Δέκα μόλις χρόνια έχουν περάσει από τη συμφωνία – σταθμό για
την επέκταση των ελληνικών τραπεζών και επιχειρήσεων στην νοτιοανατολική
Ευρώπη. Άνοιξη του 2006 ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας ανακοινώνει την εξαγορά
της Finansbank, μια από τις τότε ταχύτερα αναπτυσσόμενες τράπεζες στην Τουρκία.
Η συμφωνία αυτή δεν ήταν απλώς το μεγαλύτερο deal ελληνικού ομίλου στη
γειτονική χώρα αλλά σημειολογικά αποτελούσε την κορωνίδα της ελληνικής
οικονομικής "απόβασης” στα Βαλκάνια και την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή
της ΝΑ Ευρώπης,.
Αξιοποιώντας τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας, δυναμική
που όπως ξεκάθαρα αποδείχθηκε μετέπειτα, δεν στηρίχθηκε σε στέρεες βάσεις, το
σύνολο σχεδόν της μεγάλων εγχώριων τραπεζών και επιχειρήσεων, διεύρυνε την
παρουσία του στις γειτονικές – και όχι μόνον – αγορές, μέσω σειράς εξαγορών και
επεκτατικών κινήσεων. Ακόμη και στην Τουρκία, μια αγορά με αντικειμενικές
δυσκολίες για ελληνικούς ομίλους, η παρουσία της Εθνικής Τράπεζας αποτέλεσε
έναν ισχυρό κρίκο σε μια αλυσίδα επενδυτικών κινήσεων που περιελάμβανε ονόματα
όπως η Intralot, ο Τιτάνας, η MIG, Sarantis, o Νηρέας, η Σελόντα, η S&B,
αλλά και η Alpha Bank και Eurobank που είχαν εξαγοράσει την Alternatifbank και
την TekfenBank αντίστοιχα.
Στο διάστημα που μεσολάβησε, η ελληνική επιχειρηματική
παρουσία, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, συρρικνώθηκε, αν και συνεχίζουν
να δραστηριοποιούνται στη γείτονα όμιλοι όπως ο Τιτάνας και η Intralot. Η
πώληση πέρυσι της Finansbank σηματοδότησε το κλείσιμο του κύκλου επέκτασης στην
Τουρκία, ενός κύκλου που λίγα χρόνια νωρίτερα άνοιξε για τους τουρκικούς
ομίλους που πλέον έχουν διευρύνει την παρουσία τους στην Ελλάδα.
Αιχμή ο τουρισμός
Ο κλάδος του τουρισμού και της αναψυχής αποτελεί κατ' εξοχήν
πεδίο δραστηριοποίησης μεγάλων τουρκικών ομίλων, μεταξύ των οποίων ο όμιλος Koc
και το Dogus Group. Ξενοδοχεία, μαρίνες, ανάπτυξη ακινήτων – real estate αλλά
και υπηρεσίες που σχετίζονται με αυτούς τους κλάδους βρίσκονται ψηλά στη λίστα
των Τούρκων επενδυτών. Το Αιγαίο έχει φέρει κοντά ελληνικούς και τουρκικούς
ομίλους οι οποίοι έχουν συμπράξει για την διεκδίκηση και απόκτηση εμβληματικών
assets του εγχώριου τουρισμού.
Μια από τις πρώτες κινήσεις, πίσω στο 2012, αφορούσε τη
συνεργασία του ομίλου Koc με τη FF Group της οικογένειας Κουτσολιούτσου (μέσω
των Setur και ΚΑΕ) για την ανάληψη διαχείρισης της μαρίνας Μυτιλήνης, για 40
έτη. Η Setur που κατέχει ηγετική θέση στη διαχείριση μαρίνων στα παράλια της
Τουρκίας, είχε ενδιαφερθεί και για άλλες μαρίνες στο πλαίσιο του προγράμματος
αποκρατικοποιήσεων.
