Καθημερινά είναι τα δημοσιεύματα πλέον τόσο στον Ελληνικό όσο και στον διεθνή Τύπο και στα ηλεκτρονικά Μέσα που αναφέρονται στην κερδοσκοπία ως τον κύριο λόγο για την απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου τις τελευταίες εβδομάδες. Πράγματι οι διεθνείς τιμές του αργού έκαναν ένα άλμα κατά 14 δολάρια περίπου μέσα σε 4 εβδομάδες ενώ από τις αρχές του χρόνου αυτές έχουν ανατιμηθεί κατά 35% περίπου. Οι προοπτικές σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές αλλά και επενδυτικές τράπεζες όπως η λ.χ Morgan Stanley, είναι ότι οι τιμές σύντομα θα εκτοξευθούν στα 100 δολάρια το βαρέλι και ίσως φθάσουν τα 110 δολάρια στις αρχές του νέου έτους οπότε και θα έχουμε φθάσει, σε πραγματικές τιμές, στα επίπεδα του 1979/80 όταν ξέσπασε η δεύτερη πετρελαϊκή κρίση μαζί με την Ισλαμική επανάσταση στο Ιράν. Εάν εξετάσουμε προσεκτικά τις εξελίξεις στην ίδια τη διεθνή αγορά πετρελαίου κατά το Α΄ εννιάμηνο του έτους και δούμε παράλληλα πως κινήθηκε η παγκόσμια οικονομία και λάβουμε υπ΄ όψιν μας τα γεωπολιτικά γεγονότα την ίδια περίοδο θα διαπιστώσουμε ότι η άνοδος των τιμών του αργού οφείλεται σε μία ολόκληρη σειρά από λόγους που μικρή μόνο σχέση έχουν με την κερδοσκοπία και τα κερδοσκοπικά funds. Απεναντίας θα υποστηρίζαμε ότι επειδή η τιμή του πετρελαίου τα τελευταία τέσσερα χρόνια διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα σοβαρών υποκείμενων λόγων, τα γνωστά fundamentals, η κερδοσκοπία βρίσκει πρόσφορο έδαφος. Και ποιοι είναι αυτοί οι λόγοι; Κατ΄ αρχάς η συνεχιζόμενη υψηλή παγκόσμια ζήτηση για αργό και προϊόντα με αυξήσεις της τάξης του 1,5% κατά το 2007 και προβλεπόμενη στα 2,5% το 2008, και με την διεθνή ζήτηση, προερχόμενη κυρίως από τις χώρες BRIC, να έχει φθάσει στο ιστορικό ρεκόρ των 85,9 εκ. βαρ. την ημέρα. Κατά δεύτερο λόγο η προσφορά η οποία είναι εξαιρετικά περιορισμένη στα 85,1 εκ. βαρέλια ιδίως μετά την άρνηση ή και αδυναμία των χωρών του OPEC, που ελέγχουν το 40% της παγκόσμιας παραγωγής, να αυξήσουν περαιτέρω την παραγωγή τους για να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση. Ένας άλλος παράγων που δημιουργεί ανησυχία στις αγορές είναι η δυνατότητα εφεδρικής παραγωγής (spare capacity) του OPEC η οποία δεν έχει αυξηθεί καθόλου τους τελευταίους 12 μήνες και παραμένει στα 2,7 εκ. βαρ./ ημέρα. Εξ’ ίσου καθοριστική για την συμπεριφορά των αγορών είναι τα επίπεδα στα οποία διαμορφώνονται τα παγκόσμια αποθέματα προϊόντων και αργού, δηλ. τα stocks, ιδιαίτερα στις χώρες του ΟΟΣΑ. Έτσι το γεγονός ότι τα αποθέματα αυτά είχαν συνολικά μία αρνητική μεταβολή τους τελευταίους δώδεκα (12) μήνες ( μειωμένα κατά 70,4 εκ. βαρέλια) έχει χαρακτηρισθεί ως ένα εξόχως ανησυχητικό στοιχείο το οποίο και έχει επηρεάσει αρνητικά τις αγορές Ένας ακόμη παράγων που επηρεάζει την ψυχολογία των αγορών και συμβάλλει στην διαμόρφωση των τιμών είναι η γεωπολιτική αστάθεια και ο γεωπολιτικός κίνδυνος γενικότερα. Ας μην ξεχνάμε ότι τους τελευταίους μήνες οι διεθνείς εξελίξεις από την κατάσταση στο Δέλτα του Νίγηρα, στο εν εξελίξει πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και στην συνεχιζόμενη και εκτός ελέγχου κατάσταση στο Ιράκ, σκιαγραφούν ένα κόσμο που κάθε άλλο παρά η σταθερότητα τον χαρακτηρίζει. Αυτή η γεωπολιτική ασταθής κατάσταση επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία της αγοράς και στέλνει τις τιμές προς τα άνω. Σε μία κατάσταση γεωπολιτικής αστάθειας ήρθε να προστεθεί και η πρόσφατη πιστοληπτική κρίση στις ΗΠΑ, αποτέλεσμα της κακής και επιπόλαιης λειτουργίας στην αγορά ακινήτων, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να αναζητήσουν καταφύγιο για τα κεφάλαια τους μακριά από τα κρατικά ομόλογα και τα σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Για αυτό οι αγορές εμπορευμάτων, με προεξέχοντα το πετρέλαιο, προσέλκυσαν και προσελκύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών. Η φυγή από τη μία αγορά και οι μαζικές τοποθετήσεις στην άλλη, δηλαδή στα εμπορεύματα, είναι ικανοί λόγοι να δημιουργήσουν ένα αγοραστικό ράλι και να προσθέσουν στην τιμή ένα καπέλο 5% – 15%, ανάλογα με την χρονική συγκυρία και τον τύπο του υπό διαπραγμάτευση συμβολαίου. Αυτό όμως απέχει πολύ από το να υποστηρίζεται μετά παρρησίας από μεγάλο μέρος αναλυτών και άλλων ειδικών ότι η κερδοσκοπία, ως φαινόμενο, και οι κερδοσκόποι ως ομάδα, οδηγούν τις τιμές προς τα άνω. Οι κερδοσκόποι είδαν απλά μία ευκαιρία για επικερδείς τοποθετήσεις των κεφαλαίων τους και την αξιοποίησαν. Όμως η ευκαιρία έπρεπε πρώτα, και πριν από αυτούς να δημιουργηθεί. Το ερώτημα είναι το πόσο θα κρατήσει αυτό το ανοδικό κλίμα και εάν υπάρξει διόρθωση σε τι βαθμό και πότε θα γίνει. Σε κάθε περίπτωση το ερώτημα αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί.