Παραθέτοντας μια σειρά στοιχείων για τη «συνδρομή» της χώρας στη συντελούμενη κλιματική αλλαγή, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Δημαράς, έκρουσε γι άλλη μια φορά τον κώδωνα του κινδύνου.
Μιλώντας στην παλιά Βουλή, σε εκδήλωση για τη βράβευση των ελληνικών συμμετοχών στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας 2018, ο υφυπουργός υπενθύμισε ότι ο πρώτος στόχος της ΕΕ για το έτος 2030 είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και ο δεύτερος κατά 80-95% έως το 2050.
Όπως είπε, τουλάχιστον 20% του προϋπολογισμού της ΕΕ για το διάστημα 2014-2020 που ανέρχεται σε 960 δισ. ευρώ θα πρέπει να δαπανηθεί για την προστασία του κλίματος. Το ποσό αυτό προστίθεται στη χρηματοδότηση που παρέχει κάθε επιμέρους χώρα της ΕΕ. Τη νέα χρηματοδοτική περίοδο 2021- 2027 θα διατεθούν ακόμη περισσότερα χρήματα.
Ως προς τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, ο κ. Δημαράς τοποθέτησε στη βάση τους την παιδεία. «Η παιδεία τελικά είναι το κλειδί. Η εκπαίδευση για την προστασία της φύσης και την αειφορία καθώς και η ουσιαστική ενημέρωση του πολίτη είναι η βάση των αλλαγών». Ωστόσο, πρακτικά, πρέπει το πετρέλαιο και ο λιγνίτης να πάψουν σταδιακά να είναι καύσιμα και να αναπτυχθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αέρας, ήλιος, γεωθερμία, διαχείριση απορριμμάτων κ.λ.π.).
«Εκτός από αυτά πρέπει να κάνουμε ευρύτερες αλλαγές» είπε ο κ. Δημαράς και εξήγησε:
- Πρέπει να αλλάξουμε το ίδιο το οικονομικό μοντέλο. Η κυκλική οικονομία αποτελεί πλέον βασικό στόχο της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αρχές της αειφορίας και της βιωσιμότητας πρέπει να είναι η βάση για κάθε παραγωγική δραστηριότητα.
- Πρέπει να αλλάξουμε το καταναλωτικό μοντέλο, νοοτροπίες και συμπεριφορές. Ο καταναλωτισμός να πάψει να αποτελεί κριτήριο καταξίωσης. Να πάμε σε αυτό που λέμε λιτή ευημερία.
Αναζητώντας τους τομείς, που αποτελούν τους ρυπαντές της ατμόσφαιρας, ο κ. Δημαράς πρόταξε τις μεταφορές. «Το πετρέλαιο είναι το βασικό καύσιμο στις μεταφορές. Οι οδικές μεταφορές καταναλώνουν το 85% της ενέργειας του συνόλου των μεταφορών και προκαλούν το 90% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Εάν μετατοπίζονταν η μισή ποσότητα των εμπορευμάτων που μεταφέρονται σήμερα οδικά, στον σιδηρόδρομο και τη ναυτιλία, θα πετυχαίναμε συνολική μείωση 38% σε κατανάλωση ενέργειας και παραγωγή εκπομπών CO2» είπε.
«Τα νέα δεδομένα μας οδηγούν στην ανάγκη για ένα νέο Εθνικό Σχέδιο Κινητικότητας, με κριτήρια την εξοικονόμηση ενέργειας και την κατάλληλη διασύνδεση πόλεων και περιοχών για εξυπηρέτηση πολιτών και εμπορευμάτων» σημείωσε ο υφυπουργός, συμπληρώνοντας ότι οι βασικές οικολογικές επιλογές είναι:
- Ο μεγάλος όγκος εμπορευμάτων να μεταφέρεται με πλοία και τραίνα.
- Οι μετακινήσεις στις πόλεις να μην γίνονται με το ΙΧ και για τούτο πρέπει να αλλάξουμε και συνήθειες και τις ίδιες τις πόλεις.
«Πρέπει να παραδεχτούμε» είπε «ότι δεν βαδίσαμε στη λογική της βιωσιμότητας στην Ελλάδα μέχρι τώρα. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές έμειναν πίσω, ενώ προτεραιότητα υπήρξε η ανάπτυξη οδικών αξόνων. Οι πόλεις έρχονται σήμερα αντιμέτωπες με την κλιματική αλλαγή. Σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, σε κάθε σχεδιασμό πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη μάχη για το κλίμα. Οι πόλεις παράγουν μεγάλα ποσά ρύπων, ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται να γίνουν ανθεκτικές και φιλικές στο πολίτη.
Η χώρα μας με την εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και το εθνικό σχέδιο για το κλίμα και την ενέργεια, δίνει την κατεύθυνση για ενσωμάτωση σε κάθε σχεδιασμό της παραμέτρου της ανθεκτικότητας και του στόχου της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Έχουμε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα.
Η βιώσιμη κινητικότητα είναι ακριβώς μια ουσιαστική δράση για το κλίμα και τις πόλεις. Οι μετακινήσεις είναι ο καθρέφτης του επιπέδου ζωής και της ανάπτυξης. Αν λοιπόν στοχεύουμε σε ποιότητα ζωής, τότε πρέπει να οργανώσουμε τις μεταφορές σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας. Αυτό σημαίνει μείωση των μετακινήσεων με ΙΧ, επιλογή μη ρυπογόνων μέσων μεταφοράς και απόδοση αστικού χώρου στον πεζό και στο ποδήλατο.
Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο να σχεδιαστούν νέου τύπου υβριδικά μέσα μαζικής μεταφοράς. Όλα τα μεταφορικά συστήματα να στοχεύουν σε υψηλή ενεργειακή απόδοση με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Τα ευφυή συστήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας και της στάθμευσης καθώς και η ευφυής διαχείριση εμπορευματικών μεταφορών υπόσχονται οικονομικές μετακινήσεις.
Οι πόλεις μας αντιμετωπίζουν μια σειρά από πολύπλοκα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα Τα προβλήματα αυτά αφορούν την ατμοσφαιρική ρύπανση, το κυκλοφοριακό πρόβλημα, την ασφάλεια και την ενίσχυση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Η βιώσιμη πόλη του μέλλοντος πρέπει να έχει μικρή ενεργειακή κατανάλωση και να εξασφαλίζει συνθήκες υγιεινής και άνεσης».
Ο κ. Δημαράς κατέληξε: «Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχοντας στις αρμοδιότητές του το χωρικό - πολεοδομικό σχεδιασμό, τις αστικές αναπλάσεις, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και την πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την κυκλική οικονομία και ανακύκλωση, δραστηριοποιείται ταυτόχρονα και αποτελεσματικά σε θέματα ευαισθητοποίησης και ενεργοποίησης των πολιτών.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΥΠΕΝ, υλοποιεί τον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, επικαιροποιεί την πολεοδομική νομοθεσία, ετοιμάζει το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις αστικές αναπλάσεις, θεσμοθέτησε και υποστηρίζει τον σχεδιασμό και το θεσμικό πλαίσιο για τα ΑμεΑ και τα εμποδιζόμενα άτομα. Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε ότι ιδιαίτερη ευκαιρία και σημαντικό σταθμό προς αυτήν την κατεύθυνση, αποτέλεσε η χρηματοδότηση 162 δήμων της χώρας από το Πράσινο Ταμείο για τη σύνταξη Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας».