«Βρισκόμαστε πραγματικά ανάμεσα στη Σκύλλα και στη Χάρυβδη», δήλωσε ο Γιώργος Στασινός, περιγράφοντας τη δραματική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κλάδος των μηχανικών σήμερα.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) εξηγεί ότι αιτία είναι κυρίως οι παράλογα υψηλές ασφαλιστικές εισφορές και φορολογικές υποχρεώσεις, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι με αυτό τον τρόπο τους οδηγεί στην ανεργία ή τη μετανάστευση στο εξωτερικό.
Ο κ. Στασινός σημείωσε ότι η υπάρχει συχνή και καλή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για όσα πρέπει να γίνου στη χώρα, σε αντίθεση με τους εκπροσώπους της τρόικα με τους οποίους, όπως είπε, δεν υπάρχει συνεργασία.
Μάλιστα, αναρωτήθηκε για ποιο λόγο συνεχίζουν να επιμένουν σε μια αποτυχημένη συνταγή ενώ «η ίδια η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι με μικρότερες επιβαρύνσεις πληρώνουν περισσότεροι και τα έσοδα είναι περισσότερα». «Εκτός και αν μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών υπάρχει μια συνεννόηση που δεν γνωρίζουμε», πρόσθεσε.
Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη συμμετοχής των νέων στα συνδικαλιστικά και πολιτικά όργανα καθώς όπως χαρακτηριστικά είπε, «χρειάζεται μεγαλύτερη ηλιακή ισορροπία σε κάθε τομέα της ελληνικής κοινωνίας. Και σήμερα αυτό είναι ίσως το μόνο που ζητούν οι νέοι: ευκαιρίες για να δείξουν την αξία τους».
Ο κ. Στασινός μίλησε στο Διευθυντή της EurActiv.gr, Νίκο Λαμπρόπουλο, και τη δημοσιογράφο, Άρια Κούτρα.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
Τι συμβαίνει τελικά με τον κλάδο μηχανικών και τις επιβαρύνσεις τους σε επίπεδο ασφαλιστικών εισφορών; Τι σημαίνει το νέο καθεστώς για έναν νέο μηχανικό που ξεκινά ή ξεκίνησε πριν από λίγα χρόνια την καριέρα του στην Ελλάδα;
Θα σας δώσω κατ’αρχήν τα στοιχεία, για να καταλάβετε την τραγική κατάσταση των μηχανικών σήμερα:
- Καθιερώθηκαν υπερβολικές ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες αθροιστικά με τις φορολογικές υποχρεώσεις ξεκινούν από το 88.50% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος και ξεπερνούν σε κάποιες περιπτώσεις το 100%.
- Ο νόμος του 4ου Μνημονίου οδηγεί σε εισφορές ύψους 61% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος.
- Ήδη, πάνω από το 80% των ελευθέρων επαγγελματιών δεν έχουν ασφαλιστική ενημερότητα, διότι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν.
- Περίπου 6000 μηχανικοί διαγράφονται το χρόνο από το ΤΕΕ.
Νομίζω ότι με αυτά και μόνο τα στοιχεία, ο καθένας μπορεί να καταλάβει σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι μηχανικοί σήμερα. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το δημευτικό πλαίσιο είναι τουλάχιστον απάνθρωπο. Το κράτος θέλει να παίρνει κάθε χρόνο όλα όσα βγάζει ένας μηχανικός, ένας επιστήμονας, ένας ελεύθερος επαγγελματίας. Πραγματικά είναι σαν να θέλουν να μας εξαφανίσουν.
Όσον αφορά τους νέους μηχανικούς, ένα έχω να πω: υποτίθεται ότι η κυβέρνηση με το νόμο Κατρούγκαλου ήθελε να προστατέψει αυτούς που έχουν χαμηλό εισόδημα. Τώρα που νομοθέτησε ασφαλιστικές εισφορές 61% του εισοδήματος, ποιους ακριβώς νομίζει ότι πλήττει; Δηλαδή αν δεν προστάτευε τους νέους και τα μικρά εισοδήματα τι θα επιδίωκε; Να δημεύσει μαζί με τα χρήματά τους και τους ίδιους;
Ανάλογη δεν ήταν όμως η κατάσταση και στο παρελθόν;
Όχι, δεν ήταν. Ξέρετε, κύριε Λαμπρόπουλε, οι μηχανικοί είχαμε ένα βιώσιμο και υγιές ταμείο, το ΤΣΜΕΔΕ. Ίσως το μοναδικό. Πληρώναμε από την τσέπη μας εισφορές, υψηλές μεν αλλά λογικές, Με γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, αλλά υγιές. Και το χρηματοδοτούσαμε μόνοι μας, δεν είχαμε πάρει ούτε ένα ευρώ από το κράτος για ασφάλιση. Παρά το ότι το σύστημα ασφάλισης προέβλεπε τριμερή χρηματοδότηση. Και το ταμείο ήταν πλεονασματικό. Και αποδείξαμε με αναλογιστική μελέτη ότι ήταν βιώσιμο για τουλάχιστον σαράντα ακόμη χρόνια. Πέρα δηλαδή από τις απαιτήσεις των δανειστών. Αλλά μας τσουβάλιασαν μαζί με όλους τους άλλους στον ΕΦΚΑ.
Αυτό που συνέβη όμως τώρα είναι πραγματικά απίθανο. Όταν με εισφορές 37.95%, από τον αρχικό νόμο Κατρούγκαλου, πάνω από το 80% των ελευθέρων επαγγελματιών μηχανικών ήδη δεν μπορεί να τις καταβάλει, πόσοι πιστεύει η κυβέρνηση ότι θα καταβάλουν εισφορές ύψους 61% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος, που νομοθέτησε με το 4ομνημόνιο;
Τα μέτρα, με αυτές τις ποσοστιαίες ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις, μας οδηγούν, μας εξωθούν σε δύο επιλογές: Ή άνεργοι στην Ελλάδα ή εργαζόμενοι στο εξωτερικό.
Βρισκόμαστε πραγματικά ανάμεσα στη Σκύλλα και στη Χάρυβδη:
από τη μία πλευρά οι περισσότεροι μηχανικοί δεν έχουν δουλειά. Ξέρετε ότι ο κλάδος της οικοδομής έχεις συρρικνωθεί κατά 95% τα τελευταία χρόνια. Το σημαντικότερο πρόβλημα στον κλάδο μας είναι η ανεργία. Και οι μηχανικοί δεν μπορούν καν να χαρακτηριστούν άνεργοι, ακόμη και όταν κλείσουν τα βιβλία τους στην εφορία.
Από την άλλη πλευρά, όσοι έχουν κάποια δουλειά, καλούνται να πληρώσουν εξωπραγματικά χρήματα σε ασφαλιστικές και φορολογικές εισφορές.
Δεν χρειάζεται να είσαι επιστήμονας για να καταλάβεις ότι ο δρόμος που ακολουθεί η κυβέρνηση είναι ένας μονόδρομος συλλογικής αποτυχίας…
Ποια είναι η κατάσταση για τους μηχανικούς στην υπόλοιπη Ευρώπη; Αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα;
Γνωρίζετε πολύ καλά, όπως και οι αναγνώστες της euractiv, ότι στην ΕΕ υπάρχει πανσπερμία ασφαλιστικών και φορολογικών ρυθμίσεων. Σε κάποια κράτη υπάρχει πιο ευνοϊκό καθεστώς, ενώ σε άλλα πιο επιβαρυντικό. Όμως πουθενά δεν συμβαίνει αυτό που νομοθετήθηκε στην Ελλάδα. Και δεν μπαίνω καν στο θέμα των παροχών: τι προσφέρει δηλαδή η κάθε χώρα ανταποδοτικά για αυτές τις εισφορές ή την φορολογία. Μια τέτοια σύγκριση θα ήταν πραγματικά αποκαρδιωτική.
Μπορώ να σας πω όμως ειλικρινά ότι σε όλην την Ευρώπη ο μηχανικός αναγνωρίζεται σαν αυτό που πραγματικά είναι: ένας επιστήμονας που επάνω του στηρίζεται η πραγματική οικονομία και η ανάπτυξη. Και η Ελλάδα, την ώρα που χρειάζεται απελπισμένα μια αναπτυξιακή προοπτική, επιλέγει να διώξει από το επάγγελμα του μηχανικού – και από την χώρα, δυστυχώς – αυτούς που πραγματικά μπορούν να την κάνουν πράξη.
Έχετε μιλήσει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους εκπροσώπους της τρόικας; Πώς σας αντιμετωπίζουν εκείνοι;
Δεν είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εκπρόσωποι των δανειστών το ίδιο πράγμα.
Με τα στελέχη της Επιτροπής έχουμε συχνή και καλή συνεργασία. Κυρίως για όσα πρέπει να γίνουν στη χώρα, για χρηματοδοτικά προγράμματα, για την εμβάθυνση του κοινοτικού κεκτημένου.
Με την τρόϊκά, το κουαρτέτο, τους θεσμούς – γιατί έχουμε και ποικιλία ονομασιών – δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει συνεργασία.
