Στα Στενά Κερτς στην Κριμαία, στις 21 Ιανουαρίου του περασμένου χρόνου, έγινε ένα τραγικό δυστύχημα που κόστισε 20 ζωές. Την ώρα που, εν πλω, τα πληρώματα δυο τάνκερ μετέφεραν υγροποιημένο αέριο από το ένα πλοίο στο άλλο, κάποιο «λάθος» έγινε και σημειώθηκε μεγάλη έκρηξη. Τα δυο τάνκερ τυλίχθηκαν στις φλόγες και μόνο 14 σώθηκαν. Τα περισσότερα θύματα ήταν Ινδοί και Τούρκοι υπήκοοι.
Η επιχείρηση διάσωσης καθυστέρησε σημαντικά διότι και τα δυο πλοία επειδή μετέφεραν παράνομο φορτίο είχαν κλείσει τα δορυφορικά συστήματα εντοπισμού τους για να αποφύγουν τις αρχές.
Οπως αναφέρει η Deutsche Welle, ένα από τα θύματα, ο 45χρονος Ερντογάν Τζετινόκ, είχε προσληφθεί σε ένα από τα δυο τάνκερ, το Candy, στην Κωνσταντινούπολη, ένα μήνα περίπου πριν το δυστύχημα. Ηταν η πρώτη του συνεργασία με την εταιρεία Milenyum Energy SA, στην οποία ανήκαν και τα δυο πλοία και όπως είχε πει στην αδελφή του, το τάνκερ είχε προορισμό τη Λιβύη. Στην πραγματικότητα όμως, φαίνεται ότι κατευθυνόταν προς τη Συρία.
Αργότερα, λοιπόν, διαπιστώθηκε ότι και το Candy και το άλλο τάνκερ, το Maestro, με σημαίες Τανζανίας, αλλά και η ιδιοκτήτρια εταιρεία ήταν στην μαύρη λίστα της Ουάσιγκτον για παραβιάσεις του εμπάργκο στη Συρία.
Οι αποκαλύψεις των φακέλων FinCEN
Η εκτεταμμένη έρευνα ομάδας 400 δημοσιογράφων από 88 χώρες για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος (φάκελοι FinCEN) δείχνει ότι οι υπεύνοι της τραγωδίας στα στενά του Κερτς ανήκουν σε ένα μεγάλο, διευρυμένο διεθνές δίκτυο που παραβιάζει τις διεθνείς κυρώσεις στη Συρία, μεταφέροντας πετρέλαιο και φυσικό αέριο από και προς τη χώρα.
Ο τρόπος λειτουργίας αυτων των σκοτεινών κυκλωμάτων αποκαλύφθηκε από τα έγγραφα που συνέταξαν οι αρμόδιοι αξιωματούχοι τραπεζών και τα οποία υπεβλήθησαν στο Δίκτυο Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος που ανήκει στο αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης και έχει στόχο το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρυματα οφείλουν να καταθέτουν τις λεγόμενες Αναφορές Υποπτης Δραστηριότητας (SARs) όταν έχουν λόγους να πιστεύουν ότι συγκεκριμένες συναλλαγές παραβιάζουν τους νόμους και τους τραπεζικούς κανονισμούς. Οι Αναφορές αυτές δεν είναι κατ'ανάγκη αποδείξεις παρανομίας, αλλά υποψίες των ελεγκτών των τραπεζών.
Το 2019 χιλιάδες τέτοιες Αναφορές διέρρευσαν στην ιστοσελίδα BuzzFeed News, η οποία τα μοιράστηκε με το Διεθνές Κονσόρτιουμ Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (ICIJ). Μετά από 16 μήνες εξαντλητικής έρευνας προέκυψαν οι Φάκελοι FinCEN Files, μια εκτενής έρευνα στη διακίνηση παράνομου χρήματος, τρισεκατομμυρίων, σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτοί οι Φάκελοι κρύβουν και τα μυστικά τηςπαραβίασης των κυρώσεων στη Συρία.
Ο «πίσω δρόμος» για τη Συρία
Οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις για την εισαγωγή, αγορά και μεταφορά πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων επιβλήθηκαν στη Δαμασκό το 2011 και τέσσερα χρόνια μετά, το 2015 το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών πρόσθεσε κι άλλες, στοχεύοντας άτομα και επιχειρήσεις που προμηθεύουν με ενεργειακά προϊόντα το καθεστώς Ασαντ.
Μεταξύ αυτών που μπήκαν στη μαύρη λίστα, ήταν και η Milenyum Energy, που έχει έδρα τον Παναμά και λειτουργεί από την Τουρκία. Αποτέλεσμα είναι τα πλοία της να έχουν μπλοκαριστεί και ατομικά ο διευθυντής της, Ufuk Kenar, άλλα δυο στελέχη της, οι Serkan and Erkan Duzgoren και ένας εργαζόμενος, να έχουν υποστεί κυρώσεις.
Μια άλλη εταιρεία, η Blue Energy, που σχετίζεται άμεσα με τη Milenyum και έχει έδρα την Καραϊβική, έχει επίσης μπει στην αμερικανική μαύρη λίστα, διότι σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, μέσω αυτής γίνονται οι «μαύρες» πληρωμές για τα παράνομα φορτία
Παρόλα αυτά οι δρατηριότητες των δυο εταιρειών δεν σταμάτησαν και δεν θα είχαν εντοπιστεί εάν δεν είχαν σκοτωθεί οι 20 ναυτικοί στην Κριμαία. Οπως αποδείχνθηκε, η Milenyum είχε μετονομάσει το τάνκερ της Green Light, που ήταν στη λίστα των Αμερικανών, σε Maestro, που ήταν το πλοίο που λαμπάδιασε στο Κερτς μαζί με το Candy.
Η διαδρομή μεταξύ Τουρκίας, Μάλτας, Συρίας
Οπως γράφει η DW, οι πληροφορίες από τους Φακέλους FinCEN βάζουν στο στόχαστρο ακόμα μεγαλύτερους παίκτες, όπως την Petkim - από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις πετροχημικών της Τουρκίας - η οποία μποί νρεαί εμπλέκεται με τις παράνομες δραστηριότητες της Milenyum και της Blue Energy στη Συρία.
Η Petkim, ιδρύθηκε το 1965 ως κρατική ετιαρεία και ιδιωτικοποιήθηκε το 2008 όταν το κράτος πούλησε το 51% των μετοχών του στην κοινοπραξία SOCAR και Turcas. μερικά χρόνια αργότερα, η SOCAR, που είναι η κρατική πετρελαϊκή του Αζερμπαϊτζάν, αγόρασε το μερίδιο της Turcas και τώρα είναι ο μεγαλομέτοχος της Petkim.
Ο δρόμος που οδηγεί στην Petkim φαίνεται ότι έχει αφετηρία τη Μάλτα. Τα έγγραφα δείχνουν ότι το 2016 η αμερικανική τράπεζα BNY Mellon κατέθεσε Αναφορά Υποπτης Δραστηριότητας για μια άλλη εταιρεία, την Petrokim, που έχει έδρα τη Μάλτα και σχετίζεται με την τουρκική Petkim
Στην Αναφορά της η Mellon επεσήμανε ότι η Petrokim είχε κάνει 223 μεταφορές μετρητών συνολικού ποσού 224 εκατομμυρίων δολαρίων από τον Μάρτιο του 2010 μέχρι τον Ιούλιο του 2016 και αυτές οι συναλλαγές μπορεί να παραβιάζουν τις κυρώσεις στη Συρία. Επιπλέον αφήνει να εννοηθεί ότι η εταιρεία είναι «βιτρίνα», επισημαίνοντας ότι έχει την ίδια διεύθυνση με άλλες νομικές οντότητες που βρίσκονται ήδη στη μαύρη λίστα σχετικά με παρβιάσεις κυρώσεων προς το Ιράν.
Σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα, η Petrokim με την Τουρκική Petkim ολοκλήρωσαν «ύποπτες συναλλαγές» ύψους 90 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ ανάλογες συναλλαγές 13 εκατομμυρίων έγιναν και με την Blue Energy, δηλαδή τη συνέταιρο της Milenyum.
Η Petrokim τα διαψεύδει όλα ενώ η Petkim και η μητρική της SOCAR Τουρκίας, αρνούνται να σχολιάσουν.
Από την πλευρά της η αμερικανική τράπεζα BNY Mellon, αφού χτύπησε το καμπανάκι, συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες της στην «ύποπτη» Petrokim. Οσο για τις οικογένεις των ναυτικών που χάθηκαν στην Κριμαία, περιμένουν τη δικαίωση τους και απαντήσεις στη δίκη κατά των υπευθύνων της Milenyum Energy και των καπετάνιων των δυο πλοίων που θα αρχίσει στις 20 Νεομβρίου.
(από efsyn.gr)