Πριν ακόμα καλά καλά στεγνώσει το μελάνι από την περίφημη έκθεση των Αμερικανικών Μυστικών Υπηρεσιών για το Ιράν, η οποία υποστηρίζει ότι αυτό έχει σταματήσει ουσιαστικά το στρατιωτικό πυρηνικό του πρόγραμμα από το 2003, η Τεχεράνη έσπευσε ν’ ανακοινώσει μία νέα σημαντική συμφωνία με την Κίνα για επενδύσεις στον κρίσιμο τομέα των υδρογονανθράκων. Όπως έγινε γνωστό χθες η Κινεζική εταιρεία πετρελαίου Sinopec υπέγραψε το περασμένο Σάββατο στην Τεχεράνη συμφωνία ύψους 2.0 δισεκ. δολαρίων με την Εθνική Εταιρεία πετρελαίου του Ιράν, την NIOC, για την ανάπτυξη μεγάλων πετρελαϊκών κοιτασμάτων στην Νοτιο-Δυτική περιοχή της χώρας.
Πιο συγκεκριμένα η συμφωνία αφορά την έρευνα και ανάπτυξη του γιγαντιαίου κοιτάσματος Yadavaran το οποίο εκτιμάται ότι περιέχει 12-18 δισεκ. βαρέλια πετρελαίου. Σε μία πρώτη φάση η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2011 η παραγωγή του εν λόγω κοιτάσματος θα φθάσει τα 85.000 βαρέλια την ημέρα ενώ η δεύτερη φάση ανάπτυξης, προβλέπει αύξηση της παραγωγής κατά 100.000 βαρέλια τουλάχιστον. Στο πλαίσιο της υπογραφείσας συμφωνίας η Sinopec είναι υποχρεωμένη ν’ αναθέσει το 51% των εργασιών σε Ιρανικές εταιρείες. Ο τύπος της συμφωνίας που υπεγράφη με την Sinopec είναι γνωστός ως Buy-Back και προβλέπει επιστροφή του κοιτάσματος στην NIOC μόλις αυτό αναπτυχθεί. Βάσει αυτού του τύπου συμφωνίας την ευθύνη για την λειτουργία του κοιτάσματος αναλαμβάνει η Ιρανική πλευρά ενώ ο επενδυτής απολαμβάνει οφέλη μέσω του δικαιώματος αποκλειστικής αγοράς του παραγόμενου πετρελαίου.
Οι συμφωνίες Buy-Back, που είναι αρκετά διαφορετικές από τις κλασικές συμφωνίες συμμετοχής (Production Sharing Agreements) που ισχύουν στον υπόλοιπο κόσμο, έχουν μέχρι στιγμής σταθεί εμπόδιο για την προσέλευση μεγάλων επενδυτών στο Ιράν. Όμως με την στενότητα που υπάρχει πλέον στις διεθνείς αγορές για την εξασφάλιση, σε μακροχρόνια βάση, επαρκών ποσοτήτων υδρογονανθράκων, το Ιράν έχει αρχίσει να γίνεται πάλι ένας ελκυστικός προορισμός για μεγάλες εταιρείες όπως η Sinopec, η επιχειρηματική δραστηριότητα της οποίας δεν επηρεάζεται από τις Αμερικανικές κυρώσεις (sanctions). Να σημειώσουμε ότι στην Ιρανική αγορά, αψηφώντας τις κυρώσεις και παραβλέποντας τις πιέσεις και περιορισμούς που έχουν επιβληθεί από τους Αμερικανούς στο τραπεζικό σύστημα, δραστηριοποιούνται σήμερα μερικές μεγάλες ξένες εταιρείες όπως η Total, η Shell και η Repsol. Ανοικτό παραμένει το έργο ανάπτυξης του τεράστιου πεδίου φυσικού αερίου South Pars όπου οι ανωτέρω εταιρείες έχουν δηλώσει ενδιαφέρον για την ανάπτυξή του. Το Υπουργείο Πετρελαίου έχει δώσει διορία μέχρι το Ιούνιο του 2008 για την υπογραφή οριστικών συμβάσεων καθ’ ότι επείγεται για την δημιουργία υποδομής LNG, κάτι που θα επιτρέψει στο Ιράν να ξεκινήσει την εξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου από το 2012 και μετά.
Σε δηλώσεις του με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας με την Κινεζική εταιρεία ο Υπουργός Πετρελαίου του Ιράν κ Gholam- Hossein Nozari, επεσήμανε ότι «εάν άλλες χώρες που επιθυμούν να επενδύσουν στην ανάπτυξη κοιτασμάτων πετρελαίου και αερίου (στο Ιράν) δυσανασχετούν (λόγω των Αμερικανικών απειλών) θα χάσουν ευκαιρίες». Ο κ Nozari ανέφερε επίσης ότι κατά την διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών το Ιράν υπέγραψε σημαντικές συμφωνίες για την ανάπτυξη κοιτασμάτων με άλλες δύο μεγάλες ξένες εταιρείες, τα ονόματα των οποίων όμως δεν εδημοσιοποίησε για να «προφυλάξει», όπως εδήλωσε τις εταιρείες από τις Αμερικανικές κυρώσεις.
Η υπογραφή της συμφωνίας με την Sinopec και η γνωστοποίηση από την Τεχεράνη του σοβαρού ενδιαφέροντος που υπάρχει, ανανεωμένο πλέον, από μεγάλες εταιρείες πετρελαίου για επενδύσεις στο Ιράν, έρχεται να επιβεβαιώσει πλήρως τις εκτιμήσεις μας, όπως εκφράστηκαν σε τελευταίο άρθρο μας (βλέπε άρθρο το «Αόρατο Πραξικόπημα», 7/12/2007) όπου είχαμε προβλέψει ότι μετά την αλλαγή καθεστώτος στις ΗΠΑ και την στροφή 180 μοιρών έναντι στο Ιράν, θα υπάρξει σημαντικό ενδιαφέρον για επενδύσεις. Αυτό που δεν είχαμε προβλέψει είναι ότι οι εξελίξεις θα τρέξουν τόσο γρήγορα και ότι σε λιγότερο από πέντε ημέρες θα άρχιζαν ν΄ ανακοινώνονται μεγάλες συμφωνίες.