και ο νόμος που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση, τον περασμένο Απρίλιο, παραπέμπει την εφαρμογή των συστημάτων εισροών-εκροών για τα τέλη του 2021.
Υπ' αυτή την έννοια, είναι πασίδηλο ότι η πάταξη του λαθρεμπορίου δεν αποτελεί προτεραιότητα για την Πολιτεία. Το σύστημα εισροών-εκροών δεν λειτουργεί ακόμη ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά, αφού εκκρεμεί η υπουργική απόφαση σχετικά με τον τρόπο, τον χρόνο, το είδος την συχνότητα αποστολής και την γραμμογράφηση των δεδομένων, που θα αποστέλλονται στην ΓΓΠΣ για την διασταύρωση των στοιχείων που αποστέλλουν τα πρατήρια.
Τουτέστιν, μια δεκαετία αφότου θεσπίστηκε το μέτρο, δεν υπάρχει τρόπος να διασταυρωθεί η ορθότητα των τιμολογίων που κόβει μια εταιρεία, με τα στοιχεία που καταχωρούν οι πρατηριούχοι οι οποίοι παραλαμβάνουν από αυτήν τα καύσιμα.
"Κάθε ημέρα ο καταναλωτής εξαπατάται, το Δημόσιο χάνει χρήματα, και οι εκκρεμότητες είναι τόσο πολλές, ώστε παρά την ενεργοποίηση τελευταίως της ΑΑΔΕ, ο κάθε επιτήδειος μπορεί να ακολουθεί παραβατικές συμπεριφορές δίχως συνέπειες", ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ κ. Αλιγιζάκης, περιγράφοντας μια χαοτική κατάσταση γύρω από τα συστήματα εισροών-εκροών.
Το Δημόσιο υπόκειται σε απώλεια εσόδων από το λαθρεμπόριο στα καύσιμα περί τα 300 εκατ. ευρώ, ετησίως, μέγεθος που πιστοποιήθηκε για πρώτη φορά, με βάση αναγωγές της αγοράς στα αποτελέσματα για την παραβατικότητα από ελέγχους που έκανε η ίδια η ΑΑΔΕ και δημοσιοποίησε τον Σεπτέμβριο του 2018. Σημειωτέον ότι το σύστημα εισροών-εκροών που ακόμη και σήμερα αδυνατεί να λειτουργήσει ολοκληρωμένα, κόστισε στα πρατήρια και στις εταιρείες του κλάδου πάνω από 100 εκατ. ευρώ!
Τα συστήματα εισροών-εκροών είναι η μια πτυχή του προβλήματος. Είναι τόσο πολλές ακόμη οι εκκρεμότητες, όπως τα GPS, και η πλειάδα των υπουργικών αποφάσεων που εκκρεμούν από τέσσερα συναρμόδια υπουργεία (Οικονομικών, Ανάπτυξης, Μεταφορών, Ενέργειας), ώστε ο ΣΕΕΠΕ θεωρεί απαραίτητο να οριστεί ένας project manager που θα έχει την ευθύνη για την ολοκλήρωση του έργου, καθώς και ένα στέλεχος, ως υπεύθυνος συντονιστής -διαχειριστής όλου του προγράμματος. "Η υπόθεση της λαθρεμπορίας είναι ευθύνη όλης της κυβέρνησης", όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αλιγιζάκης, προσθέτοντας ότι κανένα υγιές πρατήριο δεν μπορεί να επιβιώσει όταν έχει απέναντι του ένα "βρώμικο". Απαραίτητη προυπόθεση εδώ, είναι όταν εντοπίζονται κρούσματα λαθρεμπορίας ή πειραγμένων αντλιών, να αφαιρείται άμεσα η άδεια λειτουργίας του πρατηρίου.
Η εφαρμογή του συστήματος κατά το τμήμα που εγκαταστάθηκε (πρατήρια), παρουσιάζει προβλήματα αξιοποίησης, που οφείλονται, στην έλλειψη του κατάλληλου λογισμικού (software), εξοπλισμού (hardware) και επαρκούς προσωπικού ελέγχου στην ΑΑΔΕ και ΓΓΠΣ με συνέπεια:
- Τη μη αξιοποίηση και κατηγοριοποίηση (πχ αιτία διακοπής ή απενεργοποίησης συστήματος) του συνόλου των ειδοποιήσεων (alarms) που αποστέλλονται στη ΓΓΠΣ.
- Την αυθαίρετη επαναλειτουργία του συστήματος από τους εγκαταστάτες, χωρίς τεκμηρίωση της αιτίας διακοπής, όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία.
- Να μην ελέγχεται ο πρατηριούχος ή ο εγκαταστάτης για την αιτία διακοπής ή επαναλειτουργίας του συστήματος.
Στην πράξη, η διακοπή και επαναλειτουργία του συστήματος γίνεται από τους εγκαταστάτες των συστημάτων, ακόμα και με νέα δεδομένα (όσον αφορά τα αποθέματα ή τη διακίνηση) και χωρίς να πρέπει να τεκμηριώσουν από πού προκύπτει αυτή η διαφορά, παρά μόνο με μία απλή αιτιολόγηση (πχ. ότι οφείλεται σε βλάβη του συστήματος, ότι υπήρχε πρόβλημα με τη βέργα, κλπ.). Απόρροια αυτού είναι να μην υπάρχει γνώση του προϊόντος και της ποσότητας που μπορεί να εισαχθεί ή να εξαχθεί από τη δεξαμενή κατά τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας του συστήματος εισροών-εκροών.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ενώ στη ΓΓΠΣ υπάρχει βάση δεδομένων για ένα τμήμα του συστήματος εισροών – εκροών στα πρατήρια (δηλαδή της τελικής διάθεσης), τα στοιχεία αυτά παραμένουν αναξιοποίητα από την ΑΑΔΕ και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης:
- Απαιτείται η αναβάθμιση των υποδομών της ΑΑΔΕ και της ΓΓΠΣ με κατάλληλο εξοπλισμό (hardware), σύγχρονο και ολοκληρωμένο λογισμικό (software) και στελεχιακό δυναμικό, ώστε να καταστεί εφικτός ο έλεγχος των σημάτων (alarms).
- Να εκδοθεί με πληρότητα η απαιτούμενη νομοθεσία για την εφαρμογή του συστήματος εισροών-εκροών για το υπόλοιπο τμήμα της λογιστικής αλυσίδας (φορολογικές αποθήκες – μεταφορά).
- Να εξεταστεί σοβαρά η συνεργασία με ιδιωτικό τομέα για την εφαρμογή του πλήρους συστήματος παρακολούθησης και διασταύρωσης στοιχείων, καθώς και των σημάτων (alarms).
- Θα πρέπει τα καύσιμα που εξάγονται από τη φορολογική αποθήκη να συνοδεύονται από τιμολόγιο με τα ΑΜΔΙΚΑ των δεξαμενών για τις οποίες προορίζονται, προκειμένου να υπάρχουν όλα τα στοιχεία διακίνησης των καυσίμων/της λογιστικής αλυσίδας (σε συνδυασμό και με τα στοιχεία από τα GPS) και να γίνεται αποτελεσματικός έλεγχος καθώς με αυτόν τον τρόπο, θα είναι δυνατή η σύγκριση των παραστατικών των εγκαταστάσεων με αυτά των πρατηρίων.