Η ελληνική πλευρά, διαβλέποντας υπαρκτό τον κίνδυνο να μη γίνουν δεκτές οι θέσεις της, απείλησε ότι δεν θα δεχόταν την ένταξη των υπολοίπων κρατών της Κεντρικής Ευρώπης και της Μάλτας, που ήσαν ήδη υποψήφια. Εάν και στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων δεν παρευρισκόταν η τουρκική αντιπροσωπεία, οι διαπραγματεύσεις των ελληνικών θέσεων γίνονταν, αφ’ ενός μεταξύ των μελών της ΕΕ, αφ’ ετέρου μεταξύ της ευρωπαϊκής προεδρίας και της Άγκυρας, που ήταν διαρκώς ενήμερη για την κατάσταση.
Σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζε στο παρασκήνιο και η Αμερική. Τελικώς, η διπλωματική προεργασία και οι ελληνικές απειλές έφεραν αποτελέσματα. Στο σημείο 12 των Συμπερασμάτων αναφερόταν ρητώς ότι η «Τουρκία είναι υποψήφιο κράτος που προορίζεται να προσχωρήσει στην Ένωση µε βάση τα ίδια κριτήρια τα οποία ισχύουν για τα λοιπά υποψήφια κράτη». Τρία ήσαν τα σημεία που ενδιέφεραν την ελληνική πλευρά στο τελικό κείμενο: Η Κύπρος, το Αιγαίο και ο "χάρτης διαδρομής" για την Τουρκία.
Το "Ελσίνκι" για την Κύπρο
«9. … (β) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η πολιτική επίλυση του προβλήματος θα διευκόλυνε την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης δεν έχει επιτευχθεί λύση, η απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την προσχώρηση θα ληφθεί χωρίς το ανωτέρω να αποτελεί προϋπόθεση. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο θα λάβει υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία».
Η παράγραφος των Συμπερασμάτων που αφορούσε στην Κύπρο αποτελούσε την αναμφισβήτητη μεγάλη επιτυχία της ελληνικής πλευράς. Χρόνια ολόκληρα η βασική θέση της Αθήνας ήταν ότι δεν έπρεπε να συνδέεται το θέμα της εντάξεως της Κύπρου στην ΕΕ με την επίλυση του Κυπριακού. Σε άλλη περίπτωση, η Κύπρος θα ήταν δέσμια της παράνομης εισβολής και κατοχής της Τουρκίας.
(Η συνέχεια στο slpress.gr
Βλ. επίσης "Αφιέρωμα Ελσίνκι" Μέρος: Πρώτο, Δεύτερο, Τρίτο, Τέταρτο, Πέμπτο)