Οι παρεμβάσεις του υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ κ. Σάμιουελ Μπόντμαν, κατά την τελετή των εγκαινίων του ελληνοτουρκικού αγωγού φυσικού αερίου, στα Υψαλα, την περασμένη Κυριακή δημιουργούν περίσκεψη ιδιαίτερα σε όσους απεύχονται την περαιτέρω μείωση της αμερικανικής επιρροής στο διεθνές επίπεδο.
Είναι σαφές ότι η Ουάσιγκτον ανησυχεί για τη συνεχώς αυξανόμενη διεισδυτικότητα της μετακομμουνιστικής Ρωσίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς διαπιστώνει πλέον πόσο αποτελεσματικότερο είναι το «ενεργειακό» όπλο της Μόσχας σε σύγκριση με το πυρηνικό οπλοστάσιο και τις υπέρογκες συμβατικές δυνάμεις της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως.
Από το σημείο όμως αυτό έως την προσπάθεια να ενταχθεί ένας αγωγός –διά του οποίου θα διακινείται κάποτε αέριο αγνώστου προελεύσεως– στο πλαίσιο μιας νέας αντιπαραθέσεως της Μόσχας με την Ουάσιγκτον, η διαφορά είναι πολύ μεγάλη.
Το Αζερμπαϊτζάν και οι άλλες χώρες της Κεντρικής Ασίας πρέπει να γίνουν οι βασικοί προμηθευτές της Ευρώπης, είπε κατά τις σχετικές ανταποκρίσεις των ΜΜΕ ο κ. Μπόντμαν, και χαρακτήρισε –πάντα κατά τις ίδιες πηγές– την Ελλάδα, την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και τις ΗΠΑ «συμμαχία εταίρων» για την εξέλιξη χωρών, όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν και το Καζακστάν.
Με όρους απλής πολιτικής, ο κ. Μπόντμαν συνέπηξε εκ του προχείρου «συμμαχία» τεσσάρων κρατών που θα αποτελούσαν όχημα ενεργειακής υπερκεράσεως της Ρωσίας και θα ενεθάρρυναν τρεις πρώην Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ενώσεως να λειτουργήσουν ευθέως εναντίον των συμφερόντων της Μόσχας.
Δεν είναι κατά συνέπεια περίεργο ότι ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής φέρεται να ενοχλήθηκε από τη μεθόδευση αυτή, και απέφυγε να συναντηθεί με τον Αμερικανό κυβερνητικό αξιωματούχο. Ούτε εξέπληξε κανένα το γεγονός ότι ο πρέσβης της Ρωσίας έσπευσε να επισκεφθεί τον υπουργό Αναπτύξεως κ. Χρ. Φώλια, ευθύς αμέσως μετά τις συνομιλίες που είχε με τον κ. Μπόντμαν στην Αθήνα, την περασμένη Δευτέρα.
Η ελληνική κυβέρνηση ενήργησε με σύνεση προσπαθώντας να διατηρήσει κάποια αξιοπρέπεια. Υπάρχουν βέβαια κάποιοι αυτόκλητοι, κάποιοι υψηλόφρονες, που καλλιεργούν τον μύθο ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί η «συγκυρία», να εισέλθει η Ελλάς με ενθουσιασμό στο νέο «μεγάλο παιγνίδι» για να αποκομίσει στο μέλλον ύψιστα οφέλη. Είναι η «λογική» του Ελευθερίου Βενιζέλου που οδήγησε στην περιπέτεια και τελικώς στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Στον ενεργειακό τομέα η Ελλάς ουδέν πράττει που να αντιστρατεύεται στην πρακτική των ευρωπαϊκών κρατών. Οι μεγάλοι ενεργειακοί εταίροι της Ρωσίας είναι η Γερμανία και η Ιταλία. Η Ελλάς απλώς επιχειρεί στοιχειωδώς να επωφεληθεί –και αυτό δεν είναι ακόμη πρακτικώς βέβαιο– από τις αλλαγές που συντελούνται στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη.
Πέραν τούτου, ουδεμία πρόθεση έχει να λειτουργήσει υπονομευτικώς, η όποια ελληνική κυβέρνηση, για τα συμφέροντα της Δύσεως ή να συμπήξει μέτωπο πολιτικό με τη Ρωσία εναντίον των ΗΠΑ· ενήργησε απλώς κατά τρόπον εξυπηρετούντα κάποια μικρά συμφέροντά της. Η έλλειψη ψυχραιμίας της αμερικανικής πλευράς είναι το θέμα που δημιουργεί έκπληξη και περίσκεψη σε όσους εξακολουθούν να πρόσκεινται συμπαθώς στις Ηνωμένες Πολιτείες.