Tου Νίκου Βατόπουλου
Γιατί πρέπει πίσω από ένα κόμικ να υπάρχει ιδεολογία; Γιατί πρέπει ο θεατής των «300» να έχει επιχειρήματα για να απολογηθεί επειδή η ταινία του άρεσε; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν οι «300» δεν είχαν θέμα τις Θερμοπύλες αλλά τον πορθμό του Βερίγγειου, ελάχιστα θα γράφονταν στον ελληνικό Τύπο. Αντίθετα όμως και ανεξάρτητα από τον ιστορικό χρόνο και το γεωγραφικό σήμα, οι «300» στη Σπάρτη ή οι «300» στην Αλάσκα θα είχαν εξίσου επιτυχημένη εμπορική επιτυχία. Φαίνεται ότι όσοι βλέπουν εθνικά χρώματα και υπόγειους συμβολισμούς σε μία ταινία ψυχαγωγίας προορισμένη για το πλατύ, διεθνές κοινό, παραμένουν εγκλωβισμένοι σε ένα τρόπο ερμηνείας του κόσμου που δεν αντιστοιχεί σε καμία πραγματικότητα. Προτιμώ να έχω απέναντί μου τη συνωμοσιολογία του Ιράν. Δεν θέλω να είμαι κομμάτι αυτής της τρέλας.
Οι «300» μου άρεσαν γιατί είχαν πλάκα και επιπλέον είχαν χοντροκομμένο ηρωισμό και καθαρά όρια ανάμεσα στο καλό και το κακό. Μου άρεσαν γιατί ήταν παραμύθι πάνω σε μία ανώδυνη συνταγή με βία, σεξ και ωμότητα που απλώς γαργαλούσε τις αισθήσεις. Αν θεωρήσει κανείς βίαιη ταινία τους «300», ας ξαναδεί καλύτερα τη σχέση του με το ίδιο το σώμα. Οι «300» ξύπνησαν μέσα μου καλά χωνεμένες εικόνες από παιδικά κόμικς και από πολεμικές τοιχογραφίες που έφτιαχνε το μυαλό μου όταν ζούσα την προσωπική μου ποπ κουλτούρα την εποχή των «Κλασικών Εικονογραφημένων». Δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να ξιφουλκήσει κανείς υπέρ μίας ταινίας όπως αυτή αν δεν ένιωθε ότι σε αυτή τη χώρα απειλείται από τη μανία όσων θέλουν να βλέπουν με ιδεολογικούς φακούς οτιδήποτε μπαίνει στη mainstream κουλτούρα.
Με ενδιαφέρει να σκεφτώ γιατί οι Θερμοπύλες και ο Λεωνίδας «κατάφεραν» και μπήκαν στη διεθνή ποπ κουλτούρα - αλλά ώς εκεί. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Σπάρτη προσφέρεται. Αλλά πέρα από το μιλιταριστικό πνεύμα, περισσότερη βαρύτητα πρέπει να είχε η κουλτούρα του σώματος, που ναι, μεν προσφέρεται για ιδεολογικές αναλύσεις αλλά αυτό αφορά τον κάθε αναλυτή και όχι το τελικό προϊόν.
Κατά τη γνώμη μου, οι «300» μας υπενθύμισαν την υψηλή αξία ένα πολύ σημαντικού κλάδου δημιουργίας, όπως είναι η λογική και η αισθητική της ψηφιακής εικόνας. Ολόκληρη η κουλτούρα των βίντεο γκέιμς και των ψηφιακών κόμικς μπορούν να γεννήσουν εικόνες μεγάλης ομορφιάς. Στην Ελλάδα για κάποιον λόγο που δεν κατανοώ θεωρούμε αυτή τη δημιουργία υποδεέστερη. Από πίσω τους όμως έχουν τεράστια επένδυση πνευματικού μόχθου και ευφυΐας. Αν δεν αρέσει αυτή η αισθητική σε όλους, αυτό δεν μειώνει την αξία της. Το αντίθετο. Και όλη αυτή η αντιπαράθεση Ανατολής - Δύσης (με την Ελλάδα επιτέλους να εκπροσωπεί τη Δύση!) που θύμωσε το πουριτανικό Ιράν και τους ευαίσθητους δημοκράτες, έδωσε ορισμένες από τις πιο πυκνές αλληγορίες με στοιχεία λαϊκής φαντασίας. Πόσο πιο εύκολη θα ήταν η ζωή μας χωρίς δράματα και φανταστικούς εχθρούς σε αυτόν τον τόπο όπου επιβραβεύεται ως ευαισθησία η προσκόλληση στα λείψανα μιας νεκρής συνθηματολογίας.
(Καθημερινή, 17/3/07)