Οι συνολικές επενδύσεις στην ενέργεια ανήλθαν σε 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2017, σημειώνοντας κάμψη της τάξης του 2%, σε πραγματικούς όρους, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την ίδια ανασκόπηση. Περισσότερα από 750 δισεκατομμύρια δολάρια διοχετεύθηκαν στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ 715 δισεκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν για τον εφοδιασμό σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι κρατικές επενδύσεις αντιπροσωπεύουν ένα αυξανόμενο μερίδιο των παγκόσμιων ενεργειακών επενδύσεων, καθώς οι επιχειρήσεις που ελέγχονται από το δημόσιο, παρέμειναν προσηλωμένες στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τη θερμική ενέργεια, σε σύγκριση με τους ιδιωτικούς ανταγωνιστές τους. Το μερίδιο των παγκόσμιων ενεργειακών επενδύσεων από τις κρατικές επιχειρήσεις αυξήθηκε, την τελευταία πενταετία και διαμορφώθηκε σε ποσοστό άνω του 40%, το 2017.
Την ίδια ώρα, οι εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές διαδραματίζουν έναν ιδιαίτερα αυξανόμενο ρόλο στη διάθεση των ιδιωτικών δαπανών. Συνολικά για τις επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ποσοστό που υπερβαίνει το 95% των επενδύσεων υπάγεται, πλέον, σε ρυθμίσεις, ή συμβάσεις αμοιβών, με τα νέα έργα, που βασίζονται αποκλειστικά στα έσοδα από μεταβλητές τιμές στις ανταγωνιστικές αγορές χονδρικής, να έχουν μειωμένο ρόλο. Οι επενδύσεις στον κρίσιμο τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας συνδέονται, ιδιαίτερα, με την ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική, μέσω της συχνής επιβολής προτύπων ενεργειακής απόδοσης.
Η έκθεση διαπιστώνει, επίσης, ότι ύστερα από αρκετά χρόνια ανάπτυξης, οι συνδυασμένες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και στην ενεργειακή αποδοτικότητα, σε παγκόσμιο επίπεδο, μειώθηκαν κατά 3%, το 2017 και διαφαίνεται κίνδυνος να επιβραδυνθούν περαιτέρω κατά το τρέχον έτος. Για παράδειγμα, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ, που αντιπροσώπευαν τα 2/3 των δαπανών ηλεκτροπαραγωγής, μειώθηκαν κατά 7% το 2017. Οι πρόσφατες μεταβολές στην πολιτική της Κίνας, που αποσκοπούν στην υποστήριξη της ανάπτυξης φωτοβολταϊκών πάρκων, αυξάνουν τον κίνδυνο επιβράδυνσης των επενδύσεων για εφέτος.
Καθώς η Κίνα αντιπροσωπεύει ποσοστό υψηλότερο του 40% των επενδύσεων στα φωτοβολταϊκά συστήματα παραγωγής ενέργειας, παγκοσμίως, οι αλλαγές πολιτικής που εφαρμόζει έχουν επίδραση σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα προηγούμενων εκθέσεων της ΙΕΑ που επισήμαιναν τη ζωτική σημασία των ακολουθούμενων πολιτικών για την προώθηση των επενδύσεων στις ΑΠΕ.
Ενώ ο τομέας της ενεργειακής αποδοτικότητας εμφάνισε ενδείξεις ισχυρότερης επέκτασης το 2017, δεν ήταν αρκετό για να αντισταθμιστεί η κάμψη στις ΑΠΕ. Επιπρόσθετα, η αύξηση της αποδοτικότητας των επενδύσεων ελαττώθηκε πέρυσι, εξαιτίας της επιβράδυνσης των αποφάσεων σε επίπεδο πολιτικής. «Μια παρόμοια μείωση των παγκόσμιων επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας, συνδυαστικά, αποτελεί παράγοντα ανησυχίας», δήλωσε ο Δρ Fatih Birol, εκτελεστικός διευθυντής του IEA. «Αυτό θα μπορούσε να διακυβεύσει την επέκταση της καθαρής ενέργειας που απαιτείται για να επιτευχθούν οι στόχοι για την ενεργειακή ασφάλεια, το κλίμα και τον καθαρό αέρα. Ενώ αναμέναμε από αυτές τις επενδύσεις να καταγράψουν ταχεία άνοδο, διαπιστώνουμε, αντιθέτως, ότι είναι πιθανό να κινούνται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση», τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στις επενδύσεις που αφορούν στον ενεργειακό εφοδιασμό, αυξήθηκαν πέρυσι, για πρώτη φορά από το 2014, καθώς οι δαπάνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο κινήθηκαν σε στενό εύρος διακύμανσης. Εν τω μεταξύ, το κλείσιμο πυρηνικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, υπερέβη το ρυθμό κατασκευής νέων εργοστασίων, καθώς οι επενδύσεις στον τομέα μειώθηκαν, για να φθάσουν στο κατώτατο επίπεδό τους της τελευταίας πενταετίας, το 2017.
