Η Ελλάδα μπορεί να γίνει η ενεργειακή πύλη για όλη την
Ευρώπη υποστηρίζει σε άρθρο της υπό αυτόν τον τίτλο η ιδρύτρια και Διευθύνων
Σύμβουλος του γερμανικού ενεργειακού ομίλου και καθηγήτρια αμερικανικής
εξωτερικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Potsdam, κ. Mαργαρίτα Μαθιοπούλου.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη διεθνή έκδοση της οικονομικής
εφημερίδας Handelsblatt και φέροντας τον υπότιτλο
«Στον ελληνικό τομέα φυσικού αερίου και πετρελαίου κατευθύνονται οι
έξυπνες επενδύσεις, χάρη στα σχέδια για κατασκευή αγωγών και πλατφορμών, καθώς
και τον εντοπισμό υδρογονανθράκων που είναι κρυμμένοι κάτω από τη Μεσόγειο».
«Πολλοί λίγοι Γερμανοί επιχειρηματίες βλέπουν την Ελλάδα -
και κυρίως τον τομέα της ενέργειας της χώρας- ως επενδυτική ευκαιρία. Άλλοι
είναι πιο διορατικοί από τους Γερμανούς» σημειώνει η Μαργαριτα Μαθιοπούλου που,
όπως λέει, επισκέφθηκε πρόσφατα την Κίνα στο πλαίσιο του Φόρουμ Εξωτερικής
Πολιτικής στο Πεκίνο και αντιλήφθηκε τον κρίσιμο ρόλο της Ελλάδας στην κινεζική
στρατηγική και εξωτερική πολιτική: Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της
κινεζικής πρωτοβουλίας
«Μία ζώνη-ένας δρόμος»,
του σχεδίου δηλαδή για ένα σύγχρονο Δρόμο του Μεταξιού, που θα συνδέσει την
Ασία με την Ευρώπη.
Οι Κινέζοι έχουν διαλέξει την Ελλάδα και συγκεκριμένα το
Λιμάνι του Πειραιά ως τον κόμβο για τη Δυτική Ευρώπη. Ήδη το 2015, ο Έλληνας
Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης
που μίλησε για τη σημασία του Δρόμου του Μεταξιού για τον υπόλοιπο κόσμο.
Οι Έλληνες, από την πλευρά τους, δέχονται με ευγνωμοσύνη την
κινεζική επένδυση, νιώθοντας περιφρονημένοι από τη Γερμανία κατά τη διάρκεια
της κρίσης.
Η Ελλάδα αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό και
γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Τώρα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία να γίνει
ενεργειακός κόμβος. Εάν το πράξει, θα μπορέσει να εξελιχθεί στην πύλη για το
φυσικό αέριο σε όλη την Ευρώπη από τρεις πηγές:
α) την κεντρική Ασία και την Τουρκία,
β) την Αν. Μεσόγειο και
γ)
από το δικό της πυθμένα, που κρύβει μεγάλα αποθέματα υδρογονανθράκων. Εάν η
Ελλάδα αδράξει αυτή την ευκαιρία, θα μπορέσει να βρει ένα μοντέλο ανάπτυξης της
οικονομίας της και ευημερίας για τους πολίτες της.
Οι λόγοι που η Ελλάδα κρατά τόσα πολλά γεωπολιτικά κλειδιά
είναι οι ακόλουθοι: Οι ΗΠΑ βλέπουν ως ζωτικό το ρόλο της Ελλάδας για την
προμήθεια ενέργειας στη Δύση και τον περιορισμό της Ρωσίας στην περιοχή. Η
Ρωσία δεν έχει αφήσει αμφιβολίες ότι θέλει να έχει ρόλο μεγάλης δύναμης στην
περιοχή. Έχει αγοράσει μέρος των κοιτασμάτων Zohr κοντά στα παράλια της
Αιγύπτου και πετρελαϊκά κοιτάσματα στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Η Ρωσία επίσης
διαθέτει υποβρύχια που περιπολούν στην Αν. Μεσόγειο. Έχει έρθει μάλιστα σε
συμφωνία με την Τουρκία, η οποία επίσης θέλει να κυριαρχήσει στην ροή των
υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη.
Αλλά εάν η Ελλάδα θέλει να γίνει η πύλη μεταφοράς φυσικού
αερίου στην Ευρώπη, πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να ολοκληρώσει το κομμάτι του
Νότιου Διαδρόμου, μια πρωτοβουλία της Κομισιόν να φέρει φυσικό αέριο από τη
Μέση Ανατολή στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από τη Ρωσία. Το ελληνικό τμήμα του αγωγού
ονομάζεται TAP. Ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα κατά μήκος της βόρειας
Ελλάδας, περνά από την Αλβανία και την Αδριατική θάλασσα στην Ιταλία. Η πρόοδος
του έργου φαίνεται καλή. Η κατασκευή έχει ολοκληρωθεί λίγο περισσότερο από το
ήμισυ και θα μπορούσε να ξεκινήσει η ροή φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν
στην Ευρώπη μέχρι το 2020.
Ο αγωγός TAP, εκτός από τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την
Ιταλία, θα προμηθεύσει με άλλο παρακλάδι του τις βαλκανικές χώρες προς τα
βόρεια, οι οποίες σήμερα εξαρτώνται από τη Ρωσία. Μετά από κάποιες
καθυστερήσεις οι εργασίες συνεχίζονται για ένα τέτοιο παρακλάδι του αγωγού προς
τη Βουλγαρία, ενώ ένας δεύτερος τέτοιος αγωγός σχεδιάζεται για τη «Μακεδονία»
(sic).
Ένα ακόμα βήμα για να γίνει η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος
είναι η πλωτή μονάδα αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στη βόρεια
Ελλάδα. Ρόλος του σταθμού αυτού είναι η υποδοχή πλοίων με υγροποιημένο φυσικό
αέριο (θα μπορεί να είναι ακόμα και σχιστολιθικό αέριο από την Αμερική) και η
μεταφορά του αερίου στα Βαλκάνια. Δύο αμερικανικές εταιρείες σχιστολιθικού
αερίου, η Cheniere και η Tellurian έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον. Εξάλλου, η
πλωτή μονάδα αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου θα αποτελέσει ένα ακόμα
μέτρο περιορισμού της ρωσικής επιρροής στον τομέα της ενέργειας. Θα μπορέσει
ακόμα να λειτουργήσει ανασταλτικά και έναντι της τουρκικής προσπάθειας να
μονοπωλήσει τους διαδρόμους μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατολή προς τη
Δύση.
Αυτό που κάνει τις προοπτικές της Ελλάδας ακόμα πιο
συναρπαστικές είναι η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο –στα ύδατα
μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ και Κύπρου. Η έρευνα συνεχίζεται για περισσότερο φυσικό
αέριο κοντά στην Κρήτη. Υπάρχουν ελπίδες ότι η Ελλάδα μπορεί μια μέρα να γίνει
μια «νέα Νορβηγία». Η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ και η Ιταλία συνεργάζονται
υπό την αιγίδα της Κομισιόν για να μεταφέρουν το μεσογειακό φυσικό αέριο στην
Ευρώπη.
Για τριάντα χρόνια πριν από την κρίση, η Ελλάδα έχασε πολλές
ευκαιρίες στον ενεργειακό τομέα. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν – χάρη στην παρούσα
κυβέρνηση. Έργα έρευνας στο Ιόνιο Πέλαγος και κοντά στην Κρήτη έχουν λάβει
έγκριση και οι εταιρείες Total, ExxonMobil και Eni κάνουν επενδύσεις.
Η Ελλάδα πρέπει να αφιερώσει όλες τις δυνάμεις της για να
ολοκληρώσει όλους τους αγωγούς μέχρι το 2020.
Η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει ενώ η Γερμανία, δεν
αντιλήφθηκε αυτήν την τεράστια επενδυτική δυναμική κατά τη διάρκεια της κρίσης
στην ευρωζώνη, όταν –όπως το βλέπουν οι Έλληνες- τιμώρησε την Ελλάδα. Σήμερα,
οι έξυπνες επενδύσεις δεν φεύγουν από την Ελλάδα, αλλά κατευθύνονται προς αυτή.