Για την Ελλάδα, η «ενεργειακή πρόκληση» ευρίσκεται στο τεράστιο ενδιαφέρον που έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα για επενδύσεις στη χώρα μας στον ενεργειακό τομέα τόσο σε συμβατικές θερμικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής βάσης όσο και σε Ανανεώσιμες Πηγές, κυρίως αιολικά πάρκα, μικρά υδροηλεκτρικά έργα και φωτοβολταϊκά συστήματα. Ταυτόχρονα υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες για δραστηριοποίησή τους στην Ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η δυνατότητα αξιοποίησης του τεράστιου ενδιαφέροντος για δραστηριοποίηση και επενδύσεις στην ευρύτερη αγορά ενέργειας στην Ελλάδα και η δημιουργία κατάλληλων συνθηκών από την πολιτεία για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων έργων, τα οποία μπορεί να αλλάξουν πλήρως και να εκσυγχρονίσουν το ενεργειακό τοπίο της χώρας μας, συνιστούν κατά την άποψη του ΙΕΝΕ την ενεργειακή πρόκληση. Σοβαρό ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί εξ άλλου από ξένες και Ελληνικές εταιρείες για επενδύσεις στον τομέα του Φυσικού Αερίου, η εισαγωγή του οποίου στην Ελλάδα κλείνει φέτος 11 χρόνια. Χωρίς την έλευσή του θα ήτο αδύνατον να ομιλούμε σήμερα για Ενέργεια και Ανάπτυξη. Μια άλλη ομάδα επενδύσεων που έχουν προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον αναφέρονται στις διασυνοριακές ενεργειακές διασυνδέσεις της χώρας μας, κυρίως στο Βορρά, και αφορούν την πετρελαιαγωγό που θα συνδέσει τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο με παράκαμψη των Δαρδανελίων, και στη διέλευση αγωγών φ. αερίου από Τουρκία, μέσω Ελλάδος, προς Αλβανία και Ιταλία. Μάλιστα το ενδιαφέρον μεγάλων ξένων ενεργειακών εταιρειών είναι τόσο έντονο αφού έχουν διαμορφωθεί δύο ξεχωριστά projects που προωθούνται συγχρόνως. Κομβικό ρόλο στην μεταφορά φ. αερίου μέσω Ελλάδος, προς την απαιτητική αγορά της Ιταλίας και της Δυτικής Ευρώπης γενικότερα, θα παίξει ο αγωγός διασύνδεσης (gas interconnector) μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας ο οποίος πρόσφατα ολοκληρώθηκε και τίθεται σε λειτουργία μέσα στις επόμενες ημέρες. Ακόμη δεν θα πρέπει να υποβαθμίζουμε τις εξαιρετικές προοπτικές που υπάρχουν για την περαιτέρω εξερεύνηση του αξιόλογου δυναμικού υδρογονανθράκων που αναμφισβήτητα διαθέτει χώρα μας. Και εδώ υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από διεθνείς εταιρείες για την ανάληψη ερευνών με προοπτικές εκμετάλλευσης, στο πλαίσιο ενός νέου διεθνούς γύρου παραχωρήσεων. Απαραίτητη συνθήκη για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι η ίδρυση ενός ανεξάρτητου κρατικού φορέα, υπό την μορφή Α.Ε., που θ’ αναλάβει την μελέτη και συντονισμό των απαραίτητων εργασιών. Να σημειώσουμε πως η Ελλάδα διαθέτει ένα σύγχρονο και δοκιμασμένο (από τον 1ο γύρο το 1996) νομοθετικό πλαίσιο σε αυτόν τον τομέα. Το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για τον ενεργειακό τομέα δεν εκδηλώθηκε βεβαίως αιφνιδίως και ούτε οφείλεται σε κάποιες εδικές τιμολογιακές ρυθμίσεις, κυρίως στις ΑΠΕ. Είναι το αποτέλεσμα προεργασίας πολλών ετών από εκατοντάδες εάν όχι χιλιάδες ανθρώπους και δεν είναι καθόλου άσχετο με τις ρηξικέλευτες αποφάσεις και ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν ως στόχο την πλήρη απελευθέρωση της Ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού και φ. αερίου και την ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος. Μπορεί η χώρα μας να είναι πίσω σε αυτό τον τομέα, λόγω του κυρίαρχου και ιστορικού ρόλου της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού-χωρίς την δραστηριοποίηση της οποίας βεβαίως δεν θα είχε εξηλεκτρισθεί η Ελλάδα και η διατήρηση της οποίας είναι κοινώς αποδεκτή, αφού είναι επ’ ωφελεία της εθνικής οικονομίας-, αλλά και της καθυστερημένης (σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες) ανάπτυξης του εθνικού συστήματος φ. αερίου. Όμως η έντονη κινητικότητα των ανεξάρτητων παραγωγών και η λειτουργία από αυτούς ήδη 880 MW θερμικών σταθμών, με σχέδια για άλλα 3.000 MW περίπου μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, αλλά και των χιλιάδων αιτήσεων για έργα ΑΠΕ που έχουν κατατεθεί στην ΡΑΕ, είναι ενδεικτικό της τάσης που επικρατεί πλέον και οδηγεί νομοτελειακά στο άνοιγμα της αγοράς και την δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού. Βέβαια η μετάβαση σ’ ένα καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης από την μέχρι σήμερα κατάσταση πλήρους ελέγχου και προστατευτισμού δεν θα είναι μία εύκολη υπόθεση και οι συνθήκες και οι διαδικασίες με τις οποίες μπορεί αυτό να επιτευχθεί απασχολούν ήδη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη - μέλη. Παρά τις δυσκολίες, όμως, του εγχειρήματος είναι κοινή διαπίστωση πως η πορεία προς την απελευθέρωση του κλάδου αυτού της οικονομίας δεν πρέπει να ανακοπεί, καθώς συνιστά ουσιαστική ανάγκη και προοπτική ανάπτυξης για τη χώρα μας.