίς να αφήνει χώρο για την δραστηριοποίηση Ανεξάρτητων Παραγωγών. Η τοποθέτηση της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, με το να επιμένει να συμπεριληφθεί η ΔΕΗ στον διαγωνισμό του ΔΕΣΜΗΕ, θυμίζει λίγο την λογική του τόσο παρεξηγημένου και κατά τ’ άλλα συμπαθούς Νασραντίν Χότζα. Δηλαδή και τα δικά μου δικά μου και τα δικά σου δικά μου. Με άλλα λόγια αφήστε τη ΔΕΗ να συμμετέχει στον διαγωνισμό τον οποίο εννοείται ότι θα κερδίσει (όχι μία αλλά και τις τρεις φορές!) και έτσι θ’ αποκλεισθούν οι “κακοί”, Ανεξάρτητοι Παραγωγοί για να συνεχισθεί έπ’ αόριστον το κρατικό μονοπώλιο στον ηλεκτρισμό και κατ’ επέκταση η μονοκρατορία των συνδικαλιστών της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ με τις πλουσιοπάροχες απολαβές τους.
Με τέτοια λογική και κινήσεις απελπισίας όπως η πρόσφατη προσφυγή στα Κοινοτικά όργανα, η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ δείχνει ότι δεν μπορεί να προσαρμοστεί στην νέα πραγματικότητα της Ευρωπαϊκής αγοράς ή ν’ αποδικοποιήσει τα διεθνή δεδομένα πολύ περισσότερο δε να εκτιμήσει σωστά τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων. Εάν πράγματι εκόπτετο η ΓΕΝΟΠ για το μέλλον της ΔΕΗ θα έπρεπε εδώ και καιρό να συμμετέχει σ’ έναν διαρκή και εποικοδομητικό διάλογο με την διοίκηση της Επιχείρησης με στόχο όχι την παρεμπόδιση του ανοίγματος της αγοράς αλλά την συμμετοχή και επιτυχή λειτουργία της ΔΕΗ στην νέα αγορά και την επέκταση των δραστηριοτήτων της στην Ν.Α. Ευρώπη με στόχο να διατηρήσει το μέγεθος της και ν’ αξιοποιήσει τ’ ανταγωνιστικά προτερήματά της. Τόσο η εξασφάλιση των υπαρχόντων θέσεων εργασίας της ΔΕΗ (27.000) και ενδεχομένως της δημιουργίας νέων καθώς και η βελτίωση των αποδοχών των εργαζομένων θα εξαρτηθεί τελικά από την δυνατότητα της ΔΕΗ να επιβιώσει σ’ ένα διεθνές λίαν ανταγωνιστικό περιβάλλον και ν’ αναπτυχθεί με βάσει τις νέες τεχνολογίες και πρακτικές, οι οποίες όμως ως γνωστό στοχεύουν στην μείωση του ανθρώπινου δυναμικού. Αντί λοιπόν να χάνει το χρόνο της με αναχρονιστικού τύπου μεθοδεύσεις καλό θα ήτο η ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ ν’ αφιερώσει περισσότερο χρόνο και ενέργεια στο να μελετήσει τις νέες συνθήκες αγοράς ηλεκτρισμού στα άλλα Ευρωπαϊκά κράτη, στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Η εμμονή της στην διατήρηση πάση θυσία του κρατικού μονοπωλίου της ΔΕΗ δεν εξυπηρετεί τελικά τα πραγματικά και μακροπρόθεσμα συμφέροντα των εργαζομένων που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί.