και τον τρόπο αντιμετωπίσεώς της. Από όλο το ΝΑΤΟ όμως, ίσως στην Ελλάδα να είμαστε οι μόνοι που δεν έχουμε χωνέψει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται και διεκδικούν οι Τούρκοι.
Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι επί δεκαετίες η τακτική μας διαμορφώνεται πάνω στην διακήρυξη ότι δεν διεκδικούμε τίποτε αλλά και δεν παραχωρούμε τίποτε. Μέγα σφάλμα. Όταν έχεις να κάνεις μια διαπραγμάτευση πρέπει πάντα να διεκδικείς και μάλιστα εκ περισσού, ώστε να διαμορφώνεις τον χώρο που θα σου επιτρέψει να ελιχθείς ώστε στο τέλος να υποχωρήσεις παραιτούμενος διεκδικήσεων χωρίς να αναγκασθείς να υποχωρήσεις σε αυτά που δεν προτίθεσαι να παραχωρήσεις. Και αν αυτό ισχύει σε μιαν απλή διαπραγμάτευση, πόσο μάλλον όταν η άλλη πλευρά είναι ο ανατολίτης κουτοπόνηρος Τούρκος, η ανερμάτιστη στάσις του οποίου, τον καθιστά και επικίνδυνο συνομιλητή.
Το χειρότερο είναι, πως όταν βλέπουμε μια διαμάχη, έστω μια προστριβή μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Τουρκίας βιαζόμαστε να βγάλουμε επιφανειακά συμπεράσματα με βασικό κριτήριο τους ευσεβείς μας πόθους με βάση τους οποίους νομίζουμε ότι θα προβλέψουμε την έκβαση διαφόρων καταστάσεων. Αυτό συμβαίνει και σήμερα με την προστριβή Αμερικανών και Τούρκων αναφορικώς προς την προμήθεια, αφ' ενός του μαχητικού F-35 και αφ' ετέρου του συστήματος αεραμύνης μεγάλου βεληνεκούς S-400.
Με μεγάλη ευκολία ερμηνεύουμε τις προειδοποιήσεις του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικ Πένς ως επικειμένη εκδίωξη της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Φυσικά και δεν είναι έτσι. Οι Τούρκοι «τεντώνουν το σχοινί» στα άκρα για να έχουν περιθώρια αναδιπλώσεως. Ο δε Μάικ Πενς, αρτίως ενημερωμένος από τις υπηρεσίες του Σταίητ Ντηπάρτμεντ προβαίνει σε επίδειξη αποφασιστικότηος έχοντας βεβαίως «πολλούς άσους στο μανίκι του». Πολλά δηλαδή εναλλακτικά σχέδια διαχειρίσεως της καταστάσεως.
Εφιαλτικό σενάριο
Αυτό που πρέπει εμείς να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, είναι πως οι ΗΠΑ δεν θα αποφασίσουν εύκολα να εκδιώξουν την χώρα με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, πόσο μάλλον όταν είναι δεδομένο πως την επομένη ημέρα η χώρα αυτή, θα ευρεθεί στην αγκαλιά της Ρωσσίας. Και τότε η Ευρώπη θα βρισκόταν αντιμέτωπη με έναν άξονα δυνάμεων απολυταρχίας με τον οποίο δεν είναι έτοιμη να συνδιαλλαγεί. Πρέπει δε να θεωρούμε βέβαιο ότι μια τέτοια κίνησις των Αμερικανών, μια εγκατάλειψις της Τουρκίας θα εσήμαινε αφεύκτως και την εγκατάλειψη της Ευρώπης με επάνοδο στον απομονωτισμό του δόγματος Μονρόε. Εφιαλτικό σενάριο για την Ευρώπη, αλλά πολλαπλασίως τραγικώτερο για την Ελλάδα, την οποία η γεωγραφία έχει καταδικάσει να είναι ο προμαχών του δυτικού κόσμου.
Ασφαλώς και δεν θεωρούμε πιθανή μια τέτοια εξέλιξη. Την παραθέτουμε όμως προκειμένου να κλονίσουμε κάποιες απλουστευτικές «βεβαιότητες». Η πραγματικότης είναι ότι δεν υπάρχει περίπτωσις να ευρεθεί η Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ, έστω και αν αυτό σημαίνει ότι εν τέλει το σύστημα S-400 θα καταλήξει σε κάποια φιλική προς την Άγκυρα αραβική χώρα, είτε σε κάποια τουρκική βάση σε μια τέτοια χώρα. Να θυμίζουμε ότι και η Κύπρος απέφυγε τις περιπλοκές που θα συνεπαγόταν η απόκτησις του συστήματος S-300, στέλνοντάς το στην Ελλάδα.
Συμπεράσματα
Εν κατακλείδι οι ΗΠΑ θεωρούν την Ελλάδα και την Τουρκία σημαντικούς συμμάχους που κατέχουν μια -διαφορετική η κάθε χώρα- στρατηγική θέση. Η Ελλάς κρατεί ένα «κλειδί» του θαλασσίου δρόμου της Μεσογείου το οποίο ελέγχεται από την Σούδα της Κρήτης με το προστατευμένο λιμάνι και το αεροδρόμιό της. Ταυτοχρόνως η χώρα μας είναι η μοναδική που μπορεί να παράσχει παντοειδή υποστήριξη σε όλη την Βαλκανική, η οποία την εποχή αυτή αποτελεί πεδίο ασκήσεως επιρροής των δυτικών δυνάμεων. Η Τουρκία από την άλλη πλευρά είναι ένας σημαντικός χερσαίος όγκος, ο οποίος εφάπτεται των πετρελαιοπαραγωγών περιοχών του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής, συνορεύει δε με το Ιράν και το Ιράκ. Εκόστισε στους Αμερικανούς κατά τον τελευταίο «πόλεμο του Κόλπου» το γεγονός ότι οι τεταμένες σχέσεις τους με το τουρκικό καθεστώς δεν τους επέστρεψε να χρησιμοποιήσουν το έδαφος της χώρα ως ορμητήριο για από βορά επιθέσεις στο Ιράκ. Παρ' ότι δε δηλώνουν ότι αποσύρονται, δεν πρόκειται να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από την περιοχή, τουλάχιστον μέχρις ότου διευθετηθεί η συριακή κρίσις. Η Τουρκία λοιπόν τους χρειάζεται.
Το μόνο βέβαιο λοιπόν, είναι ότι οι Αμερικανοί θα συνεχίσουν -στο ορατό μέλλον- την τακτική των ίσων αποστάσεων στην νοτιοανατολική Ευρώπη και της πρόσω Ασία.