Η Κύπρος έχει επιδείξει στο παρελθόν αποφασιστικότητα και θα συνεχίσει να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα, τόσο στην εξερεύνηση όσο και στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, παρά τις διαρκείς τουρκικές προκλήσεις, ήταν το μήνυμα που απέστειλε στις διεθνείς εταιρείες του τομέα ο υπουργός Ενέργειας τη; Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργος Λακκοτρύπης, σε συνέντευξη που παρεχώρησε στο κορυφαίο εξειδικευμένο περιοδικό 

και διαδικτυακή πύλη «Petroleum Economist». Ο Κύπριος ο υπουργός παρέθεσε τις απόψεις του για τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή, αναφορικά με το έντονο γεωτρητικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, που ξεκινά στις αρχές του επομένου έτους χρόνου, ως προς τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και σε σχέση με την έλευση φυσικού αερίου στην Κύπρο, υπό τη μορφή LNG, ή και απευθείας.

Ο Γιώργος Λακκοτρύπης ανέφερε στην ίδια συνέντευξη, ότι προχωρά το πρόγραμμα των TOTAL-ENI, ότι επίκεινται επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις από την κοινοπραξία ExxonMobil-Qatar Petroleum και από τη Noble-Shell-Delek στο θαλασσοτεμάχιο «Αφροδίτη». «Όλες οι γεωτρήσεις θα έχουν ολοκληρωθεί εντός 12 έως 24 μηνών», είπε χαρακτηριστικά.

Όσον αφορά ειδικότερα στο τελευταίο κοίτασμα, εξήγησε ότι «το σχέδιο είναι ότι θα μεταφέρουμε το αέριο με υποθαλάσσιο αγωγό προς την Αίγυπτο, να το υγροποιήσουμε στον τερματικό σταθμό Ιτκού, από όπου, εν συνεχεία, θα μεταφερθεί από την Shell που συμμετέχει και στην κοινοπραξία του κοιτάσματος, στις διεθνείς αγορές, κυρίως στην Ευρώπη. Το πρώτο αέριο θα παραχθεί το 2025».

«Είστε τόσο σίγουροι ότι το ερευνητικό πρόγραμμα θα προχωρήσει με τόσο έντονη και τόσο κοντά την τουρκική παρουσία;», ήταν η επόμενη ερώτηση που δέχτηκε ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας. «Ναι. Η Κύπρος το έχει αποδείξει στο παρελθόν και θα συνεχίσει να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα τόσο στην εξερεύνηση όσο και στην εκμετάλλευση, παρά την τουρκική προκλητικότητα που εντάθηκε τους τελευταίους μήνες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΑΟΖ της Κύπρου είναι ευρωπαϊκή επικράτεια και ότι οι ανακαλύψεις μας είναι ευρωπαϊκές ανακαλύψεις. Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο προσελκύει όλο και μεγαλύτερη προσοχή από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τους άλλους εταίρους μας. Η Τουρκία είναι μόνη σε αυτές τις προκλητικές ενέργειες», ήταν η απάντηση του κ. Λακκοτρύπη.

Ενδιαφέρον είχε όμως και η απάντηση του Κύπριου υπουργού στην ερώτηση για το αν το φυσικό αέριο από την «Αφροδίτη», που θα μεταφέρεται για υγροποίηση στην Αίγυπτο, θα επιστρέφει, κατόπιν και στην Κύπρο. «Τρέχουν οι διαδικασίες για την υπογραφή συμβολαίου δημιουργίας της υποδομής και της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) στο Βασιλικό. Στόχος είναι να ολοκληρωθούν τα έργα εντός του Νοεμβρίου», απάντησε ο ίδιος και συνέχισε, λέγοντας ότι η εγχώρια αγορά της Κύπρου είναι πολύ μικρή, περίπου 0,7 δισ. κυβικά μέτρα ανά έτος, που μελλοντικά θα φτάσει στο 1 δισ. κ. μέτρα. «Για τέτοιες μικρές ποσότητες, οι απαιτούμενες κεφαλαιουχικές δαπάνες είναι δυσανάλογα μεγαλύτερες, ώστε δεν θα είχε νόημα από οικονομικής άποψης, να αναπτυχθεί ένας συγκεκριμένος τομέας μόνο για την Κύπρο», είπε χαρακτηριστικά.

Με αυτά τα δεδομένα, πρόσθεσε ο κ. Λακκοτρύπης, υποβάλαμε αίτηση στην Ε.Ε. που ενέκρινε επιχορήγηση περίπου 100 εκατ. ευρώ, δηλαδή το ένα τρίτο των κεφαλαιουχικών δαπανών για την κατασκευή του τερματικού εισαγωγής, των εγκαταστάσεων του FSRU, των αποβάθρων κ.τ.λ.

Στόχος, συνέχισε ο υπουργός Ενέργειας, είναι η εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) να γίνει με δύο τρόπους. Είτε με σύμβαση προμήθειας για χρονικό διάστημα 3-5 ετών και από την ελεύθερη αγορά, στη συνέχεια. Τα 3 έως 5 χρόνια μας επιτρέπουν να διερευνήσουμε, όταν θα έχουμε, πλέον, παραγωγή από το κοίτασμα «Αφροδίτη», το αν θα είναι βιώσιμη επιλογή η κατασκευή αγωγού και προς την Κύπρο. Εφόσον συμβεί αυτό και έχει οικονομική λογική, τότε θα είμαστε σε θέση να το πράξουμε και να διατηρήσουμε τις εγκαταστάσεις LNG για εφεδρεία, για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Κύπρου, υπογράμμισε ο υπουργός.

Στη συνέχεια, ο κ. Λακκοτρύπης κλήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα, σχετικά με την πρόταση της Energean για την εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο, μέσω αγωγού από το ισραηλινό κοίτασμα, Καρίς και σε ανταγωνιστική τιμή. «Πρώτα απ’ όλα δεν ήταν εφικτό, δεν υπήρξε τέτοια διαδικασία. Η συμφωνία με την Ε.Ε. ήταν για δημιουργία τερματικού αποθήκευσης LNG και αποϋγροποίησης. Δεύτερον και ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι η Κύπρος θέλει να διαθέτει τη δική της υποδομή για την ασφάλεια εφοδιασμού της. Σε επόμενο στάδιο θα εξετάσουμε και τη δυνατότητα εισαγωγής αγωγού φυσικού αερίου από δικά μας κοιτάσματα, ή από αυτά των γειτόνων μας» είπε ο Κύπριος υπουργός.

Τέλος, ο κ. Λακκοτρύπης ανέφερε ότι, τόσο από τις μελέτες όσο και από τις έως τώρα προτάσεις των ενδιαφερομένων προμηθευτών, «είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι θα μπορέσουμε να βρούμε μια πιο ανταγωνιστική τιμή, απ’ ό,τι θα κοστίζει το αέριο μέσω αγωγού. Ιδιαίτερα, αν η ανάπτυξη ενός κοιτάσματος γίνει μόνο για τις ανάγκες της Κύπρου, λόγω των υψηλών κεφαλαιουχικών δαπανών ανάπτυξης του κοιτάσματος. Όταν πλέον η «Αφροδίτη» θα αναπτυχθεί και θα εξάγει τις μεγαλύτερες ποσότητες αερίου προς την Αίγυπτο, τότε θα δούμε αν είναι οικονομικά βιώσιμο. Έως τότε, θα ξεκαθαρίσουν και τα πράγματα με τα κοιτάσματα Γλαύκος και Καλυψώ, οπότε θα έχουμε αυτή τη λύση για μια πενταετία και μετά θα κρίνουμε με τα δεδομένα που θα έχουμε μπροστά μας», κατέληξε ο ίδιος.