Πέρασαν Δέκα Χρόνια από την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση - Διαπιστώσεις και Συμπεράσματα

Πέρασαν Δέκα Χρόνια από την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση - Διαπιστώσεις και Συμπεράσματα
energia.gr
Τρι, 4 Σεπτεμβρίου 2018 - 15:48

Το 2008, το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα υπέκυψε στη λαίλαπα επενδύσεων με μυστηριώδη ακρωνύμια και τοξική σύνθεση. Σήμερα, οι κίνδυνοι που απειλούν την παγκόσμια ευημερία έχουν πιο γνωστά ονόματα: Κίνα, αναδυόμενες οικονομίες, Brexit και, ασφαλώς, Ντόναλντ Τραμπ. Μετά την κρίση το 2008 που έθεσε στο περιθώριο της αγοράς απασχόλησης δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπων και εξάλειψε τρισεκατομμύρια δολαρίων σε πλούτο, η παγκόσμια οικονομία ανέκαμψε και σταθεροποιήθηκε

Τον Ιούλιο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διατήρησε την πρόβλεψή του για ετήσιο ρυθμό παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης της τάξης του 3,9% για το τρέχον και το επόμενο έτος.

Όμως, "ο κίνδυνος περαιτέρω ενίσχυσης των σημερινών εμπορικών εντάσεων αποτελεί, βραχυπρόθεσμα, τη μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια ανάπτυξη", δηλώνει ο Μορίς Ομπστφελντ, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.

Την ανησυχία του συμμερίζεται αυτούσια, η ισχυρότερη κεντρική τράπεζα στον κόσμο, η αμερικανική Fed.

"Εάν ο εμπορικός πόλεμος παραταθεί, αυτό θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών, στις επενδυτικές δαπάνες και στην απασχόληση", προειδοποιεί η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ και αυτό που ισχύει για την Αμερική, ισχύει για ολόκληρο τον κόσμο.

Από την ημέρα που εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ, έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στο παγκόσμιο εμπόριο, εξαπολύοντας επιθέσεις σε όλους ανεξαιρέτως τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, χωρίς να κάνει διάκριση ανάμεσα στους πιστότερους συμμάχους και τους εν δυνάμει αντιπάλους.

Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τον Καναδά αποτυπώνουν την εικόνα της κατάστασης. Στον Ντόναλντ Τραμπ δεν αρέσει η NAFTA, η εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Καναδά-Μεξικού επειδή είναι καταστροφική για την Αμερική. Έτσι προκαλεί αναγκαστική επαναδιαπραγμάτευσή της. Λίγο πριν οριστικοποιηθεί το κείμενο της νέας συμφωνίας, οι επιθετικές δηλώσεις του υπονομεύουν τις συνομιλίες. Αντί να επανορθώσει, ο Τραμπ αυξάνει την επιθετικότητά του απέναντι στον Καναδά, πρώτο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ.

Παράλληλα, ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση συνιστά εμπορικό εχθρό σε μία στιγμή που οι Βρυξέλλες βρίσκονται αντιμέτωπες με την αβεβαιότητα που προέρχεται από το Brexit. Αλλά και με την Κίνα ο Τραμπ ώθησε στα άκρα την στρατηγική του με την επιβολή τιμωρητικών δασμών για να εξασφαλίσει υποχωρήσεις.

Η βιαιότητα των ενεργειών του και οι απειλές του για την λήψη νέων μέτρων κατά του Πεκίνου από αυτήν την εβδομάδα αρχίζουν να γίνονται αισθητές στη δεύτερη οικονομία του κόσμου και μία επιδείνωση της κατάστασης θα επέφερε αλυσιδωτά πλήγματα στους επενδυτές, τις τοπικές αλυσίδες παραγωγής και την εμπιστοσύνη.

Όταν η τράπεζα Lehman Brothers αφέθηκε στην τύχη της στις 15 Σεπτεμβρίου 2008,έγιναν αμέσως ορατές οι διαστάσεις της καταστροφής : τεράστια ποσά είχαν επενδυθεί σε πολύπλοκα νέα χρηματοπιστωτικά εργαλεία που είχαν δημιουργηθεί από τις τράπεζες, αλλά βασίζονταν σε ένα ψέμα, στα διαβόητα subprimes.

Όταν η Fed εφαρμόζει περιοριστική πιστωτική πολιτική, ο πύργος των τραπουλόχαρτων καταρρέει. Οι παλιοί που έχουν ζήσει τη Μεγάλη Υφεση δεν είναι σίγουροι για το τί θα προκαλέσει η επόμενη μεγάλης κλίμακας κρίση.

Η αμερικανική οικονομία δουλεύει σαν καλολαδωμένη μηχανή, με ένα ποσοστό ανεργίας στο 4%, χωρίς παρεκτροπές των τιμών, ενώ το χρηματιστήριο σπάει ρεκόρ.

Το τραπεζικό τοπίο εξυγιάνθηκε και έγινε, σύμφωνα με τον Στιβ Έισμαν, έναν από τους επενδυτές που πλούτισαν από τα subprimes, "ο πιο ρυθμισμένος τομέας μετά την ηλεκτρική ενέργεια".

Ο νόμος Dodd-Frank του 2010 περιόρισε την ανάληψη κινδύνων και ανάγκασε τις τράπεζες να διαθέτουν  σημαντικά "μαξιλάρια" ασφαλείας, ενώ συστάθηκε υπηρεσία προστασίας των καταναλωτών, ακόμη και αν η κυβέρνηση Τραμπ ψαλιδίζει τις εξουσίες της, όπως έχει κάνει και σε πλήθος άλλων τομέων.

Ο Ααρον Κλάιν, ειδικός του κέντρου Brookings ανησυχεί: "Δεν ξέρω τι θα προκαλέσει την επόμενη κρίση, αλλά είμαι βέβαιος ότι δεν θα είναι οι τουλίπες της Ολλανδίας, ούτε τα subprimes".

Με την βεβαιότητα ότι μία νέα κρίση θα υπάρξει -πάντα υπάρχει μία - ο Ιαν Μπρέμερ, ειδικός πολιτικού ρίσκου στο Eurasia Group, φοβάται ότι είναι αδύνατον στο παρόν κλίμα διαίρεσης, που προκαλείται εν μέρει από τον Ντόναλντ Τραμπ, να οργανωθεί μία συντονισμένη απάντηση σε μία κρίση σαν εκείνη του 2008.

"Υπάρχει αρκετή πολιτική ασφάλεια στον κόσμο ώστε να γίνεται συντονισμένη διαχείριση του κύριου πρωτοσέλιδου τίτλου της ημέρας. Εχω λιγότερες βεβαιότητες για την προσεχή κρίση", τονίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος.