Πολιτικά ή Οικονομικά Ελατήρια Πίσω από το Φιάσκο του Διαγωνισμού για τα ΕΛΠΕ;

Πολιτικά ή Οικονομικά Ελατήρια Πίσω από το Φιάσκο του Διαγωνισμού για τα ΕΛΠΕ;
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Πεμ, 4 Απριλίου 2019 - 19:28

«Για λόγους που αφορούν στους ίδιους τους υποψήφιους επενδυτές και πρόσφατες εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον, οι οποίες επηρεάζουν τις κοινοπραξίες, δεν κατατέθηκαν δεσμευτικές προσφορές από τα επενδυτικά σχήματα που συμμετείχαν στη B’ φάση του διαγωνισμού για την απόκτηση 50,1% του μετοχικού κεφαλαίου των Ελληνικών Πετρελαίων (από κοινού πώληση από το ΤΑΙΠΕΔ και την Paneuropean Oil and Industrial Holdings S.A.). Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ θα συγκληθεί άμεσα για να εξετάσει τα επόμενα βήματα.» Αυτά ανέφερε η χθεσινή "λιτή", ανακοίνωση, δίκην...πολεμικού ανακοινωθέντος, με την οποία το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωνε ότι ο διαγωνισμός για την πώληση των ΕΛΠΕ κηρύχθηκε άγονος. Έτσι απλά, δίχως καμία εξήγηση.

Ενδεχομένως, το «άγονος» να αποτελεί ευφημισμό μιας και οι ενδιαφερόμενοι δεν προσήλθαν ούτε καν για να καταθέσουν συμβολικές, έστω, προσφορές. 

Από πλευράς ΤΑΙΠΕΔ διέρρευσε πως βασικό ρόλο για την αποτυχία του διαγωνισμού έπαιξαν ορισμένες πρόνοιες στα κείμενα της συμφωνίας αγοραπωλησίας, για μία σειρά θεμάτων που θα διασφάλιζαν τα συμφέροντα του Δημοσίου, καθώς και τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή πορεία των ΕΛΠΕ. Αν και χαρακτηρίζουν τα κείμενα της αγοραπωλησίας «ισορροπημένα», καθιστώντας ελκυστική τη συναλλαγή για τους υποψήφιους επενδυτές, σημειώνουν ότι τέτοιες πρόνοιες ήταν απαραίτητες καθώς είχαν να κάνουν με ζητήματα όπως η παραμονή των ΕΛΠΕ στο Χ.Α. και της έδρας του Ομίλου στην Ελλάδα, θέματα προμήθειας, όπως και διατήρησης του ύψους παραγωγής των διυλιστηρίων.

Μεταξύ αυτών, ήταν η απαίτηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργου Σταθάκη, να συμπεριληφθεί στη συμφωνία αγοραπωλησίας, όρος που θα υποχρεώνει το νέο μέτοχο που θα κατέχει ποσοστό 49% στην εταιρεία έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, να συμμετέχει κατά το αναλογούν ποσό στις δαπάνες που θα αποφασίζει το δημόσιο, ως μέτοχος του 51%.

Πρόκειται ασφαλώς, για όρο που διασφαλίζει τα συμφέροντα του Δημοσίου, αφού δίχως αυτόν, εάν επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες για σημαντικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, θα είχε παραχωρήσει, στην ουσία, τα δικαιώματα έναντι ευτελούς ποσού.

Σε κάθε περίπτωση είναι προφανής η αμηχανία που διακατέχει τους ιθύνοντες της ιδιωτικοποίησης του ομίλου-φιλέτο, καθώς η αλλεπάλληλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του διαγωνισμού προοιώνιζαν τη χθεσινή αρνητική εξέλιξη.

Για την κυβέρνηση, η παταγώδης αποτυχία του διαγωνισμού μπορεί να μοιάζει, υπό μία έννοια, ανακουφιστική, καθώς οι προσφορές που φέρονταν να έχουν σκοπό να καταθέσουν τα δύο ενδιαφερόμενα σχήματα, για την εξαγορά του 50,1% των ΕΛΠΕ, ήταν, εν πολλοίς «προσβλητικές» με βάση την τρέχουσα αποτίμηση του ομίλου.

Η αδιαφορία για μια κερδοφόρο εταιρεία που έχει υψηλές προοπτικές ανάπτυξης στην ευρύτερη αγορά της νοτιοανατολικής Ευρώπης συνιστά αρνητική εξέλιξη υπό την έννοια πως φαλκιδεύει τη δυνατότητα της χώρας να προσελκύσει επενδύσεις, ακόμη και αν λάβει κανείς υπόψη το ότι η ιδιωτικοποίηση επιβλήθηκε από τους «Θεσμούς» στο ευρύτερο πλαίσιο μιας στρατηγικής για την πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών - στρατηγική που δεν ευοδώθηκε στον τομέα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού, ή της εξυγίανσης των τραπεζών.

Δεν μπορεί να αποτελεί αιτία πανηγυρισμών το γεγονός ότι το δημόσιο διατηρεί υπό τον έλεγχό του μια τόσο κερδοφόρα και πολλά υποσχόμενη συμμετοχή, σε έναν όμιλο που, υπό τη σημερινή διοίκησή του έχει επιτύχει κέρδη - ρεκόρ και διανέμει υψηλά μερίσματα στους μετόχους του.

Όσον αφορά στις αντιδράσεις που υπήρξαν στις Βρυξέλες, αρκεί να σημειώσουμε ότι η Κομισιόν αντιμετώπιζε με επιφύλαξη το όλο εγχείρημα, αφού θεωρούσε ότι η περιορισμένη συμμετοχή στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, υπονόμευε τον ανταγωνισμό.

Η επιφυλακτικότητα των Βρυξελών και οι όροι που θέλησε να συμπεριλάβει το ελληνικό Δημόσιο στο κείμενο της συμφωνίας αγοραπωλησίας των ΕΛΠΕ, ή ακόμη και το γεγονός ότι η Sonatrach να επηρεάστηκε, σε επίπεδο αποφάσεων, εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στην Αλγερία, από την οποία προέρχεται, να συντέλεσαν, πιθανώς, στην «αδιαφορία- δυσανασχέτηση», των υποψηφίων αγοραστών, αν και θα ήταν παρακινδυνευμένο να θεωρήσει, κανείς, τα προαναφερθέντα, ως τις κύριες αιτίες που προκάλεσαν το ναυάγιο.

Το τί μέλλει γενέσθαι με την υπόθεση είναι ακόμη άδηλο, καθώς όλα τούτα συμβαίνουν σε μια χρονιά βουλευτικών εκλογών, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται. Το ΤΑΙΠΕΔ ανέφερε στη χθεσινή ανακοίνωσή του ότι θα συγκαλέσει άμεσα το Διοικητικό Συμβούλιό του για να εξετάσει τα επόμενα βήματα και σε αυτά δεν θα πρέπει να λησμονηθεί ότι το γεγονός ότι οι προς πώληση μετοχές ανήκουν κατά 20% στο Δημόσιο και κατά 30,1% στην Paneuropean Oil and Industrial Holdings, συμφερόντων Λάτση. Επομένως, είναι προφανές πως οι όποιες  αποφάσεις ληφθούν, θα διαμορφωθούν από τους εν λόγω μετόχους.

Η αρνητική εξέλιξη προκάλεσε την άμεση παρέμβαση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η εκπρόσωπος της ΝΔ, Σοφία Ζαχαράκη, επισημαίνει, με σημερινή δήλωσή της τα εξής:

«Ο κ. Τσίπρας κομπάζει ότι η οικονομία είναι το μεγάλο του ατού, την ώρα που η κυβέρνησή του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνον δεν ενθαρρύνει αλλά υπονομεύει όλες τις μεγάλες επενδύσεις. Στα γραφειοκρατικά εμπόδια που βάζει στο Ελληνικό, την Cosco, την Κασσιόπη και τις Σκουριές, τώρα προστέθηκε και το ναυάγιο στην ιδιωτικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων. Η χώρα δεν μπορεί να πληρώνει άλλο την ανικανότητα και τις ιδεοληψίες του ΣΥΡΙΖΑ. Χρειάζεται επενδύσεις και νέες δουλειές, τις οποίες μόνο η Νέα Δημοκρατία μπορεί να διασφαλίσει».