Την ίδια χρονιά ακολούθησε η συμφωνία της Lamda Development
και της εταιρείας D-Marine Investments Holding B.V. του ομίλου Dogus, μέσω της
οποίας οι δύο εταιρείες συμφώνησαν στην υλοποίηση στρατηγικής συμμαχίας μέσω
της δημιουργίας κοινής εταιρείας όπου θα κατέχουν η καθεμία 50% η οποία
καταρχήν θα επενδύσει σε τουριστικές μαρίνες. Σε αυτό το πλαίσιο η Lamda
εισέφερε στη κοινή εταιρεία τις μετοχές που κατείχε στη Flisvos Marina Holding
SA και η Dogus συμμετείχε σε ΑΜΚ καταβάλλοντας το ισόποσο σε μετρητά. Σήμερα η
D-Marine έχει αναλάβει επίσης τη διαχείριση της μαρίνας σε Πειραιά (Ζέας),
Κέρκυρα (Γουβιών) και Λευκάδα, έχοντας αποκτήσει τον έλεγχο της "MedMarinas"
από την Κυριακούλης.
Ο όμιλος Dogus, επικεφαλής του οποίου είναι ο Φερίτ Σαχένκ,
αποτελεί ένα τεράστιο επιχειρηματικό μέγεθος που δραστηριοποιείται σε 30 χώρες,
με περισσότερες από 330 θυγατρικές επιχειρήσεις και πάνω από 55.000
εργαζομένους.
Δραστηριοποιείται σε μια ευρεία κλίμακα επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων η οποία συμπεριλαμβάνει τους τομείς τουρισμού και υπηρεσιών και
ανάπτυξης ακινήτων, παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, αυτοκινήτων,
κατασκευών, ΜΜΕ, και ενέργειας. O τουριστικός βραχίονας του ομίλου, Dogus
Tourism Group, έχει παρουσία στον ξενοδοχειακό τομέα (D-Hotels and Resorts),
του θαλάσσιου τουρισμού - μαρίνων (D-Marin) και MICE (Antur). H D-Hotels and
Resorts κατέχει (εξ ολοκλήρου ή μέσω συνεργασιών) και διαχειρίζεται πολυτελή ξενοδοχεία,
εστιατόρια, beach και yacht clubs στην Τουρκία, Κροατία, Ιταλία, Ισπανία, ΗΠΑ
και Καραϊβική, μεταξύ άλλων.
Ο τουρκικός όμιλος στο χαρτοφυλάκιο του ομίλου περνούν και
τα project του Αστέρα Βουλιαγμένης και του Hilton. Στον Αστέρα η Dogus συμμετέχει
με μειοψηφικό ποσοστό στο σχήμα Jermyn Street, με επικεφαλής τα Kuwait
Investment Fund και Abu Dhabi Investment Fund. Παράλληλα, σε συνεργασία με τον
όμιλο Κωνσταντακόπουλου (ΤΕΜΕΣ) αποκτήθηκε το ξενοδοχείο Hilton Athens, στο
οποίο θα πραγματοποιηθεί ριζική ανακαίνιση.
Μεσολάβησε μια εξαετία για να πραγματοποιήσει τη δεύτερη
επένδυσή του στην Ελλάδα ο όμιλο Koc, κάτι που εξελίχθηκε σε ένα από τα
επιχειρηματικά θρίλερ του 2017. Η διαδικασία πώλησης της Avis Hellas (Olympic)
τελικά ανέδειξε ως αγοραστή την κοινή εταιρεία των "Avis Europe Holdings
Limited” (της μητρικής Avis Bidger Group) και εταιρεία του ομίλου Koc (Otokoc),
με τον οποίο το Avis Budget Group διατηρεί πολυετή συνεργασία σε πολλές χώρες.
Είχε προηγηθεί, μεταξύ των κυριότερων συμφωνιών, η επέκταση
των δραστηριοτήτων της Ziraat Bank στην Ελλάδα (σε Ξάνθη. Κομοτηνή Ρόδος και
Αθήνα), η εξαγορά της βιομηχανίας πλαστικών Artenius Ηellas, με έδρα στο Βόλο,
από τον τουρκικό όμιλο Polisan Holding, εισηγμένο στο χρηματιστήριο της
Κωνσταντινούπολης και η εξαγορά της Click Delivery από τον όμιλο Yemeksepeti.
Οι επικείμενες παραχωρήσεις της μαρίνας Αλίμου και Χίου,
σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι τα επόμενα project που θα απασχολήσουν
Τούρκους επενδυτές, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για
μεγάλο ξενοδοχειακό συγκρότημα στην Αττική, για το οποίο έχει δοθεί mandate σε
γνωστό οίκο με στόχο την εξεύρεση επενδυτή.
(Πηγή: capital.gr)