Είναι αρκετά πιθανό κανείς να έχει ακούσει στην καθημερινή του ζωή -απερχόμενος ενός δωματίου ή ενός κτηρίου- την προτροπή «και κλείσε το φως πίσω σου». Το πώς, βέβαια, αντιδρά κανείς σε αυτήν την προτροπή επαφίεται στο βαθμό συνείδησης που διαθέτει σχετικά με το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας.

Η συζήτηση για το θέμα αυτό έχει επανέλθει στο προσκήνιο με αφορμή τις πολύ υψηλές τιμές του πετρελαίου και τη γενικότερη (και σε ορισμένες περιπτώσεις κάπως «ξαφνική») ευαισθητοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος. Κατά την άποψη μας το πρόβλημα σχετίζεται τόσο με την κακή νοοτροπία μας ως πολίτες όσο και με την έλλειψη προγραμματισμού και σχεδιασμού στον τομέα αυτό, και ειδικά σε ό,τι αφορά το σχεδιασμό και λειτουργία των κτηρίων. Όπως σημειώνει και ο διευθυντής του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης «οι μέχρι σήμερα προσπάθειες εξοικονόμησης ενέργειας και εξορθολογισμού της ενεργειακής κατανάλωσης απέτυχαν γιατί δεν υπήρξε ένα σαφές, συνεκτικό και φιλόδοξο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας εστιασμένο στον μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας που δεν είναι άλλος από τα κτήρια».

Σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), αν στα κτήρια του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα (τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 200.000) εφαρμόζονταν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, οι μέσες ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μειώνονταν κατά 425.000 τόνους, το δε οικονομικό όφελος θα ανερχόταν σε 110 εκατ. ευρώ ετησίως.

Πάντως, η Greenpeace δίνει το παράδειγμα με τις επεμβάσεις που έκανε στο πενταόροφο κτήριο της στην Αθήνα. Συγκεκριμένα, η οργάνωση άλλαξε τα παλιά μεταλλικά κουφώματα με απλό τζάμι, με «έξυπνα» παράθυρα. Χρησιμοποιήθηκαν κουφώματα με θερμοδιακοπή και διπλά υαλοστάσια χαμηλής εκπομπής. Αντικαταστάθηκε ο λέβητας πετρελαίου με νέο λέβητα φυσικού αερίου και στις οροφές των δωματίων τοποθετήθηκαν ανεμιστήρες (αντί για χρήση κλιματιστικών). Επιπλέον, αντικαταστάθηκαν όλοι οι λαμπτήρες με νέου τύπου χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης και τοποθετήθηκαν σκίαστρα στους δύο πάνω ορόφους. Επίσης, στην οροφή του κτηρίου, οι άνθρωποι της Greenpeace τοποθέτησαν φωτοβολταϊκά ισχύος 1,62 KW για παραγωγή ηλεκτρισμού από ηλιακή ενέργεια.

Μερικά από τα γενικότερα μέτρα που προτείνει -μεταξύ άλλων- η Greenpeace είναι η θωράκιση και βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και η άρση αντικινήτρων που σήμερα εμποδίζουν την απρόσκοπτη εφαρμογή καθαρών ενεργειακών τεχνολογιών στα κτήρια, η υποχρεωτική εφαρμογή ορισμένων τεχνολογιών (π.χ. ηλιακών) σε νέα κτήρια και στο δημόσιο τομέα και η εισαγωγή της χρονοχρέωσης στην τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να αποφευχθεί η σπατάλη τις ώρες αιχμής. Όσο για τα κίνητρα, που θα μας πείσουν ως πολίτες να εξοικονομήσουμε ενέργεια, η οργάνωση προτείνει παροχή άμεσων ενισχύσεων για την αγορά και εγκατάσταση καθαρών ενεργειακών τεχνολογιών, τη θέσπιση φορολογικών ελαφρύνσεων για τις διαδικασίες αυτές καθώς και τη διευκόλυνση της παροχής ενεργειακών υπηρεσιών από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς προς τους πολίτες.

Πάντως αν δεν σας πείθει η Greenpeace, τότε ίσως σας πείσει η σημερινή είδηση ότι η τιμή του πετρελαίου ξεπέρασε τα 82 δολάρια το βαρέλι και ακόμα περισσότερο η εκτίμηση της καναδικής τράπεζας CIBC ότι το 2008 η τιμή του ελαφρού αργού μπορεί να φτάσει τα 100 δολάρια το βαρέλι.