Επίσης, το ποσοστό που κατέχουν οι εθνικές πετρελαϊκές εταιρείες, στις συνολικές επενδύσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα προηγούμενα χρόνια, διατηρήθηκε εγγύς επιπέδων ρεκόρ, μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και κατά το τρέχον έτος. Αν και ένα μικρό τμήμα της αγοράς, τα ηλεκτρικά οχήματα αντιπροσωπεύουν, σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των πωλήσεων επιβατικών οχημάτων, παγκοσμίως, χάρη στην παροχή ισχυρών κρατικών κινήτρων για την αγορά τους από τους καταναλωτές. Για τον τομέα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, σχεδόν το 25% της αξίας των πωλήσεων το 2017, σε παγκόσμια κλίμακα, προήλθε από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, που κατανέμουν ολοένα περισσότερα κεφάλαια σε ετήσια βάση, προκειμένου να στηρίξουν τον τομέα.
Οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις για την κατασκευή σταθμών παραγωγής ενέργειας από άνθρακα, τα επόμενα χρόνια, μειώθηκαν για δεύτερο συνεχόμενο έτος, για να υποχωρήσουν στο ένα τρίτο του επιπέδου που βρίσκονταν το 2010. Όμως, παρά τις μειούμενες προσθήκες παραγωγικής ικανότητας και το αυξανόμενο επίπεδο αδρανοποίησης υφιστάμενων εγκαταστάσεων, τα εργοστάσια συμβατικής παραγωγής ενέργειας, όπως είναι, πχ ο άνθρακας, εξακολούθησαν να ευημερούν, το 2017, κυρίως, χάρη στη διαδεδομένη χρήση τους στην Ασία. Μολονότι καταγράφηκε μια στροφή προς τα πιο αποδοτικά εργοστάσια, εν τούτοις, το 60% της λειτουργικής ικανότητάς τους χρησιμοποιεί, σήμερα, αναποτελεσματική «υποκρίσιμη», τεχνολογία.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι προοπτικές της αμερικανικής βιομηχανίας πετρελαιούχου σχιστόλιθου (shale) βελτιώνονται. Στη χρονική περίοδο 2010- 2014, οι εταιρείες δαπάνησαν μέχρι 1,8 δολάρια για κάθε δολάριο που εισέπρατταν. Όμως, η βιομηχανία έχει μειώσει σχεδόν κατά το ήμισυ την τιμή αντιστάθμισης (breakeven price), παρέχοντας μια πιο βιώσιμη βάση για μελλοντική επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Αυτό υποστηρίζει την αύξηση- ρεκόρ που καταγράφει η παραγωγή αμερικανικού ελαφρού αργού πετρελαίου, κατά 1,3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, το τρέχον έτος. «Η βιομηχανία πετρελαιουχικού σχιστόλιθου των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή ύστερα από μια μακρά περίοδο λειτουργίας που εδραζόταν σε εύθραυστη οικονομική βάση», υποστήριξε ο Δρ. Birol. «Η βιομηχανία βρίσκεται σε καλό δρόμο προκειμένου να καταγράψει θετικό πρόσημο ελεύθερων ταμειακών ροών, για πρώτη φορά, το τρέχον έτος, κάτι που θα τη μετατρέψει σε μια πιο ώριμη και οικονομικά εύρωστη βιομηχανία, την ώρα που η παραγωγή θα αυξάνεται με τον ταχύτερο ρυθμό της», κατέληξε ο ίδιος.
Οι βελτιωμένες προοπτικές για τον αμερικανικό τομέα πετρελαιουχικού σχιστόλιθου έρχονται σε αντίθεση με το upstream τμήμα της βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι επενδύσεις στα συμβατικά έργα πετρελαίου, που αναλογούν στο μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς, παραμένουν υποτονικές. Οι επενδύσεις σε νέα συμβατικά έργα παραγωγικής ικανότητας προβλέπεται να πραγματοποιήσουν βουτιά, το 2018 , για να διαμορφωθούν σε περίπου ένα τρίτο του συνόλου, γεγονός που πυροδοτεί έντονες ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη επάρκεια της προσφοράς.