μέτρων κατά της Τουρκίας, από το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, που θεωρείται ότι μπορεί να αποτελεί τον προάγγελο ριζικής αλλαγής της χρόνιας "υποτονικής" στάσης που τηρεί η Ένωση σε θέματα ανάλογης βαρύτητας, προέκυψε αφού Ελλάδα και Κύπρος είχαν ζητήσει επανειλημμένως από τους εταίρους τους να αποτυπωθεί η κοινή θέση μέσα από συγκεκριμένα μέτρα, ως το καταλληλότερο μέσο για να ασκηθεί, εμπράκτως, πίεση στην Άγκυρα.
Εν τούτοις, παραμένει ένα σοβαρό ερωτηματικό. Η κοινή απόφαση προβλέπει μεν το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και την απαγόρευση μετακίνησης εντός της ΕΕ, για όλους όσοι συμμετέχουν στις παράνομες γεωτρήσεις, αλλά δεν κατονομάζει, τουλάχιστον επί του παρόντος, πρόσωπα ή εταιρείες, μεταθέτοντας αυτή την κίνηση σε μεταγενέστερο χρόνο.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συμβουλίου, «με το πλαίσιο αυτό θα είναι δυνατή η επιβολή κυρώσεων έναντι προσώπων ή οντοτήτων που ευθύνονται για τις παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο ή εμπλέκονται σε αυτές».
Οι κυρώσεις θα συνίστανται στην «απαγόρευση της μετάβασης των προσώπων στην ΕΕ και στη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων των προσώπων και των οντοτήτων. Επιπλέον, θα απαγορεύεται σε πρόσωπα και οντότητες της ΕΕ να θέτουν κεφάλαια στη διάθεση όσων περιλαμβάνονται στους καταλόγους των κυρώσεων».
Όπως αναφέρει το Συμβούλιο στην ανακοίνωσή του, το πλαίσιο για περιοριστικά μέτρα καθιστά δυνατόν να τεθούν υπό καθεστώς κυρώσεων:
1. πρόσωπα ή οντότητες που ευθύνονται για δραστηριότητες γεώτρησης σχετιζόμενες με δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων για τις οποίες δεν έχει δοθεί άδεια από την Κύπρο εντός των χωρικών της υδάτων, της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης (ΑΟΖ) ή της υφαλοκρηπίδας της. Στις εν λόγω δραστηριότητες γεώτρησης περιλαμβάνονται, όπου η ΑΟΖ ή η υφαλοκρηπίδα δεν έχουν οριοθετηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, δραστηριότητες που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο ή να εμποδίσουν την επίτευξη σχετικής συμφωνίας οριοθέτησης·
2. πρόσωπα ή οντότητες που παρέχουν οικονομική, τεχνική ή υλική στήριξη στις προαναφερόμενες δραστηριότητες γεώτρησης·
3. συνδεόμενα με τα ανωτέρω πρόσωπα ή οντότητες.
«Η σημερινή απόφαση είναι άμεσο επακόλουθο των συμπερασμάτων που ενέκρινε το Συμβούλιο στις 14 Οκτωβρίου 2019 και τα οποία επικυρώθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 και 18 Οκτωβρίου 2019, όταν η ΕΕ επιβεβαίωσε την πλήρη αλληλεγγύη της προς την Κύπρο όσον αφορά τον σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και κάλεσε την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να υποβάλουν προτάσεις σχετικά με πλαίσιο για περιοριστικά μέτρα», καταλήγει η ανακοίνωση του Συμβουλίου.
Όπως ήταν επόμενο, η αντίδραση της Άγκυρας ήταν άμεση και έντονη. «Είναι μάταιη προσδοκία να ελπίζουν ότι η χώρα μας θα κάνει πίσω από τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο με απειλές», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών το οποίο κάνει λόγο για «απερίσκεπτα βήματα της ΕΕ» και επαναλαμβάνει ότι δεν θα κάνει πίσω από την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της και των δικαιωμάτων των τουρκοκυπρίων.
«Να μην έχει κανείς αμφιβολία ότι η Τουρκία θα συνεχίσει τις έρευνες και τις γεωτρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο», καταλήγει δίχως να αφήνει αμφιβολία για τις προθέσεις της τουρκικής ηγεσίας.
Η Άγκυρα, ως εγγυήτρια δύναμη για την "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου" (ΤΔΒΚ), διεξάγει, επί του παρόντος, δραστηριότητες έρευνας υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο με τα δύο γεωτρητικά πλοία, Fatih και Yavuz και με την υποστήριξη των πλοίων σεισμικών ερευνών Oruc Reis και Barbaros Hayrettin Pasa, αναφέρει από την πλευρά του το πρακτορείο Anadolu.
Η Τουρκία αμφισβητεί επιμόνως τη "μονομερή γεώτρηση της ελληνοκυπριακής διοίκησης στην Αν. Μεσόγειο, υποστηρίζοντας ότι η ΤΔΒΚ έχει, επίσης, δικαιώματα στους πόρους της περιοχής", καταλήγει το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων.