Ενα κονβόι από βυτία γεμάτα με 820.000 τόνους «μαύρου χρυσού» που ξεκινά από την Αθήνα και σταματά στην Ξάνθη είναι το πετρέλαιο που εξοικονομείται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ενωση από τους εγκατεστημένους ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Είναι όμως αυτό αρκετό; «Είναι ασήμαντο μπροστά στις πραγματικές δυνατότητες που υπάρχουν. Κάθε χρόνο εγκαθίστανται σχεδόν 3 εκατομμύρια επιπλέον τετραγωνικά μέτρα ηλιακών συλλεκτών στις χώρες της Ε.Ε.», απαντά ο Στέλιος Ψωμάς, σύμβουλος του ΣΕΦ (Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών). «Περιέργως όμως, η πλειονότητα των συστημάτων αυτών εγκαθίστανται σε βόρειες χώρες, όπως η Γερμανία και η Αυστρία, που κατέχουν το 60% της ευρωπαϊκής αγοράς», συνεχίζει αφήνοντας να φανεί η έκπληξή του.
«Η αγορά των μεσογειακών χωρών άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς μόλις προσφάτως χάρη σε γενναία κίνητρα: Για παράδειγμα, στην Ισπανία και την Πορτογαλία είναι πλέον υποχρεωτική η εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων στα νέα κτίρια».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα στις 25/9/2007 ζητώντας να καταστεί υποχρεωτική η χρήση τεχνολογιών ΑΠΕ (ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) σε νέα κτίρια ή σε εκείνα που «υφίστανται μείζονα ανακαίνιση».
Στην Ελλάδα τα ηλιοθερμικά συστήματα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για παραγωγή ζεστού νερού, ενώ σε άλλες χώρες για ψύξη ή θέρμανση των κτιρίων. Συνηθίζεται μάλιστα να προτιμώνται συστήματα υψηλότερης αισθητικής (και κόστους) που ενσωματώνονται αρμονικά στα κτίρια.
Αξίζει να σημειωθεί -πρέπει να επαναλαμβάνεται όσο το δυνατόν περισσότερο έως ότου το εμπεδώσουν οι κρατούντες κυρίως για να δώσουν φοροελαφρύνσεις και μετά οι πολίτες- ότι ένας συνηθισμένος ηλιακός θερμοσίφωνας εξοικονομεί 925-1.200 κιλοβατώρες ετησίως. Ετσι αποφεύγεται η έκλυση περίπου ενός τόνου διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο. Τα περιβαλλοντικά οφέλη ισοδυναμούν με περίπου 1,5 στρέμμα δάσους ή 75 δέντρα.
Οι εφαρμογές των ΑΠΕ στη χώρα μας προχωρούν με πολύ αργά βήματα, λέει ο σύμβουλος του ΣΕΦ:
«Αν και πέρασαν ήδη 120 χρόνια από την εγκατάσταση της πρώτης ανεμογεννήτριας που παρήγε ηλεκτρική ενέργεια με τη βοήθεια του ανέμου, χρειάστηκε να περάσει σχεδόν ένας αιώνας για να αρχίσει η εκμετάλλευση των αιολικών μηχανών σε εμπορική κλίμακα. Ως τα τέλη του 20ού αιώνα η ανάπτυξη της αιολικής βιομηχανίας ήταν αργή, έχοντας να αντιμετωπίσει τις "παιδικές ασθένειες" κάθε νέας τεχνολογίας.
Τα τελευταία χρόνια όμως η αιολική ενέργεια έγινε η ναυαρχίδα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με εγκατεστημένα στα τέλη του 2006 πάνω από 72.600 μεγαβάτ σ' όλο τον κόσμο».
Αυτό σημαίνει ηλεκτροδότηση όσο επτά Ελλάδες. Στην Ελλάδα ωστόσο, μόλις το 1% αυτής της ισχύος είναι εγκατεστημένα (804 μεγαβάτ το Νοέμβριο του 2007). Ακόμα έχουμε προβλήματα με τη χωροθέτηση, δυστυχώς. Αυτό είναι και ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εφαρμογή της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας. Η χωροθέτηση των αιολικών πάρκων σκοντάφτει στην έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, αλλά και σε αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών που σε κάποιες περιπτώσεις έχουν δίκιο! Η αισθητική αλλοίωση του τοπίου άλλες φορές μοιάζει να είναι υποκειμενική και άλλες αντικειμενική.
Ας δούμε κι εδώ τα οφέλη: Μια συνηθισμένη ανεμογεννήτρια ισχύος 1,5 MW παράγει κατά μέσο όρο -στον τόπο μας- 4,5 εκατομμύρια κιλοβατώρες το χρόνο. Ετσι, αποτρέπεται η έκλυση 4.500 τόνων διοξειδίου του άνθρακα, όσα δηλαδή απορροφούν ετησίως 6.000 στρέμματα δάσους ή 300.000 δέντρα.
«Να πούμε, επισημαίνει ο Στέλιος Ψωμάς, ότι το κόστος της παραγόμενης ενέργειας από αιολικά ανταγωνίζεται πλέον εκείνο των συμβατικών καυσίμων και βαίνει διαρκώς μειούμενο». Οι εκτιμήσεις θέλουν το 2030 να παρέχουν οι ανεμογεννήτριες τουλάχιστον το 23% των ηλεκτρικών αναγκών της Ε.Ε.
Μετατρέπουν το ηλιακό φως σε καθαρή ηλεκτρική ενέργεια, είναι το πιο γρήγορο άλογο στην ενεργειακή κούρσα και ακούει στο όνομα φωτοβολταϊκά.
Η διεθνής βιομηχανία φωτοβολταϊκών «παρουσιάζει -για έκτη συνεχή χρονιά- ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 50%. Η Γερμανία κατέχει με διαφορά τα σκήπτρα, έχοντας εγκαταστήσει ήδη περίπου 4.500 μεγαβάτ. Τις πρώτες θέσεις σε παραγωγή φωτοβολταϊκών κατέχουν η Ιαπωνία, η Κίνα και η Γερμανία».
Στην Ελλάδα, εργοστάσιο παραγωγής κατασκευάζεται στην Πάτρα και προγραμματίζονται και άλλα σε άλλες περιοχές.
Χιλιάδες υποψήφιοι επενδυτές συνωστίζονται για να εκμεταλλευτούν το ευνοϊκό καθεστώς των κινήτρων που παρέχει ο νόμος 3468/06. Ελάχιστες όμως επενδύσεις έχουν πραγματοποιηθεί, λόγω της γραφειοκρατίας, της έλλειψης χωροταξικού σχεδιασμού, πολεοδομικών κανονισμών και διευκολύνσεων για τον οικιακό τομέα.
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και οφείλουμε ως χώρα να είμαστε παρούσα στις εξελίξεις. Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στα νερά, στα δάση, στα οικοσυστήματα, στη χλωρίδα, στην πανίδα, στην ανθρώπινη υγεία, στον τουρισμό και αλλού είναι επίσης παρούσες. Το μερίδιο που μας αναλογεί σε ενέργειες που βοηθούν τη ζωή μας και ελαχιστοποιούν τις παρενέργειες σε βάρος του περιβάλλοντος πρέπει να μοιραστεί από πάνω προς τα κάτω, χωρίς να παραβλέπεται η εύνοια της συλλογικής ευθύνης.