Τους ενημερώνουμε όταν έρχονται μέτρα για τον αντίκτυπό τους με στοιχεία. Σπανίως αντιδρούν αρνητικά, γιατί καταλαβαίνουν ότι τα στοιχεία που παρουσιάζει το ΤΕΕ δεν αντικρούονται. Να σας δώσω ένα παράδειγμα; Το 2015, υπήρξε μία ρύθμιση που μπορούσες να επιλέξεις κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία και να πληρώσεις λιγότερες εισφορές. Οι θεσμοί αντέδρασαν και τελικά καταργήθηκε. Εμείς τους αποδείξαμε με πραγματικά στοιχεία από τα ταμεία του ΤΣΜΕΔΕ ότι με τις μικρότερες εισφορές τα έσοδα αυξήθηκαν! Κατά πολύ: σχεδόν κατά 10 εκατομμύρια ευρώ!
Αναρωτιέμαι, αφού η ίδια η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι με μικρότερες επιβαρύνσεις πληρώνουν περισσότεροι και τα έσοδα είναι περισσότερα, γιατί παραμένουν προσκολλημένοι σε μια συνταγή αποτυχίας; Εκτός και αν μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών υπάρχει μια συνεννόηση που δεν γνωρίζουμε. Πέρα από τις αναγκαίες μεταρρύθμισεις που εμείς τις ζητάμε πιο επιτακτικά από τους θεσμούς, δεν καταλαβαίνω αν ο πραγματικός στόχος των πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθούνται είναι να μας βγάλει πραγματικά από την ύφεση ή να μας κρατήσει για χρόνια μέσα σε αυτή…
Κύριε Στασινέ, ευθύνες βλέπετε στον δικό σας κλάδο για την κατάσταση που έχει φτάσει;
Βεβαίως και έχουμε ευθύνες. Ο καθένας έχει κάποια ευθύνη, στον βαθμό που του αναλογεί. Εμείς όμως, ως ΤΕΕ και ως κλάδος, αλλάξαμε εγκαίρως. Προχωρήσαμε. Και δείχνουμε συνεχώς τον δρόμο για να αλλάξει και η χώρα:
- Με ηλεκτρονικά συστήματα παντού, σε κάθε αδειοδότηση. Τα οποία αναλαμβάνουμε εμείς οι ίδιοι να δημιουργήσουμε. Για να καταπολεμηθεί ουσιαστικά η γραφειοκρατία και η διαφθορά.
- Με αντικειμενικές και σύντομες διαδικασίες σε ολόκληρο το δημόσιο τομέα.
- Με θεσμικές παρεμβάσεις που μπορούν να βοηθήσουν ώστε να έρθουν επενδύσεις και να δημιουργηθούν δουλειές.
- Με συνεργασίες, με υπέρβαση διαχωριστικών γραμμών και παθογενειών του παρελθόντος
- Με έμφαση στην καινοτομία, στην έρευνα, στην επιστήμη, στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας
Μακάρι και η κυβέρνηση και τα κόμματα να κινούνταν όλα σε αυτόν τον δρόμο. Ξέρετε, πολλοί κατηγορούν το ΤΕΕ και τους μηχανικούς για διάφορα πράγματα. Υπάρχει όμως μια αλήθεια που κανείς δεν αμφισβητεί: όσες φορές γονάτισε αυτή η χώρα, οι μηχανικοί κλήθηκαν να δουλέψουν για να ορθοποδήσει ξανά. Ιστορικά, εμείς καθαρίσαμε τα χαλάσματα της χώρας και οικοδομήσαμε το μέλλον. Και αυτή τη φορά, το ίδιο έχουμε σκοπό να κάνουμε.
Είστε ο νεότερος πρόεδρος του ΤΕΕ και διατελέσατε και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας. Πώς βλέπετε τη συμμετοχή των νέων στα συνδικαλιστικά και πολιτικά όργανα; Ακόμα και αν κάποιοι έχουν διάθεση, υπάρχει χρόνος σε ένα τόσο πιεστικό πλέον επαγγελματικό περιβάλλον;
Η αλήθεια είναι ότι ασχολούμαι με τα κοινά από το πανεπιστήμιο. Και πάντα δούλευα ταυτόχρονα. Οπότε ναι, νομίζω ότι μπορεί ο καθένας. Και όποιος θέλει, βρίσκει τον χρόνο.
Πέρα όμως από το αν μπορεί, το ζήτημα είναι ότι πρέπει. Όσο λιγότεροι νέοι ασχολούνται, τόσο περισσότεροι από τις παλαιότερες γενιές έχουν περισσότερο χώρο. Εγώ όμως είμαι υπέρμαχος της ισορροπίας.
Και η συμμετοχή των νέων παράγει αποτελέσματα, κύριε Λαμπρόπουλε. Στο ΤΕΕ, για παράδειγμα, δεν είμαι μόνο εγώ που εκλέχθηκα σχετικά νέος στη θέση του Προέδρου. Σε όλα τα όργανα διοίκησης, υπάρχουν πλέον πολλοί νέοι. Από κάθε παράταξη. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει συναίσθηση στις νεότερες ηλικίες ότι χρειάζονται αλλαγές σε πρόσωπα και νοοτροπίες. Μπορεί να είναι δύσκολο, με τις απαιτήσεις που υπάρχουν στην καθημερινότητα. Όμως έχουμε το πλεονέκτημα ότι οι νεότεροι αποτελούμε την πιο μορφωμένη γενιά στην ιστορία του τόπου. Έχουμε, λοιπόν αντικειμενικά τις δυνατότητες. Θέληση, οργάνωση και δουλειά χρειάζεται. Μόνο έτσι παράγονται αποτελέσματα. Και στην εργασία, και στην επιχειρηματικότητα και στην πολιτική.
Ελπίζω το παράδειγμα που ζούμε στο ΤΕΕ, με την ανανέωση των οργάνων, να επεκταθεί και αλλού στην κοινωνία. Ξέρετε, ίσως δεν το γνωρίζουν πολλοί, αλλά η παρούσα Βουλή έχει από τους μεγαλύτερους μέσους όρους ηλικίας στη μεταπολίτευση. Δεν θέλω να παρεξηγηθώ ότι απορρίπτω τους μεγαλύτερους, αλλά ειλικρινά χρειάζεται μεγαλύτερη ηλιακή ισορροπία σε κάθε τομέα της ελληνικής κοινωνίας. Και σήμερα αυτό είναι ίσως το μόνο που ζητούν οι νέοι: ευκαιρίες για να δείξουν την αξία τους.
Με ολοένα και περισσότερους νέους να στρέφουν το ενδιαφέρον τους στο εξωτερικό, θα λέγατε σε ένα νέο μηχανικό για να παραμείνει στην Ελλάδα;
Ειλικρινά σας λέω ότι δεν έχω καμία πρόθεση να «δασκαλέψω» ή να «συμβουλεύσω» τους νέους συναδέλφους μου. Προτιμώ να ασκώ τον θεσμικό ρόλο του Προέδρου του ΤΕΕ και να συμβουλεύω την κυβέρνηση. Ζούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά και ένας ικανός επιστήμονας θα επιλέξει να δουλέψει εκεί που έχει τη μεγαλύτερη ωφέλεια, όπως ο ίδιος την ορίζει. Θα επιδιώξει να έχει τις καλύτερες απολαβές, τις περισσότερες ευκαιρίες, το καλύτερο περιβάλλον, τις επαγγελματικές αλλά και τις προσωπικές σχέσεις που επιθυμεί. Κάθε νέος επιστήμονας και σίγουρα οι νέοι μηχανικοί αυτό που θέλουν είναι να δουλέψουν, να κοπιάσουν, να ανταμοιφθούν, να δημιουργήσουν και να προκόψουν. Το κύριο ζητούμενο είναι να καταφέρει η χώρα να τα παρέχει όλα αυτά τους νέους επιστήμονες. Ή έστω, όσα περισσότερα μπορεί.
Και οι μηχανικοί έχουμε ένα κακό ελάττωμα: έχουμε αναλυτική σκέψη και τετράγωνη λογική, υπολογίζουμε με αριθμούς και βασιζόμαστε σε δεδομένα. Οι αποφάσεις είναι κατά κανόνα ορθολογικές.
Θα μπορούσα λοιπόν να μιλήσω σε ένα μηχανικό για συναισθήματα, αναφέροντας τους φίλους και την οικογένεια, ή ακόμα να επικαλεστώ τον πατριωτισμό του καθενός και την ανάγκη για αλλαγή που μπορούμε όλοι μαζί να φέρουμε. Όμως είμαι σίγουρος ότι όλα αυτά τα έχει σκεφθεί από μόνος του. Δουλειά μου είναι να προσπαθήσω να υπάρξει η πραγματικότητα εκείνη στη χώρα που θα κρατήσει τον κάθε συνάδελφο εδώ, που θα βοηθήσει να χτίσουμε μαζί μια καλύτερη Ελλάδα αύριο.